índidu , agt: bínnidu,
ínnidu,
ínnitu Definizione
nau de logu a pàsculu, chi est chentza pàschiu nudha; nau de bestiàmene, chi est chentza marcau, chentza sinnau nudha o fintzes (si est animale fémina) chi no at mai angiau; nau de un'àtera css. cosa, chi est chentza tocada, chi no ndhe mancat nudha (nau de fémina, chi no at tastau ómine = itl. vérgine); si narat fintzes in su sensu de biancu nidu
Sinonimi e contrari
intregu,
sintzillu
/
nidu
| ctr.
tocadu
Modi di dire
csn:
anzone biancu ínnidu, pudha ínnida in pumas = biancu nidu, de totunu colore; àrvere í. = àrbure nébida, fintzas chentza tocada a bistrale; baju í. = baju pèrpere
Frasi
sa cussolza est ínnida ◊ piús no truvat como, in sos beranos, su masone a sa ínnida pastura ◊ su crabitu est ancora ínnidu ◊ su mardiedu dh’iant betau a s'ebra índida ◊ is dus cungiaus fuant abarraus índidus finas a tandu ◊ custa síndria est índida, is carrogas no dh'ant ispitzuada
2.
cudhu lizu ínnidu
Etimo
ltn.
nitidus
Traduzioni
Francese
intact
Inglese
intact
Spagnolo
intacto
Italiano
intatto
Tedesco
unberührt.
nédidu , agt Definizione
nau de gente e de frutu, chi no tenet neghe, sanu, chentza pecos; si narat fintzes in su sensu de craru, singillu, connotu
Sinonimi e contrari
bonu,
líaru,
nébidu*,
nidu 2,
sanu
/
ciaru,
ladinu
| ctr.
neciadu,
néciu
Frasi
est nédidu su ranu candho no at difetu perunu
2.
nédida est sa Luna in note giara ◊ nédida est sa cara candho unu est sintzeru o una boghe connota
Traduzioni
Francese
intact,
sain
Inglese
integral,
healthy
Spagnolo
íntegro,
sano
Italiano
ìntegro,
sano
Tedesco
unversehrt,
unbescholten,
makellos.
síncaru , agt: sincheru,
síncheru Definizione
chi no portat mància e ne pecu, chi no est ammesturau cun àtera cosa, chi est intreu; nau de ccn., chi no est alligru a binu, no at bufau, fintzes chi est onestu, chentza trassas / vinu s. = bonu, chi no est axedu; late s. = chi no dhue ant aciuntu abba; istare síncheru = abarrai firmu
Sinonimi e contrari
líaru,
santzeru,
sanu,
sínchidu
/
cdh. tzíncaru
| ctr.
demadu,
demmu
Frasi
apustis de tanta matana si che agateit síncheru a cudh'ala de riu ◊ cussu no est síncheru de conca: faghet machines! ◊ a sos drogados torret síncheru su coro! ◊ custu tatzone est síncheru ◊ si fis síncheru, Chicu, peste e lua no betaias! ◊ si che essis síncaru dae cue as a fàghere proa!
2.
no mi toches: ista síncheru!
Etimo
ltn.
sincerus
Traduzioni
Francese
intact,
naturel
Inglese
integral,
genuine,
unrotten
Spagnolo
íntegro,
incólume
Italiano
ìntegro,
incòlume,
non bacato,
genuino
Tedesco
ganz,
unversehrt,
echt.