àrviu , nm: àviu 1 Definizione cosa chi si arrennescet a ischire de calecuna chistione; capacidade de pigare is fragos; fintzes marcu, neghe, mància chi abbarrat de calecunu male / pigai àrviu de ccn. cosa = leare oru, chircare de ndh’ischire, bènnere a ischire, pigai s’arrastu Sinonimi e contrari arviedhu, assunta, indíscia, seru, sudhitura / annasu, arrasta Frasi is arrúndilis si pesant a bolai fintzas a candu no intendint àrviu de luna prena ◊ ndi apu inténdiu un'arviedhu a trevessu chi ses isposa ◊ arguai si teniat àrviu de unu nemigu: dhu carriàt finas a dhu fai a chirriolus! 2. s'àxina ocannu tenit àrviu de pesti niedha ◊ su chi fint chirchendhe l'at agatadu su cane cun s'àviu ◊ paret cane de cassa chi at pigau àviu a crachi cosa! Etimo srd. Traduzioni Francese connaissance, avoir vent de qqch. Inglese inkling Spagnolo indicios Italiano sentóre Tedesco Witterung.

atèndhere , vrb: atendi, atèndiri, atènnere Definizione tènnere contu, giare atentzione a unu trebballu, a una faina, a una persona po su chi dhi podet serbire, fàere faina; fintzes serbire, abbàlere de fàere fortza / pps. aténdhidu / atèndiri de… = sassiare de…, cun…; atendhe!, atendhide! = bai, baxei, faghe, faghide su chi azis de fàghere, no irbies/irbiedas pro me, itl. prego! Sinonimi e contrari achistiri, contifizare, oloire | ctr. irbandhonare, lassai Frasi sas sorres la fint atendhendhe ca aiat tentu unu fizu ◊ bellu grassu cuss'animali: bai ca si atendit! ◊ no podeus atendi mancu custus duus fillus piticus ◊ bazi, atendhide si azis de fàghere! ◊ sos pitzochedhos depent atèndhere in famíllia, puru! ◊ donzunu devet atènnere a sas fainas suas ◊ mi ndi andu ca tengu cosa de atendi 2. cun s'artrosi chi tengu mancu is brutzus mi atendint prus, e is didus a su própiu! 3. is matas po crèsciri de prus tocat a dhas atendi de àcua Etimo itl. attendere Traduzioni Francese prendre soin, s'occuper de qqn, qqch. Inglese to attend, to look after Spagnolo atender Italiano accudire, dedicarsi, badare a qlcs., a qlc Tedesco versorgen, pflegen.

codiàre , vrb: acodiare, cuidare 1 Definizione lassare agoa a ccn. o una cosa camminandho passandho prus ainnanti, lassare cosa chentza fàere, chentza ndhe dha leare, lassare e bastat coment'e candho unu s'imméntigat, lassare o fintzes acabbare de fàere cosa; andhare aifatu de s'arrastu / no codiare cosa = furai totu Sinonimi e contrari acadiare, acogiai, cambare, cogiai, coigiare, incoizare, lassai, scaresci / sensai | ctr. pigai, furai Frasi essit foras de su semenadu e totora l'intórticat s'aradu o códiat terrinu ancora intreu ◊ su maridu fit mortu e l'at codiada sola chin sos fizos ◊ su teracu si at codiau sa ghistrale ◊ mamma aprontaiat donzi cosa, chena cuidare sas lezes 2. no nche codiabat sa missa mancu pro sas cosas prus bellas de custu mundhu 3. fae e chibudha, basolu, patatu e azu… no codiaias nudha! ◊ de matzone aumentant sos delitos: - no códiat porchedhu e ne anzone (D.Mele) Etimo srd. Traduzioni Francese laisser qqnqqch derrière soi, oublier qqch Inglese to omit, to disregard Spagnolo colar, dejar Italiano lasciare indiètro Tedesco unterlassen, jdn. zurücklassen.

údulu , nm Definizione cambu mannu de mata cun is cambos prus piticos segaos lassandhondhe un'orrugu curtzu, fichiu prantau in terra po apicare cosa o fintzes poderare naes de mata càrrigas de frutu o bide in artu Sinonimi e contrari frucàrgiu, iltatu, pontedhu, puntale, trumponi, uduri Etimo ltn. mutilus Traduzioni Francese tige en bois pour accrocher qqch. Inglese fork Spagnolo puntal, horquilla Italiano appenditóio Tedesco Ständer.

«« Cerca di nuovo