bombonièra , nf: bumbugnera Definizione
istugighedhu bellu a pònnere cufeturas de giare a is invitaos de un'isposóngiu, de unu batiare, o àteru
Traduzioni
Francese
bonbonnière
Inglese
box of sweets
Spagnolo
bombonera
Italiano
bombonièra
Tedesco
Bonbonschachtel.
búsciu , nm: bussu Definizione
genia de linna tostada meda chi faet a mata no tanti manna
Sinonimi e contrari
búsciulu
Terminologia scientifica
mt, Buxus sempervirens
Etimo
ltn.
buxus
Traduzioni
Francese
buis
Inglese
box (wood)
Spagnolo
boj común
Italiano
bòsso
Tedesco
Buchsbaum,
Buchs.
carapignèra , nf Definizione
sa màchina po fàere sa carapigna
Etimo
spn.
garapiñera
Traduzioni
Francese
sorbetière
Inglese
ice-cream box
Spagnolo
sorbetera
Italiano
sorbettièra
Tedesco
Eismaschine.
cascèta , nf: casseta,
cascita Definizione
genia de istrégiu de linna, prus che àteru fatu a forma de parallelepípedu: podet èssere pitichedhedha puru
Frasi
apenas chi che leat su lentore leade cuinzolos e cascetas chi li atacamus, a binnennare ◊ labai aràngiu bellu a deximila sa cascita!
Cognomi e Proverbi
smb:
Cascetta, Cassetta, Cassita, Cassitta
Terminologia scientifica
stz
Traduzioni
Francese
caisse
Inglese
small box
Spagnolo
cajita
Italiano
cassétta,
cassettina
Tedesco
Kästchen.
càscia , nf: cassa 2,
càssia Definizione
trastu mannu, prus che àteru de linna de castàngia, cun su covecu, po chistire cosa (trastos, orrobba, o sa provista de su pane), totu trebballau a figuras a intacadura, a istuvidura in sa parte de ananti, e cun bàtoro peis po dhu mantènnere artzau de terra; baule po pònnere su mortu; is ossos de sa carena tra palas e petorras, ue dhue funt is prumones e su coro, ma fintzes totuganta sa parte de su matzàmene; letu de un'erriu; css. cosa fata a bisura de istúgiu o istrégiu po pònnere o fàere istare calecuna cosa amparada, prus segura; fintzes una parte de su telàrgiu, de su carru (po ingòllere terra o àteru deasi); in sa tega de is laores a tiradura, su tretighedhu coment'e buidu inue ingendrat e ammànniat su granu
Sinonimi e contrari
alca,
baule
/
tuvu
Modi di dire
csn:
càscia de su petus = petorras, itl. torace; èssere sanu de càssia = no àere pecu a sos mermos chi dissipant su mànigu, de s'istògomo a totu s'istentina; abba o abbadura a càssia = itl. idrotorace; càscia o lacu de riu = s'iscaravossu ue colat s'abba de unu riu, itl. àlveo; càscia de relógiu = zenia de istuzighedhu ue bi est su machinàriu de su rellozu; càssia de carru = tumbarella, zenia de càssia, abberta deunudotu subra, pro carrare rena, terra e gai; càscia de iscupeta, de fusile = sa parte ue s'intrant sas cartutzas
Frasi
in sa càscia bi at cannas de fresi, lentolos e costúmenes ◊ sa càssia pro su pane fit in coghina, pro sos trastes in s'istàntzia de letu ◊ bella custa càscia fiorada!◊ ti ant afidau una càscia manna chi innòi tui no dha scis oberri!(Moi)◊ preniaus sa càscia de figu e de figumoro sicada
2.
in sa butega de su mastruàscia s'intendhent pagos colpos de martedhu: unu bratzolu pro su nignighedhu, pro te, truncu immóbbile, una càscia
3.
tantu so apenadu chi in sa càscia su coro m'isbolatzat ◊ su coro tzochedhat in sa càscia ◊ est sanu de càscia e mànigat de totu
4.
su riu est essidu dai sa càscia
Terminologia scientifica
mbl
Etimo
ltn.
capsa
Traduzioni
Francese
caisse,
coffre
Inglese
box
Spagnolo
caja
Italiano
cassa
Tedesco
Kiste.
casèdha, casèlla , nf Definizione
min. de casa / donniunu de is cuadraos inue s'iscrient is números faendho càrculos; tretighedhu sinnalau de una línia serrada a cuadratu, a retàngulu (a bortas mannu puru, in terra, po giogare); fintzes una genia de bartza manna meda po fàere sale, in is salinas / casedha de abes = casella, búngiu de abes; casella postale = zenia de calassiedhu in sos ufítzios postales ue ponent sa posta de unu, a su postu de bi che la zúghere a domo
Frasi
s'àcua de su mari dha portant aintru de is casellas po asciutai e fai su sali
Cognomi e Proverbi
smb:
Casedda
Traduzioni
Francese
case
Inglese
post box,
cell
Spagnolo
casilla,
apartado postal
Italiano
casèlla
Tedesco
Fach,
Postfach.
coberigàscia , nm Definizione
telu téssiu po dhu pònnere a usu de tiàgia in pitzu de is càscias
Sinonimi e contrari
coberibbanca
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
nappe pour coffre
Inglese
box cover
Spagnolo
tela para cubrir las arcas
Italiano
copricassa
Tedesco
Truhedecke.
cufetèra , nf: cunfetera,
cunfitera Definizione
istúgiu a pònnere cufetura
Traduzioni
Francese
drageoir
Inglese
sweetmeat box
Spagnolo
confitero (m)
Italiano
confettièra
Tedesco
Bonbonniere.
galíta , nf: carita,
garita Definizione
genia de domighedha ue istat firmu su sordau a guàrdia
Sinonimi e contrari
caudeba
Traduzioni
Francese
guérite
Inglese
sentry box
Spagnolo
garita
Italiano
casòtto della sentinèlla
Tedesco
Schilderhaus.
incasciàe, incasciài , vrb: incasciare,
incassare,
incassiare Definizione
pònnere in sa càscia; intrare apare duas cosas o partes fatas adatas po torrare giustas s'una cun s'àtera; arresurtare in mesu de duas cosas e abbarrare cassau, arréschiu; fichire ideas in conca
Sinonimi e contrari
apigiai,
crosai,
imbasare,
incastrai,
incriedhai
/
inciassare
/
cravare,
fichire,
incalchetare,
tzacare
Modi di dire
csn:
i. sa porta = imbarare sa zanna, serrare; incasciasí una cosa in conca = incaschetare
Frasi
cussu at traitu unu bandhidu pro s'incasciare sa tàglia
3.
est una bia incasciada in mesu de duus murus e matas de arroli ◊ su tirighinu fit incasciadu dae duas grundhas artas de granitu
4.
nche li fit incassatu in conca su cuntipitzu d'essire a bannitare e nessune fit reséssitu a l'irvortare
Etimo
ctl., spn.
encaixar
Traduzioni
Francese
encaisser,
encastrer
Inglese
to box,
to embed
Spagnolo
encajar,
engarzar
Italiano
incassare,
incastrare,
incastonare
Tedesco
in Kisten verpacken,
einschieben,
einfassen.
iscantulàda , nf: scantulada Definizione
cropu chi si giaet a cara, cun sa manu aperta
Sinonimi e contrari
bussinada,
cabbessu,
ciafu,
iscantargiara,
iscavanada,
istuturada,
istuturrone,
mantuada,
sporsugada
Frasi
una guàrdia li at iscutu un'iscantulada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gifle
Inglese
box on the ear
Spagnolo
bofetada
Italiano
schiaffo
Tedesco
Ohrfeige.
iscàtula , nf, nm: iscàtulu,
scàtua Definizione
genia de cascita, pruschetotu de cartone (min. -edha ma, segundhu de ite, iscàtula etotu, es. de luminos, de meighina)
Modi di dire
csn:
zirare, furriare s'i. (in suspu) = ammachiaisí, iscatulaisí; pàrrere essidu dae s'iscàtulu = èssere totu bene postu, bestidu bene
Frasi
bae e comporami un'iscàtula de allumínios! ◊ iscàtulas de cartoni nd'adiat unu muntoni, totu iscàtulas de bruvura
2.
zirendhe s'iscàtula ses, chi faghes custos machines?!…
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
boîte
Inglese
box
Spagnolo
caja
Italiano
scàtola
Tedesco
Schachtel.
istrampàda 1 , nf: istrempada,
istrempiada 1,
istrimpiada Definizione
ciafu, cropu giau a cara, a trempas, a manu isprata
Sinonimi e contrari
bofetada,
bussinada,
cabbessu,
ibbatulada,
iscantargiara,
iscavanada,
istuturrone
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gifle
Inglese
backhander,
box on the ear
Spagnolo
bofetada
Italiano
ceffóne,
manrovèscio
Tedesco
Ohrfeige.
paltèra , nf: pastera Definizione
istrégiu, prus che àteru a bisura de cascita, a pònnere e mescamente a prantare o semenare frores: a logos est fintzes una filera de erbas de ortu prantadas, argiola de prantàgia puru
Sinonimi e contrari
testu,
tula
Frasi
sunt fiores de campu o de pastera? ◊ e pro chie preparo colóvuros e lizos, sa rosa vellutada in sa pastera? (A.Spano)◊ ite bellu fiore chi apo piantadu intro de una pastera! ◊ cherias tenta contu che fiore in paltera
Etimo
ctl.
pastera
Traduzioni
Francese
jardinière,
caisse à fleurs
Inglese
flower box
Spagnolo
florero
Italiano
vaschétta per fióri,
fiorièra
Tedesco
Blumenkasten.