ciàtu , agt, nm Definizione
chi est bascitedhu e largu de pàrrere istrecau; manigiau a númene, a logos est su pratu
Sinonimi e contrari
aggatadu,
ladu
/
piatu
Modi di dire
csn:
de ciatu = de ladu, cun sa parte prus lada posta a suta (ctr. de ata); fuliau de c. = rutu a costa lada; arropai de c. = cun sa parte lada de una forramenta (e no cun s'ata); téula ciata = itl. émbrice; ostioni c. = ostrea edulis var. lamellosa
Frasi
custus funt ispiantaus de ciatu ◊ portat una lepa a màniga ciata ◊ po fai cussa faina serbit unu pinzellu ciatu ◊ sa téula sarda no est ciata
2.
ponie sos ciatos in sa mesa!
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
plan,
plat
Inglese
flat
Spagnolo
chato
Italiano
piano,
piatto
Tedesco
flach.
piànu , agt, nm: planu,
pranu Definizione
chi est bene in paris, chi no portat giúmburos e ne fossos, lisu, e no pendhet a calecuna parte; css. tretu o cosa fata totu a unu paris (fintzes terra, campu e àteru); in is domos, su logu totu a unu paris de sa matessi artària (e de matessi mannària de is prantas), siat a paris de terra e siat in artu a un'artària parívile / min. pranicedhu; figuras pianas = in geometria, calesiògiat ispàtziu o tretu limitau cun tres puntos, tres o prus línias chi atobiandhosi in su matessi paris sestant una genia precisa de figura (es. triàngulu, cuadrau, retàngulu; cricu = línia curva serrada a 360 grados cun totu is puntos cantepare atesu de su centru)
Sinonimi e contrari
lísciu,
paris
/
ladarza
Frasi
est una tanca totu tirrinu népitu, pranu chei sa pranta de sa manu abberta ◊ fue sos chi rie rie ti passant sa manu prana: chircant de ti lusingare pro resessire in s'impignu!
2.
tèngiu una gana forti in coru miu de curri totu atressu de su planu
3.
sos polatos sunt domos a medas pianos
Cognomi e Proverbi
smb:
(De)plano, (De)planu, Pianu, Planu, Pranu
Etimo
ltn.
planus
Traduzioni
Francese
plan,
plat
Inglese
flat,
plain
Spagnolo
llano,
plano,
piso,
planta
Italiano
piano
Tedesco
eben,
flach,
Fläche,
Stock.
scalandròni 1 , nm Definizione
nau de unu pianu, chi est in calada a un'ala, prus bàsciu a una parte a bisura de iscala, e fintzes s'iscala po artzare a sa nave
Etimo
scalandrone
Traduzioni
Francese
plan incliné
Inglese
inclined plan
Spagnolo
plano inclinado
Italiano
piano inclinato
Tedesco
Rutsche.
tràssa 1 , nf Definizione
disegnu, forma, figura chi si faet a pinna o cun àtera aina de iscríere
Sinonimi e contrari
síngia
Modi di dire
csn:
donai bella t. a una cosa, pònnere una cosa in t. = adderetare, fàgherela galana, de piàghere, bella fintzas a bídere, de pòdere andhare bene; torrai, torrare in t. o a t. una cosa = acontzàrela, arranzàrela, torràrela a comente fit, de si pòdere impreare torra (nadu de su cumportamentu, de su pessare), chircare de cumprèndhere, torrare in bonas, istare a su piaghere de s'àteru; (nadu de unu pro su istonzu) torrare de si sentire menzus, sanare; a sa trassa…= a su chi paret…; a trassa de… = a zisa de…
2.
candho fipo pitzinnu mi bastabat un'ammiada de babbu pro mi pònnere in trassa ◊ bastat un'annada bona pro nos torrare in trassa
3.
at agatau su lambicu, dh'at ispruinau e torrau a trassa ◊ si cheries chi custa fémina torret in trassa zuchíela a sos bagnos de Benetuti ◊ li at ghetau a bufare duos tzichetes de "filiferru" pro lu torrare in trassa ◊ no ndi depit torrai in trassa de s'atzíchidu chi dhu fatzu pigai! ◊ si che fit ammustérchidu ma est torradu in trassa ◊ e chissai sos zòvanos no torrent in trassa e bivant mezus de nois!
4.
a sa trassa, no dhi at fatu iscí nudha ◊ aundi passat issu lassat s’arrastu, a trassa de sirboni in monti!◊ in bidha ant fatu una piscina a trassa de corropu, est unu perígulu a dhoi acostai!
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
plan,
tracé
Inglese
trace
Spagnolo
traza
Italiano
tràccia
Tedesco
Entwurf.