bacínu , nm, nf: bascinu,
bassinu,
batzina,
batzinu Definizione
su sannori, nau in cobertantza: genia de istrégiu po dhue fàere de bisóngiu; si narat fintzes de bodheta, foedhos o cosas de maleducaos
Sinonimi e contrari
orinale,
orineri,
seglieta,
vitillu
/
bassinada
Frasi
prus la móricas, sa batzina, e prus putit! ◊ batzinones chi leant una carra dogni note ndhe prenant chimbe e ses! ◊ in momentos de apretu teniant su bacinu suta de su letu ◊ su bascinu si allogàt in su comodinu
2.
buca de luru citirí, chi no bengu a innòi po intèndiri bassinus!
Cognomi e Proverbi
smb:
Bassinu
Terminologia scientifica
stz
Etimo
spn.
bacín
Traduzioni
Francese
pot de chambre,
jules
Inglese
pot (chamber)
Spagnolo
orinal
Italiano
pitale
Tedesco
Nachttopf,
Nachtgeschirr.
coceròni , nm: cociarone,
cocienoni,
cocioroni,
cuceroni,
cuciarone,
cuciaroni,
cutzarone,
cutzerone Definizione
terudha tupada, po umprire cosa mescamente de brodu; una genia de pigione chi portat su bicu a bisura de cullera / èssere semper in mesu che cutzerone in patedha = sempri fichiu in dónnia cosa
Sinonimi e contrari
terudha
/
bicàngia
Frasi
móricat sos gurugliones chin su cutzerone ◊ in su cugudhu de sa tzeminera, unu filu frimau de parti a parti cun duas tàcias apompiàt crobetoris, coceronis e turras istampadas
Terminologia scientifica
ans, pzn
Traduzioni
Francese
louche,
cuillère à pot
Inglese
ladle,
duck
Spagnolo
cucharón
Italiano
méstolo,
cucchiaióne,
ànatra mestolóne
Tedesco
Suppenlöffel,
Löffelente.
coculía , nf, nm: cuculia,
cuculiu,
cugulia Definizione
genia de istrégiu a duas asas, a costas artas, a buca larga, po còere cosa mescamente cun abba; cosa tundha a punta, a bisura de cugudhu / min. cuculiedha = su pertusu
Sinonimi e contrari
padedha,
pignada
Frasi
a chie iscontzat custa comaria, sa cara nighedha che a sa cuculia! ◊ at postu sa peta in sa canistedha e su brodu in d-una cuculia
2.
custu poveritu che l'amus tirau de sa cuculia pro che lu ghetare a sa bràsia…
3.
sos pitzinnos leant una tzíchera, la prenant de ludu, covecant e faghent una cugulia ◊ in cussa cugulia de monte bi depet àere mortógliu, b'at àbbiles e bentúglios bentulendhe
Terminologia scientifica
stz
Etimo
ltn.
coculum
Traduzioni
Francese
petite marmite,
petit pot
Inglese
small saucepan
Spagnolo
olla
Italiano
pentolino,
pignattina
Tedesco
Kochtöpfchen.
imbotàre , vrb: impotai Definizione
pònnere in is botos sa cosa de chistire
Etimo
ctl.
empotar
Traduzioni
Francese
mettre dans un pot
Inglese
to pot
Spagnolo
envasar
Italiano
méttere in vaso,
in baràttolo
Tedesco
in ein Gefäß tun.
mórica , nf, nm: moriga,
móriga,
mórigu 1,
múrica,
múriga,
múrigu Definizione
màniga de linna intrada in d-una mesa luna de linna etotu, lada (paret una marra), po murigare su cagiau faendho su casu, o po ndhe bogare sa farra de su lacu de sa mola: sa móriga de is maistos de muru est de ferru, unu pagu acancarronada e a màniga meda prus longa e grussa e s'imperat po fàere s'impastu (pruschetotu de crachina), cussa de su pastore podet portare sa parte chi s'intrat a su cagiau totu a puntas (serbit solu po murigare, faendho su casu)
Sinonimi e contrari
búlia 1,
muricadore,
pilisa,
tiravarra
Frasi
su pastore giagat su late e daghi morit l'isfiorit chin sa múriga ◊ po fai sa farra serbint su sedatzadori, su sedatzu, sa móriga, is turras
Terminologia scientifica
ans
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
cuillère à pot
Inglese
stirrer
Spagnolo
cucharón
Italiano
mestatóio
Tedesco
Rührlöffel.
padezòne , nf, nm: padizona,
padizone,
parigioni Definizione
padedha pitica / min. parigionedhu
Sinonimi e contrari
padedhutza,
pingiadedhu,
pingiorighedhu
Frasi
gai est s'ou dae tempus antigu: unu andhat in frisciolu o padezone, s'àteru est in tres chidas… pudhighinu!
Etimo
ltn.
*patellione(m) ?
Traduzioni
Francese
petite marmite,
petit pot
Inglese
little pan
Spagnolo
cazo,
ollita
Italiano
pentolino,
pignattina
Tedesco
Töpfchen.
seglièta , nf: sibieta,
siglieta,
silieta,
sillieta Definizione
genia de istrégiu de terra a duas asas po fàere de bisóngiu
Sinonimi e contrari
bacinu,
orinale,
orineri
Frasi
promissas a muntonis, a su mentris chi sa monumentali sillieta si pongat a ispartzinai su fragu ◊ fiat apatau in sa sillieta ◊ nosu a custu dhi naraus su sannori, su cavalleri, su bassinu, sa sibieta… Eh, casi ca no est privilegiau, po nòminis!…(R.Fresia)
Terminologia scientifica
stz
Etimo
spn.
silleta
Traduzioni
Francese
pot de chambre
Inglese
chamber pot
Spagnolo
bacín,
orinal
Italiano
vaso da nòtte
Tedesco
Nachttopf.
téstu , nm Definizione
prus che àteru, istrégiu de terra po prantare calecunu frore (ma fintzes genia de sartàina po orrostire castàngia); fundhu de erba
Sinonimi e contrari
brasieri,
cochecastanza
/
paltera
Frasi
si fuat acostiada una fémina cun d-unu testu de ollu profumau ◊ pro fàghere che babbu tou, fiore e testu destruia! ◊ dhui at unu testu de gravellus ◊ est unu testu de mairana totu ispistorau ◊ testu modhi de nènniri ◊ píganne su testu ca coghimus castanza!
2.
su testu de s'afàbbica dh'apu postu in d-unu bòtu de liàuna
Etimo
ltn.
testu
Traduzioni
Francese
pot
Inglese
vase,
pot
Spagnolo
tiesto,
maceta
Italiano
vaso
Tedesco
Vase.
trobiòla, trobiólu , nf, nm Definizione
terudhone de linna po umprire sa farra de impastare; fintzes ortigu a bisura de lacu a pònnere cosa
Sinonimi e contrari
sàssula,
trobia
/
bagione
2.
s'ispidu puntat a su trobiolu: su crabitu arrustidu intro ch'est rutu
Terminologia scientifica
ans
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
cuillère à pot,
louche
Inglese
large spoon
Spagnolo
cucharón
Italiano
cucchiaióne
Tedesco
Schöpflöffel.