benài , vrb: benare,
venai Definizione
su essire s'abba de una vena, nau fintzes de su pèrdere sàmbene
Sinonimi e contrari
mizai
/
bundhare,
essire
Frasi
andaus a biri sa miza de aundi benat s'àcua ◊ custas mizas benant àcuas bonas ◊ is sentidus prus bellus benant sintzillus de is intragnas de su coru (S.Mossa)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
jaillir
Inglese
to gush (out)
Spagnolo
brotar,
manar
Italiano
sgorgare
Tedesco
sprudeln,
strömen.
brotài, brotàre , vrb Definizione
su essire o bogare is cambos noos de is matas; su essire fora de s'abba de una vena
Sinonimi e contrari
afroghedhare,
apillonai,
brionare,
brionire,
broculare,
brundhire,
ibbrotare,
incorumedhai,
puzonire,
rebbrotai
/
benai,
bundhare,
tzurruare
Frasi
est che àlvure chena piús brotare fruas ◊ sas àrbures sunt brotendhe linna noa ◊ bi at unu fiore brotendhe ◊ sas fruedhas sunt brotendhe torra
2.
s'abba budhindhe ndhe brotat su bullu dae su labiolu ◊ ndhe brotat de abba frisca, cussa funtana!…◊ li brotaiat su sàmbene dae nares
3.
e cantas curreladas ti faghias cantendhe cantu in coro brotaias! ◊ li brotat dae coro s'augúriu prus bellu ◊ incantos divinos brotat sa terra
Etimo
ctl., spn.
Traduzioni
Francese
jaillir,
prendre sa source,
naître
Inglese
to spring
Spagnolo
brotar,
manar
Italiano
scaturire
Tedesco
sprossen,
quellen.
ibbrotàre , vrb: imbrotare,
irbrotare,
isbrotare Definizione
nau de is linnas, de is matas, su essire o bogare cambos noos; su naschire de calecuna cosa (fintzes de unu sentidu)
Sinonimi e contrari
brionire,
brotai*,
essire,
nàschere
Frasi
dae ue ses irbrotadu, úmulu mannu? ◊ su beranu est torradu a ibbrotare
2.
sos pensamentos ndhe imbrotant e si faghent a peràulas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
jaillir,
naître
Inglese
to gush
Spagnolo
brotar
Italiano
scaturire
Tedesco
entspringen.
ilborrocàre, ilborrochiàre , vrb: isborrocare Definizione
su essire, su cumenciare de calecuna cosa cun fortza, a s’airada, a meda, betare a terra, isconciare; fintzes foedhare male, a frastimos, pigare a boghes
Frasi
càglia chi mi sicas! - ilborrocat sa rosa tota fele ◊ isborrocat riendhe a tota gana
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
sortir avec violence,
jaillir,
éclater
Inglese
to pelt (down),
to burst out
Spagnolo
irrumpir
Italiano
erómpere,
scrosciare
Tedesco
hervorbrechen,
rauschen.
irrusciàre , vrb Definizione
essire a tzurros, benare a forte, a búdhidu
Sinonimi e contrari
spendulai,
spiciurrai,
tzurrai
Frasi
ancora li fit irruscendhe su sàmbene dai sa lanta
2.
su perdonu beneitu irrúsciat dae sa fide che funtana (G.Fiore)
Etimo
ctl.
arruixar
Traduzioni
Francese
jaillir
Inglese
to spurt
Spagnolo
chorrear
Italiano
zampillare,
sprizzare
Tedesco
hervorspritzen,
sprühen.
iscopíe , vrb: iscopire,
iscupire,
iscupiri,
scopie Definizione
nau de is matas, isparare, bogare cambos noos (nau de su frore, apèrrere) o, nau de una fortza, essire, tènnere isfogu; fuliare salia, ispudare, fàere essire (es. de una bartza, de un'istrégiu tirandhondhe su tupone)/ pps. iscopiu
Sinonimi e contrari
brionire,
brotai,
sciogai
/
gruspiare,
gruspire,
ispudai
/
istupare
Modi di dire
csn:
iscupiresila cun ccn. = pigaisidha cun ccn.; no iscupit cun su cuadhu e iscupit cun sa sedha! = si la leat cun chie no ndhe tenet curpa; iscupire s'imbreaghera = scexiai, isturdire s'imbriaghera; iscupire a prànghere = atacai a pràngiri
Frasi
s'ógiu de sas piantas fit pienu de abbundhàntzia, pronta a iscopire sa vida novella (A.Casula)◊ sa méndhula in sa bassura iscopit prima a fiore ◊ sa linna in beranu in donzi foza iscopit unu frutu ◊ su chelu fut prontu a iscupire in nie e in fridura
2.
si betant a su triballu po che iscupire su chi dhis rósigat a intro de cropus ◊ su benniolu, arrennegadu, si che dh'iscupit cun cudhu chi no ne tenet crupa ◊ cussu si che dh'iscupit cun megus ◊ no ischiat cun chie si che dh'iscupire!◊ at iscupiu s'arrennegu cun cià mullei
3.
bai, no ti chescis, bai e no iscupas a celu, chi in faci no ti torrit sa salia! ◊ a fizu meu nodidu proite mi l'as atzotadu, proite mi l'as iscupidu?!
4.
po abbae s'ortu iscopiaus su putzu
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
jaillir
Inglese
to burst forth
Spagnolo
brotar,
escupir
Italiano
erómpere
Tedesco
ausbrechen.
mizài , vrb Definizione
essire abba, comente faet in is venas, in is funtanas
Sinonimi e contrari
benai
Frasi
in s'arroca mizat àcua frisca ◊ is làgrimas mizant de is ogus faendi surcus in is trempas impruinadas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
jaillir
Inglese
to spurt
Spagnolo
brotar,
manar
Italiano
sgorgare
Tedesco
quellen,
sprudeln.
spiciurrài , vrb Definizione
essire a ciurrus, a tzurru, nau de sàmbene, abba o àteru deasi
Sinonimi e contrari
irrusciare,
ispinduai,
tzurrai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
jaillir
Inglese
to spurt
Spagnolo
manar,
brotar
Italiano
zampillare
Tedesco
hervorschießen.
tzurrài, tzurràre , vrb: ciurrai,
tzurruare Definizione
essire a fortza, fàere a tzurru (nau de abba, sàmbene e cosas deasi); tzurrare si narat po ingurtire o bufare a intullu
Sinonimi e contrari
benai,
brotai,
irrusciare,
spiciurrai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
jaillir
Inglese
to squirt
Spagnolo
chorrear,
surtir
Italiano
sprizzare
Tedesco
spritzen.