cristallína , nf Definizione
genia de erba grassa; a logos narant custu númene a sa birilla de imbidru
Terminologia scientifica
rba, Mesembryanthemum cristallinum
Traduzioni
Francese
ficoïde glaciale
Inglese
ice plant
Spagnolo
planta de hielo,
planta cristalina,
escarcha
Italiano
mesembrïàntemo
Tedesco
Eiskraut.
fruschiajòlos , nm pl Definizione
una genia de erba chi narant puru origa de para
Sinonimi e contrari
niedhunuraghe
Terminologia scientifica
rba, Silene latifolia ssp. alba
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
lychnis
Inglese
campion
Spagnolo
planta del género lychnis
Italiano
lìcnide
Tedesco
eine Lichtnelkesorte.
matixèdha , nf Definizione
min. de mata, mata pitica
Sinonimi e contrari
arvuritu,
matutzedha,
piantone 1
Traduzioni
Francese
petite plante
Inglese
little tree
Spagnolo
planta pequeña
Italiano
piantina
Tedesco
Pflänzchen
pedeprànu , nm Definizione
parte de sa domo a paris de terra
Frasi
s'est corcau in sa càmera a pedepranu ◊ ajaju teniat s’ofítziu a pedepranu de s'iscola
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rez-de- chaussée
Inglese
ground floor
Spagnolo
planta baja
Italiano
pianterréno
Tedesco
Erdgeschoß.
piànta , nf: pranta Definizione
s'ala de sa manu ue si pigat sa cosa, sa parte pruposa chi tocat e serrat, fintzes sa parte de fundhu de su pei; nau de fràigos o logos abbitaos, su disegnu chi dhos arrapresentat de istérria in iscala / pranta de cane = àpiu burdu o erba de arranas (Ranunculus bulbosus, R. sardous); pranta de seda = erba de seda, de cotoni (Asclepias fruticosa, A. syriaca)
Modi di dire
csn:
leare sa pianta de una domo = disegnare coment'est fata de istérrida; bídere che in pranta de manu = bene meda, craru coment'e chi sa cosa si zutat in dainanti; pranta de domo = logu, arrogu de terra in bidha aundi fai sa domu; pigare, portai a unu in pranta de manus = cun rispetu e istima meda; andhare a pranta lada = iscurtzu; fai o pònniri planta (nadu de caminos o àteru logu a colare ludosu, modhe) = assutare, intostare sa terra de si pòdere colare chentza afungare
Frasi
si est presentadu cun sa conca de su mortu in pianta de manos ◊ candho est dormida fàgheli su corigori in prantas de pes! ◊ cussu est sempri andendu coment'e chi portit fogu in prantas de peis! ◊ est ghiratu chin sas prantas de sos pedes chi pariant pratu de petza mólita ◊ li est costadu s'andhonzu…ndh'est torradu pianti finidu!
2.
dae cue si podet bídere su logu che in pranta de manu ◊ s'intendint su fogu in pranta de peis ◊ cussos terrinos parent postos a istérrita che in sa pranta de sa manu ◊ sos chi como sunt mannitos curriant a pranta lada ◊ cussu terrinu l'at béndhidu a prantas de domo
Cognomi e Proverbi
smb:
Pianta, Pranta
Terminologia scientifica
crn
Etimo
ltn.
planta
Traduzioni
Francese
paume,
plante
Inglese
palm
Spagnolo
palma (mano),
planta (pie),
plano
Italiano
palma,
pianta
Tedesco
Handfläche,
Plan,
Grundriß.
piànu , agt, nm: planu,
pranu Definizione
chi est bene in paris, chi no portat giúmburos e ne fossos, lisu, e no pendhet a calecuna parte; css. tretu o cosa fata totu a unu paris (fintzes terra, campu e àteru); in is domos, su logu totu a unu paris de sa matessi artària (e de matessi mannària de is prantas), siat a paris de terra e siat in artu a un'artària parívile / min. pranicedhu; figuras pianas = in geometria, calesiògiat ispàtziu o tretu limitau cun tres puntos, tres o prus línias chi atobiandhosi in su matessi paris sestant una genia precisa de figura (es. triàngulu, cuadrau, retàngulu; cricu = línia curva serrada a 360 grados cun totu is puntos cantepare atesu de su centru)
Sinonimi e contrari
lísciu,
paris
/
ladarza
Frasi
est una tanca totu tirrinu népitu, pranu chei sa pranta de sa manu abberta ◊ fue sos chi rie rie ti passant sa manu prana: chircant de ti lusingare pro resessire in s'impignu!
2.
tèngiu una gana forti in coru miu de curri totu atressu de su planu
3.
sos polatos sunt domos a medas pianos
Cognomi e Proverbi
smb:
(De)plano, (De)planu, Pianu, Planu, Pranu
Etimo
ltn.
planus
Traduzioni
Francese
plan,
plat
Inglese
flat,
plain
Spagnolo
llano,
plano,
piso,
planta
Italiano
piano
Tedesco
eben,
flach,
Fläche,
Stock.
preustínu , nm Definizione
mata manna ma giòvona, bella e dereta, chi nemos dhi at betau manu a ndhe segare cambos, mai tocada, ínnida
Sinonimi e contrari
fraustinu
Frasi
s'àrbure piús nébida e fozida as truncadu in netu ancora preustinu ◊ preustinos ínnidos podiant contare àteros contos cun raighinas tuas seculares! ◊ mastru Tilipu faghiat iscalas de carru dae preustinos tènneros che sa chera
Traduzioni
Francese
fût lisse
Inglese
stem,
young tree
Spagnolo
árbol,
planta joven
Italiano
fusto,
pianta gióvane
Tedesco
Stamm,
junger Baum.