Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

bombonièra , nf: bumbugnera Definitzione istugighedhu bellu a pònnere cufeturas de giare a is invitaos de un'isposóngiu, de unu batiare, o àteru Tradutziones Frantzesu bonbonnière Ingresu box of sweets Ispagnolu bombonera Italianu bombonièra Tedescu Bonbonschachtel.

búsciu , nm: bussu Definitzione genia de linna tostada meda chi faet a mata no tanti manna Sinònimos e contràrios búsciulu Terminologia iscientìfica mt, Buxus sempervirens Ètimu ltn. buxus Tradutziones Frantzesu buis Ingresu box (wood) Ispagnolu boj común Italianu bòsso Tedescu Buchsbaum, Buchs.

carapignèra , nf Definitzione sa màchina po fàere sa carapigna Ètimu spn. garapiñera Tradutziones Frantzesu sorbetière Ingresu ice-cream box Ispagnolu sorbetera Italianu sorbettièra Tedescu Eismaschine.

cascèta , nf: casseta, cascita Definitzione genia de istrégiu de linna, prus che àteru fatu a forma de parallelepípedu: podet èssere pitichedhedha puru Frases apenas chi che leat su lentore leade cuinzolos e cascetas chi li atacamus, a binnennare ◊ labai aràngiu bellu a deximila sa cascita! Sambenados e Provèrbios smb: Cascetta, Cassetta, Cassita, Cassitta Terminologia iscientìfica stz Tradutziones Frantzesu caisse Ingresu small box Ispagnolu cajita Italianu cassétta, cassettina Tedescu Kästchen.

càscia , nf: cassa 2, càssia Definitzione trastu mannu, prus che àteru de linna de castàngia, cun su covecu, po chistire cosa (trastos, orrobba, o sa provista de su pane), totu trebballau a figuras a intacadura, a istuvidura in sa parte de ananti, e cun bàtoro peis po dhu mantènnere artzau de terra; baule po pònnere su mortu; is ossos de sa carena tra palas e petorras, ue dhue funt is prumones e su coro, ma fintzes totuganta sa parte de su matzàmene; letu de un'erriu; css. cosa fata a bisura de istúgiu o istrégiu po pònnere o fàere istare calecuna cosa amparada, prus segura; fintzes una parte de su telàrgiu, de su carru (po ingòllere terra o àteru deasi); in sa tega de is laores a tiradura, su tretighedhu coment'e buidu inue ingendrat e ammànniat su granu Sinònimos e contràrios alca, baule / tuvu Maneras de nàrrere csn: càscia de su petus = petorras, itl. torace; èssere sanu de càssia = no àere pecu a sos mermos chi dissipant su mànigu, de s'istògomo a totu s'istentina; abba o abbadura a càssia = itl. idrotorace; càscia o lacu de riu = s'iscaravossu ue colat s'abba de unu riu, itl. àlveo; càscia de relógiu = zenia de istuzighedhu ue bi est su machinàriu de su rellozu; càssia de carru = tumbarella, zenia de càssia, abberta deunudotu subra, pro carrare rena, terra e gai; càscia de iscupeta, de fusile = sa parte ue s'intrant sas cartutzas Frases in sa càscia bi at cannas de fresi, lentolos e costúmenes ◊ sa càssia pro su pane fit in coghina, pro sos trastes in s'istàntzia de letu ◊ bella custa càscia fiorada!◊ ti ant afidau una càscia manna chi innòi tui no dha scis oberri!(Moi)◊ preniaus sa càscia de figu e de figumoro sicada 2. in sa butega de su mastruàscia s'intendhent pagos colpos de martedhu: unu bratzolu pro su nignighedhu, pro te, truncu immóbbile, una càscia 3. tantu so apenadu chi in sa càscia su coro m'isbolatzat ◊ su coro tzochedhat in sa càscia ◊ est sanu de càscia e mànigat de totu 4. su riu est essidu dai sa càscia Terminologia iscientìfica mbl Ètimu ltn. capsa Tradutziones Frantzesu caisse, coffre Ingresu box Ispagnolu caja Italianu cassa Tedescu Kiste.

casèdha, casèlla , nf Definitzione min. de casa / donniunu de is cuadraos inue s'iscrient is números faendho càrculos; tretighedhu sinnalau de una línia serrada a cuadratu, a retàngulu (a bortas mannu puru, in terra, po giogare); fintzes una genia de bartza manna meda po fàere sale, in is salinas / casedha de abes = casella, búngiu de abes; casella postale = zenia de calassiedhu in sos ufítzios postales ue ponent sa posta de unu, a su postu de bi che la zúghere a domo Frases s'àcua de su mari dha portant aintru de is casellas po asciutai e fai su sali Sambenados e Provèrbios smb: Casedda Tradutziones Frantzesu case Ingresu post box, cell Ispagnolu casilla, apartado postal Italianu casèlla Tedescu Fach, Postfach.

coberigàscia , nm Definitzione telu téssiu po dhu pònnere a usu de tiàgia in pitzu de is càscias Sinònimos e contràrios coberibbanca Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu nappe pour coffre Ingresu box cover Ispagnolu tela para cubrir las arcas Italianu copricassa Tedescu Truhedecke.

cufetèra , nf: cunfetera, cunfitera Definitzione istúgiu a pònnere cufetura Tradutziones Frantzesu drageoir Ingresu sweetmeat box Ispagnolu confitero (m) Italianu confettièra Tedescu Bonbonniere.

galíta , nf: carita, garita Definitzione genia de domighedha ue istat firmu su sordau a guàrdia Sinònimos e contràrios caudeba Tradutziones Frantzesu guérite Ingresu sentry box Ispagnolu garita Italianu casòtto della sentinèlla Tedescu Schilderhaus.

incasciàe, incasciài , vrb: incasciare, incassare, incassiare Definitzione pònnere in sa càscia; intrare apare duas cosas o partes fatas adatas po torrare giustas s'una cun s'àtera; arresurtare in mesu de duas cosas e abbarrare cassau, arréschiu; fichire ideas in conca Sinònimos e contràrios apigiai, crosai, imbasare, incastrai, incriedhai / inciassare / cravare, fichire, incalchetare, tzacare Maneras de nàrrere csn: i. sa porta = imbarare sa zanna, serrare; incasciasí una cosa in conca = incaschetare Frases cussu at traitu unu bandhidu pro s'incasciare sa tàglia 3. est una bia incasciada in mesu de duus murus e matas de arroli ◊ su tirighinu fit incasciadu dae duas grundhas artas de granitu 4. nche li fit incassatu in conca su cuntipitzu d'essire a bannitare e nessune fit reséssitu a l'irvortare Ètimu ctl., spn. encaixar Tradutziones Frantzesu encaisser, encastrer Ingresu to box, to embed Ispagnolu encajar, engarzar Italianu incassare, incastrare, incastonare Tedescu in Kisten verpacken, einschieben, einfassen.

iscantulàda , nf: scantulada Definitzione cropu chi si giaet a cara, cun sa manu aperta Sinònimos e contràrios bussinada, cabbessu, ciafu, iscantargiara, iscavanada, istuturada, istuturrone, mantuada, sporsugada Frases una guàrdia li at iscutu un'iscantulada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gifle Ingresu box on the ear Ispagnolu bofetada Italianu schiaffo Tedescu Ohrfeige.

iscàtula , nf, nm: iscàtulu, scàtua Definitzione genia de cascita, pruschetotu de cartone (min. -edha ma, segundhu de ite, iscàtula etotu, es. de luminos, de meighina) Maneras de nàrrere csn: zirare, furriare s'i. (in suspu) = ammachiaisí, iscatulaisí; pàrrere essidu dae s'iscàtulu = èssere totu bene postu, bestidu bene Frases bae e comporami un'iscàtula de allumínios! ◊ iscàtulas de cartoni nd'adiat unu muntoni, totu iscàtulas de bruvura 2. zirendhe s'iscàtula ses, chi faghes custos machines?!… Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu boîte Ingresu box Ispagnolu caja Italianu scàtola Tedescu Schachtel.

istrampàda 1 , nf: istrempada, istrempiada 1, istrimpiada Definitzione ciafu, cropu giau a cara, a trempas, a manu isprata Sinònimos e contràrios bofetada, bussinada, cabbessu, ibbatulada, iscantargiara, iscavanada, istuturrone Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gifle Ingresu backhander, box on the ear Ispagnolu bofetada Italianu ceffóne, manrovèscio Tedescu Ohrfeige.

paltèra , nf: pastera Definitzione istrégiu, prus che àteru a bisura de cascita, a pònnere e mescamente a prantare o semenare frores: a logos est fintzes una filera de erbas de ortu prantadas, argiola de prantàgia puru Sinònimos e contràrios testu, tula Frases sunt fiores de campu o de pastera? ◊ e pro chie preparo colóvuros e lizos, sa rosa vellutada in sa pastera? (A.Spano)◊ ite bellu fiore chi apo piantadu intro de una pastera! ◊ cherias tenta contu che fiore in paltera Ètimu ctl. pastera Tradutziones Frantzesu jardinière, caisse à fleurs Ingresu flower box Ispagnolu florero Italianu vaschétta per fióri, fiorièra Tedescu Blumenkasten.