bràndha , nf: branna Definizione
genia de letu fatu solu de una arretza cun is peis
Sinonimi e contrari
càtiri
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
lit de sangle
Inglese
camp bed
Spagnolo
catre
Italiano
branda
Tedesco
Feldbett.
brandhichèdha , nf Definizione
min. de brandha
Traduzioni
Francese
petit lit de sangle
Inglese
small camp bed
Spagnolo
catre pequeño
Italiano
brandina
Tedesco
kleines Feldbett.
cabetzèra , nf: cabitera,
cabitzera Definizione
una bandha de sa mesa, leada de longu; in su letu sa parte ue si ponet su cabitzale; cosa posta a cabitzale
Sinonimi e contrari
cabiciana,
cabitzalera
/
cabidabi,
cabita
/
cdh. capitzera
Frasi
si nch'est fuiu de sa cabitzera, una noti
2.
pro te no bi at unu letu, ma sa pedra a cabitera
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
tête du lit
Inglese
bedhead
Spagnolo
cabecera
Italiano
testata del lètto
Tedesco
Kopfteil.
cabiciàna , nf: cabitzana,
cabitana Definizione
in su letu, sa parte ue si ponet su cabitzale, sa conca; genia de tedile mannu; genia de sachitu prenu de cosa modhe chi si ponet asuta de sa conca po crocare / min. cabitedha = conchedha
Sinonimi e contrari
cabetzera,
cabitzalera
/
cabidabi
2.
si ch'est intanadu in duas molas de modhitza, bene acrobadu e cun cabitzana de titione e bidighinzu
Traduzioni
Francese
tête du lit
Inglese
head of a bed
Spagnolo
cabecera
Italiano
capolètto,
capezzale
Tedesco
Kopfende,
Keilkissen.
cabíta , nf: capita,
capitza 1 Definizione
in su letu, in css. crocadórgiu, sa parte ue si ponet su cabitzale po sa conca, fintzes sa parte de pitzu de unu logu, in artu; in sa carena, sa conca; cosa modhe chi si ponet asuta de sa conca po crocare
Sinonimi e contrari
cabatzau,
cabiciana,
cabitzalera
/
conca
/
cabetzera,
cabidabi,
pumma
Frasi
in cabita de letu si la podiat pònnere, cussa bomba! ◊ mamma, sétzida afaca a sa cabita, pianghet e pregat, poberita ◊ una rughe cun su Cristos in bratzos miro in sa capita de sas penas mias ◊ in s'àtera istàntzia corcant sos fitzos, in duos letos, chie in pedes e chie in capitza
2.
so addobbèndhemi sa cabita a sos muros ◊ sàmuna sa cabita a s'àinu: àinu est e àinu s'istat! ◊ cussu narat totu su chi li benit a cabita ◊ fit torrendhe cun sa fàscia de ispigas in cabita
3.
apo drummiu chin predas de ribu a capita ◊ pònedi cosa a cabita, ca sinono drommis male! ◊ si aiat aggheretzatu sa preta lata chi zuchiat a capitza e aiat sichitu a pònnere ifatu a su sonnu chi si fit bidenne
Cognomi e Proverbi
smb:
Cabita, Cabitta
Traduzioni
Francese
tête du lit
Inglese
headboard,
pillow
Spagnolo
cabecera
Italiano
testata del lètto,
guanciale
Tedesco
Kopfteil,
Kissen.
càtiri , nm: catre,
catri Definizione
genia de letu fatu de linna, cun is tàulas de su fundhu incasciadas in is costaos e cun is costaos artos in tres latos; fintzes mobbília po cicire
Sinonimi e contrari
letu
/
otomana
Frasi
est dormendi in càtiri de òru ◊ de mi nd'iscidai disigiamu s'ora po no riposai in càtiris de fogu ◊ ge at a èssi cosa de nci passai sa noti… mi at a parri de portai púncias in cussu catiredhu!
2.
si nci est ghetau in su catiredhu e aconcau s'est (G.Pili)
Terminologia scientifica
mbl
Etimo
ctl., spn.
catre
Traduzioni
Francese
lit de camp
Inglese
campbed
Spagnolo
catre
Italiano
branda
Tedesco
Feldbett.
inghiriabétu , nm: inghirialetu,
ingiriabetu,
ingirialetu Definizione
genia de baldachinu chi ponent a inghíriu de su letu
Sinonimi e contrari
pabaglione
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rideau autour du lit
Inglese
ornament around the bed
Spagnolo
tornalecho
Italiano
tornalètti
Tedesco
Betthimmel.
isprúnza , nf: ispundha,
ispunza,
spunda Definizione
is oros de su letu
Etimo
ltn.
sponda
Traduzioni
Francese
bord du lit
Inglese
edge (of a bed)
Spagnolo
borde,
orilla de la cama
Italiano
spónda del lètto
Tedesco
Bettkante.
letixédhu , nm Definizione
min. de letu, letu minore e fintzes brasciolu
Sinonimi e contrari
letinu
Traduzioni
Francese
petit lit,
lit d'enfant
Inglese
small bed,
cradle
Spagnolo
cama pequeña
Italiano
lettino,
lettùccio
Tedesco
Bettchen.
létu , nm Definizione
trastu de domo fatu aposta po crocare; css. isterrimentu po crocare, fintzes de sida, siat po gente e siat po animales; genia de sacu inue si format e istat su fedu fintzes a naschire / partes de su letu: cabitana, cabita o conca, peana, rete, pes, matalafu o banita, lentzolos, ammontu o cuguzura (burra, manta, fàuna); genias de letu po sa mannària: de una piatza (letixedhu, letinu), de piatza e mesa, de duas piatzas
Modi di dire
csn:
corcare, intrare a l.; fàghere su letu, sos letos = torrare a pònnere bene sa cuguzura apustis pesados; aposentu de letu = istàntzia de corcare; l. de su carru = su fundhu de su carru fatu a taulones; l. de su binu = sa fexi, sa fundhana; l. de riu = s'iscaravossu inue istat o curret s'abba de sos rios; torrai de letu a istoja = torrare in bisonzu; anzena de l. (nau de fémina)= fancedha; pònnere in l., pònnere o istare in tàulas de l. = istrupiai, surrai a meda de pònniri istrupiu, èssiri in letu malàdius; èssere totu a unu letu = totu malàidos a una fasche; adoràresi su l. = abarrai crocaus in letu sentza de bisóngiu; no mi ch'est rutu dae su l. = no est parenti custrintu, no mi est nudha po dhi dèpiri donai cosa
Frasi
teniat sa màgini de Nostra Sinniora apicada in conca de letu ◊ eo mi aia fatu contu mannu chi ocannu mi devia cogiuare e como chi fit cussu s'isetu no ap'orzu e ne fémina e ne letu! ◊ iat agatau sa pipia corcada in su letu
2.
no mi ch'est mancu rutu dae su letu, no, pro li fàghere cussu piaghere! ◊ giamàdemi dutores de profetu a curare sos males chi mi agabbant in tàulas de letu ◊ su pastore teniat su bestiàmene totu a unu letu ca dh'iant fatu ogu malu
Cognomi e Proverbi
prb:
letu caldu domo frita ◊ chie dormit in letu anzenu no dormit cantu cheret
Terminologia scientifica
mbl
Etimo
ltn.
lectus
Traduzioni
Francese
lit
Inglese
bed
Spagnolo
cama
Italiano
lètto
Tedesco
Bett.
pabagliòne , nm: pabiglione,
pabilloni,
papaglioni,
papallioni,
papalloni,
papiglione,
papillone,
parpallione Definizione
genia de tendha chi ponent a inghíriu de su letu e fintzes su chi pigant in bàtoro po bogare su Santíssimu in crufessone: su pabiglione est a logos una coberta de lana, ammontu grussu po letu
Sinonimi e contrari
inghiriabetu,
papigione
/
impàliu,
subacélu
Frasi
fit de cudhos letos cun su pabaglione trabagliadu ◊ apo agatadu a chirriolos tramata cun pabaglione ◊ su batulinu est gioghendhe cun sas frunzas de su pabaglione ◊ asuta de pabilloni a ginefras de òru Maria giumpat su mari
2.
bi aimus pabigliones, màntuas e fressadas
Etimo
ctl., spn.
papalló, pabellón
Traduzioni
Francese
rideaux du lit
Inglese
bed-curtains
Spagnolo
cortinaje de la cama
Italiano
cortinàggio del lètto
Tedesco
Bettvorhang.