índidu , agt: bínnidu, ínnidu, ínnitu Definizione nau de logu a pàsculu, chi est chentza pàschiu nudha; nau de bestiàmene, chi est chentza marcau, chentza sinnau nudha o fintzes (si est animale fémina) chi no at mai angiau; nau de un'àtera css. cosa, chi est chentza tocada, chi no ndhe mancat nudha (nau de fémina, chi no at tastau ómine = itl. vérgine); si narat fintzes in su sensu de biancu nidu Sinonimi e contrari intregu, sintzillu / nidu | ctr. tocadu Modi di dire csn: anzone biancu ínnidu, pudha ínnida in pumas = biancu nidu, de totunu colore; àrvere í. = àrbure nébida, fintzas chentza tocada a bistrale; baju í. = baju pèrpere Frasi sa cussolza est ínnida ◊ piús no truvat como, in sos beranos, su masone a sa ínnida pastura ◊ su crabitu est ancora ínnidu ◊ su mardiedu dh’iant betau a s'ebra índida ◊ is dus cungiaus fuant abarraus índidus finas a tandu ◊ custa síndria est índida, is carrogas no dh'ant ispitzuada 2. cudhu lizu ínnidu Etimo ltn. nitidus Traduzioni Francese intact Inglese intact Spagnolo intacto Italiano intatto Tedesco unberührt.

nédidu , agt Definizione nau de gente e de frutu, chi no tenet neghe, sanu, chentza pecos; si narat fintzes in su sensu de craru, singillu, connotu Sinonimi e contrari bonu, líaru, nébidu*, nidu 2, sanu / ciaru, ladinu | ctr. neciadu, néciu Frasi est nédidu su ranu candho no at difetu perunu 2. nédida est sa Luna in note giara ◊ nédida est sa cara candho unu est sintzeru o una boghe connota Traduzioni Francese intact, sain Inglese integral, healthy Spagnolo íntegro, sano Italiano ìntegro, sano Tedesco unversehrt, unbescholten, makellos.

síncaru , agt: sincheru, síncheru Definizione chi no portat mància e ne pecu, chi no est ammesturau cun àtera cosa, chi est intreu; nau de ccn., chi no est alligru a binu, no at bufau, fintzes chi est onestu, chentza trassas / vinu s. = bonu, chi no est axedu; late s. = chi no dhue ant aciuntu abba; istare síncheru = abarrai firmu Sinonimi e contrari líaru, santzeru, sanu, sínchidu / cdh. tzíncaru | ctr. demadu, demmu Frasi apustis de tanta matana si che agateit síncheru a cudh'ala de riu ◊ cussu no est síncheru de conca: faghet machines! ◊ a sos drogados torret síncheru su coro! ◊ custu tatzone est síncheru ◊ si fis síncheru, Chicu, peste e lua no betaias! ◊ si che essis síncaru dae cue as a fàghere proa! 2. no mi toches: ista síncheru! Etimo ltn. sincerus Traduzioni Francese intact, naturel Inglese integral, genuine, unrotten Spagnolo íntegro, incólume Italiano ìntegro, incòlume, non bacato, genuino Tedesco ganz, unversehrt, echt.

«« Cerca di nuovo