àlchida , nf, nm: àlchidu,
àrchidu,
àrchita,
àschida,
àschidu Definizione
fortza o fintzes abbilesa de fàere cosa, de cumandhare, de s'impònnere a is àteros, de si fàere arrespetare
Sinonimi e contrari
acru 1,
archete,
arpados,
folteléntzia
Frasi
no apesit àschidos de andhare ◊ a ndhe tenet de àrchidos, cuss'ómine! ◊ torreit in ànimos bonos e de bon'àschidu a che congruire s'òbera de sa die (A.Canalis)◊ a solu no mi abbastant sos àschidos pro ti fàghere leare cussas camineras ◊ cussu no at àteras àrchitas ◊ no apeint sos àschidos de li frimmare sas peràulas in buca
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
énergie,
vigueur,
autorité,
prestige
Inglese
authority,
power,
vigourprestige,
arrogance
Spagnolo
autoridad,
poder
Italiano
autorità,
potére,
prestìgio
Tedesco
Macht,
Ansehen.
ardúriu , nm: ardurzu,
artória,
artóriu,
artúriu Definizione
sa fortza, mescamente in sa carena, chi unu si paret de tènnere e chi tenet de fàere cosa, o fintzes su coràgiu, sa face; arremu de sa carena, sa carena etotu
Sinonimi e contrari
abbrétiu,
ardura,
balia,
bidória,
fiamore
/
ardile
/
melmu
Frasi
li est dófidu cussu corpu, li at leadu totu sos artórios ◊ sa morte de sa muzere li at leadu totu sos artúrios ◊ so chentza artúrios nudha de cantu so débbile ◊ si si fit cojada si aiat catzadu cuss'ardurzu!
2.
no aiat ardúrios de escire pro no èssere arrestadu ◊ no aiat ardúrios de ndhe artziare sos ojos dai sa birgonza
3.
s'animalatzu mi abbaidaiat cun ogros de fiamas e sa rúnzida chi li essiat dai corpus mi atraessaiat sos artúrios (G.Ruju)
Traduzioni
Francese
vigueur,
ardeur
Inglese
ardour
Spagnolo
vigor
Italiano
vigóre,
ardóre
Tedesco
Kraft,
Leidenschaft.
bríu , nm Definizione
fortza e fintzes capacidade de fàere cosa / èssere chentza brios de nudha = chentza fortzas, sentíresi débbile
Sinonimi e contrari
balia
Frasi
addolumannu meu, apo pérdidu sos brios ◊ candho ti lasso, Sardigna istimada, mi truncat donzi àschidu, onzi briu ◊ su binu de Olíana est de cudhu chi mintet briu!
2.
deo so su chi in brios l'apo posta e àtere si ndh'est aprofetendhe!
Traduzioni
Francese
force,
vigueur
Inglese
vigour
Spagnolo
vigor,
energía
Italiano
vigóre
Tedesco
Stärke.
calentèsa , nf Sinonimi e contrari
prospore
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vigueur,
prospérité
Inglese
vigour
Spagnolo
vigor
Italiano
vigóre,
prosperità
Tedesco
Kraft.
russària , nf: grussària* Definizione
su èssere grussu de is cosas, sa distàntzia de una parte a s'àtera
Sinonimi e contrari
grussesa
/
ttrs. grussétzia
| ctr.
finària
Frasi
za ndhe zughet de russària cussu truncu de chercu!…
Traduzioni
Francese
robustesse,
force,
vigueur
Inglese
sturdiness
Spagnolo
grosor
Italiano
robustézza
Tedesco
Stärke.