abbrossàre , vrb Definizione bogare o fare pigionatzos, cambos noos Sinonimi e contrari abbrabai, chimire, frunzire 1, inceurrare, ingrilliri, tidhire, tzirriotire Etimo srd. Traduzioni Francese bourgeonner Inglese to germinate Spagnolo brotar Italiano germogliare Tedesco sprießen.

abbuturàre , vrb Definizione pònnere o ammadurare is butones, is ogos de is cambos, po bogare fògia e linna noa Sinonimi e contrari aoghire, aportzedhare, butonire Frasi s'ispalghent in s'aera sos dulches fiagos de sas méndhulas abbuturendhe ◊ sos isfraones sunt abbuturendhe 2. fiore abbuturadu, su fizu meu caru! Etimo srd. Traduzioni Francese pousser des bourgeons Inglese to gemmate Spagnolo brotar Italiano gemmare Tedesco knospen.

afroghedhàre , vrb: froghedhare Definizione bogare cambos noos, fàere pigionatzos Sinonimi e contrari afrunzedhare, apillonai, brotai, puzonire Etimo srd. Traduzioni Francese bourgeonner Inglese to bud Spagnolo brotar Italiano rampollare Tedesco hervorsprießen.

annoài 1, annoàre , vrb: annovare Definizione fàere a nou, fàere una cosa torra; nau de su matedu, bogare sida, cambos noos, linna noa Sinonimi e contrari arrennoare | ctr. imbecrare Frasi sos fiados annoant su pilu, sas àrbures annoant sa foza ◊ in montes si annoant sos élighes de sida ◊ si annoant sas isperas che tràmula in s'olia (G.M.Cherchi)◊ no so prus in zoventura, no si m'est annovandhe sa sanna! ◊ sos ammentos mi annoant sentimentos delicados ◊ annoade s'abbonamentu! 2. candho de s'isventura sa trobea isorves e annoas chizu e usos? Etimo srd. Traduzioni Francese renouveler, mettre à jour Inglese to renew, to update Spagnolo renovar, brotar Italiano rinnovare, aggiornare Tedesco erneuern, aufs laufende bringen.

aportzedhàre , vrb Definizione fàere o pònnere portzedhos, nau de is linnas, bogare e ammanniare is ogos acanta a si apèrrere Sinonimi e contrari abbuturare, aoghire, butonire Etimo srd. Traduzioni Francese bourgeonner Inglese to gemmate Spagnolo brotar Italiano gemmare Tedesco Knospen treiben.

asserionàre , vrb Definizione nau de sèmenes, bogare su sirione, sa tzéurra Sinonimi e contrari inceurrare, ingrilliri, serionire, tidhire, tzirriotire Frasi si asserionat s'azu, sa chipudha Etimo srd. Traduzioni Francese bourgeonner Inglese to germinate Spagnolo germinar, brotar Italiano germogliare Tedesco sprießen.

benài , vrb: benare, venai Definizione su essire s'abba de una vena, nau fintzes de su pèrdere sàmbene Sinonimi e contrari mizai / bundhare, essire Frasi andaus a biri sa miza de aundi benat s'àcua ◊ custas mizas benant àcuas bonas ◊ is sentidus prus bellus benant sintzillus de is intragnas de su coru (S.Mossa) Etimo srd. Traduzioni Francese jaillir Inglese to gush (out) Spagnolo brotar, manar Italiano sgorgare Tedesco sprudeln, strömen.

brioníre , vrb Definizione bogare pigionatzos, cambos noos, nau de is linnas, de naes segadas in tretu grussu Sinonimi e contrari apillonai, brionare, briorare, broculare, brotai, brundhire, incorumedhai, pigionaciare, puzonire / nàschere Frasi sos bentos malos ti ant irratada, ma deves brionire torra! ◊ inue su sole ispalghet grinas de incantu totu brionit e prendhet a oro che pispiadu de càlighe santu (G.Stara) 2. candho iscumparint sas furas e brionit s'onestade torro a bolare ◊ brionit s'aficu Etimo srd. Traduzioni Francese bourgeonner, pousser des bourgeons Inglese to sprout Spagnolo brotar, germinar Italiano germogliare Tedesco sprossen.

brotài, brotàre , vrb Definizione su essire o bogare is cambos noos de is matas; su essire fora de s'abba de una vena Sinonimi e contrari afroghedhare, apillonai, brionare, brionire, broculare, brundhire, ibbrotare, incorumedhai, puzonire, rebbrotai / benai, bundhare, tzurruare Frasi est che àlvure chena piús brotare fruas ◊ sas àrbures sunt brotendhe linna noa ◊ bi at unu fiore brotendhe ◊ sas fruedhas sunt brotendhe torra 2. s'abba budhindhe ndhe brotat su bullu dae su labiolu ◊ ndhe brotat de abba frisca, cussa funtana!…◊ li brotaiat su sàmbene dae nares 3. e cantas curreladas ti faghias cantendhe cantu in coro brotaias! ◊ li brotat dae coro s'augúriu prus bellu ◊ incantos divinos brotat sa terra Etimo ctl., spn. Traduzioni Francese jaillir, prendre sa source, naître Inglese to spring Spagnolo brotar, manar Italiano scaturire Tedesco sprossen, quellen.

bullíre , vrb: pullire Definizione nau de is matas, bogare pigiones, cambos noos; nau de un'iferta, brotare, bogare, isparare Sinonimi e contrari brionire, briorare, broculare, brotai Frasi as a bullire dae raighinas, ma sunt sempre fruedhas pirastrinas! (Cubeddu) Traduzioni Francese prendre sa source Inglese to spring up Spagnolo brotar Italiano pullulare Tedesco hervorsprießen.

butoníre , vrb Definizione foedhandho de matas, bogare, ammadurare butones Sinonimi e contrari abbuturare, aguxai, aportzedhare, indroghie, ocire, sbutonai Frasi in martu sas àrbures sunt totu butonindhe ca sunt apunta a isparare ◊ custos fiores sunt totu butonindhe pro fiorire ◊ sas olias butonint pro fàghere su fiore Etimo srd. Traduzioni Francese pousser des bourgeons, bourgeonner Inglese to bud Spagnolo brotar, acogollar Italiano gemmare Tedesco knospen.

chimíre , vrb Definizione nau de erbas, fàere o bogare sa chima o candhelita ue faent su frore Sinonimi e contrari abbrabai, abbrossare, frunzire 1, inchimire, inceurrare, ingrilliri, tidhire / folai, indobiri Frasi beda, tzicória, litos betzos e gai si che chimint comente intrat beranu Etimo srd. Traduzioni Francese bourgeonner Inglese to sprout Spagnolo germinar, brotar Italiano germogliare, fare il gètto o stèlo di alcune èrbe Tedesco sprießen, treiben.

ibbrotàre , vrb: imbrotare, irbrotare, isbrotare Definizione nau de is linnas, de is matas, su essire o bogare cambos noos; su naschire de calecuna cosa (fintzes de unu sentidu) Sinonimi e contrari brionire, brotai*, essire, nàschere Frasi dae ue ses irbrotadu, úmulu mannu? ◊ su beranu est torradu a ibbrotare 2. sos pensamentos ndhe imbrotant e si faghent a peràulas Etimo srd. Traduzioni Francese jaillir, naître Inglese to gush Spagnolo brotar Italiano scaturire Tedesco entspringen.

iscopíe , vrb: iscopire, iscupire, iscupiri, scopie Definizione nau de is matas, isparare, bogare cambos noos (nau de su frore, apèrrere) o, nau de una fortza, essire, tènnere isfogu; fuliare salia, ispudare, fàere essire (es. de una bartza, de un'istrégiu tirandhondhe su tupone)/ pps. iscopiu Sinonimi e contrari brionire, brotai, sciogai / gruspiare, gruspire, ispudai / istupare Modi di dire csn: iscupiresila cun ccn. = pigaisidha cun ccn.; no iscupit cun su cuadhu e iscupit cun sa sedha! = si la leat cun chie no ndhe tenet curpa; iscupire s'imbreaghera = scexiai, isturdire s'imbriaghera; iscupire a prànghere = atacai a pràngiri Frasi s'ógiu de sas piantas fit pienu de abbundhàntzia, pronta a iscopire sa vida novella (A.Casula)◊ sa méndhula in sa bassura iscopit prima a fiore ◊ sa linna in beranu in donzi foza iscopit unu frutu ◊ su chelu fut prontu a iscupire in nie e in fridura 2. si betant a su triballu po che iscupire su chi dhis rósigat a intro de cropus ◊ su benniolu, arrennegadu, si che dh'iscupit cun cudhu chi no ne tenet crupa ◊ cussu si che dh'iscupit cun megus ◊ no ischiat cun chie si che dh'iscupire!◊ at iscupiu s'arrennegu cun cià mullei 3. bai, no ti chescis, bai e no iscupas a celu, chi in faci no ti torrit sa salia! ◊ a fizu meu nodidu proite mi l'as atzotadu, proite mi l'as iscupidu?! 4. po abbae s'ortu iscopiaus su putzu Etimo spn. Traduzioni Francese jaillir Inglese to burst forth Spagnolo brotar, escupir Italiano erómpere Tedesco ausbrechen.

ispèllere , vrb Sinonimi e contrari ispellire Traduzioni Francese apparaître à l'improviste Inglese to appear suddenly Spagnolo surgir, brotar Italiano apparire d'improvviso, con fòrza Tedesco erscheinen.

mizài , vrb Definizione essire abba, comente faet in is venas, in is funtanas Sinonimi e contrari benai Frasi in s'arroca mizat àcua frisca ◊ is làgrimas mizant de is ogus faendi surcus in is trempas impruinadas Etimo srd. Traduzioni Francese jaillir Inglese to spurt Spagnolo brotar, manar Italiano sgorgare Tedesco quellen, sprudeln.

obíre , vrb: ovire Definizione fàere is oos, ma nau de is linnas, ammadurare, fàere is ogos po isparare e fàere linna noa Sinonimi e contrari aoare / aoghire, aportzedhare, butonire Etimo srd. Traduzioni Francese bourgeonner Inglese to bud Spagnolo brotar Italiano ovare, gemmare Tedesco knospen.

ocíre , vrb: aoghire, ocrire, oghire, ogire, ogrire, ojire, oxire Definizione foedhandho de is matas, de is linnas, fàere crèschere is ogos po fàere su frore o sa fògia noa e cambos noos Sinonimi e contrari abbuturare, aguxai, aportzedhare, butonire, indroghie, inocrare, obire, oxare Frasi sos ratos sunt ojidos ◊ sa linna in beranu comintzat a oghire e a fiorire ◊ sas froghedhas sunt totu ocrindhe 2. canta frua ojit su truncu tou sempre in cria!… Etimo srd. Traduzioni Francese bourgeonner Inglese to bud Spagnolo brotar Italiano gemmare Tedesco knospen, Knospen treiben.

piglionài , vrb: pillonai, apillonai, pixonai, puzonare Definizione fàere àteru pigione; bogare sa tzeurra, àteros tudhos o pigionatzos, àteros cambos, nau de s'erba, de su laore, de is matas; aciapare, cassare pigiones; in cobertantza, cricare pillona, cricare ómine / pudha pillonada = chi zughet sos pudhighinedhos, is pigionedhos aifatu Sinonimi e contrari schissurai / acambare, afroghedhare, apuzonare, brionire, brotai, brundhire, pigionaciare, puzonire, rampudhire, tidhire / turdare Frasi cussos mògios bi ant pagu a puzonare ◊ candho si acúrtziat sa die de puzonare, sa reina faghet unu cíulu fine fine e sas àteras abes si ponent in movimentu pro si tucare 2. s'erva est puzonendhe ◊ su trigu at puzonadu in sete e oto cambas ◊ segundu s'erba chi est, mancai ndi dha tiris torrat a pillonai ◊ sa craba distruit sa mata apena pillonendi ◊ a sos frutales sa temporada los danníficat candho sas àrvures sunt fioridas o puzonadas ◊ totus is sèminis pillonant 3. custa est una pudha piglionada 4. chi cuss'amori torrit a pillonai! Etimo srd. Traduzioni Francese bourgeonner Inglese to sprout Spagnolo germinar, brotar Italiano germogliare Tedesco sprießen, sprossen, treiben.

rampudhàre , vrb: rempudhare Definizione bogare pigionatzos, nau de is linnas; bogare, essire (nau fintzes de àteru) Sinonimi e contrari piglionai, rampudhire Frasi s'àrbure at rampudhadu sos briones 2. sa limba est benale chi deretu benit dae s'ànima sarda e rampudhat friscu (Z.A.Cappai) Etimo ltn. *repullare Traduzioni Francese pulluler de nouveau Inglese to spring up again Spagnolo brotar Italiano ripullulare Tedesco wieder hervorsprießen.

«« Cerca di nuovo