Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

acrèdha , nf, nm: arcedha, arcedhu, archedha, artzedha Definitzione arca o càscia pitica po pònnere trigu o àteru, agiummai sèmpere trebballada a mustras (pigiones, soles, e àteru); fintzes istrégiu piticu po àteru Sinònimos e contràrios acregione, cassiedha / cassione / murghijola Frases in s'aposentu de mamma dhu'est s'acredha, su cumò e su letu ◊ Lenaldu andat aundi est s’arcedha, s’incruat, dh’oberit… líteras: s’arcedha prena! (P.Alcioni) 2. su pitzinnu bufaiat su late a s'imbentrada dae s'artzedha Terminologia iscientìfica stz Ètimu ltn. arcella Tradutziones Frantzesu coffre Ingresu chest Ispagnolu arcón, arca Italianu cassapanca Tedescu Truhe.

bagagliàju , nm: bagallaju Definitzione logu, in is màchinas, ue faet a pònnere su bagàgliu Tradutziones Frantzesu coffre à bagages Ingresu boot Ispagnolu maletero Italianu bagagliàio Tedescu Kofferraum.

bancàle , nm: bangale Definitzione genia de càscia; in is tzilleris o àteras butegas, ue si ponet sa cosa a bèndhere Sinònimos e contràrios alca, càscia Frases su pane cotu si remoniat in su bancaledhu Ètimu itl. bancale Tradutziones Frantzesu coffre Ingresu chest Ispagnolu arca, arcón Italianu cassapanca Tedescu Truhe.

càscia , nf: cassa 2, càssia Definitzione trastu mannu, prus che àteru de linna de castàngia, cun su covecu, po chistire cosa (trastos, orrobba, o sa provista de su pane), totu trebballau a figuras a intacadura, a istuvidura in sa parte de ananti, e cun bàtoro peis po dhu mantènnere artzau de terra; baule po pònnere su mortu; is ossos de sa carena tra palas e petorras, ue dhue funt is prumones e su coro, ma fintzes totuganta sa parte de su matzàmene; letu de un'erriu; css. cosa fata a bisura de istúgiu o istrégiu po pònnere o fàere istare calecuna cosa amparada, prus segura; fintzes una parte de su telàrgiu, de su carru (po ingòllere terra o àteru deasi); in sa tega de is laores a tiradura, su tretighedhu coment'e buidu inue ingendrat e ammànniat su granu Sinònimos e contràrios alca, baule / tuvu Maneras de nàrrere csn: càscia de su petus = petorras, itl. torace; èssere sanu de càssia = no àere pecu a sos mermos chi dissipant su mànigu, de s'istògomo a totu s'istentina; abba o abbadura a càssia = itl. idrotorace; càscia o lacu de riu = s'iscaravossu ue colat s'abba de unu riu, itl. àlveo; càscia de relógiu = zenia de istuzighedhu ue bi est su machinàriu de su rellozu; càssia de carru = tumbarella, zenia de càssia, abberta deunudotu subra, pro carrare rena, terra e gai; càscia de iscupeta, de fusile = sa parte ue s'intrant sas cartutzas Frases in sa càscia bi at cannas de fresi, lentolos e costúmenes ◊ sa càssia pro su pane fit in coghina, pro sos trastes in s'istàntzia de letu ◊ bella custa càscia fiorada!◊ ti ant afidau una càscia manna chi innòi tui no dha scis oberri!(Moi)◊ preniaus sa càscia de figu e de figumoro sicada 2. in sa butega de su mastruàscia s'intendhent pagos colpos de martedhu: unu bratzolu pro su nignighedhu, pro te, truncu immóbbile, una càscia 3. tantu so apenadu chi in sa càscia su coro m'isbolatzat ◊ su coro tzochedhat in sa càscia ◊ est sanu de càscia e mànigat de totu 4. su riu est essidu dai sa càscia Terminologia iscientìfica mbl Ètimu ltn. capsa Tradutziones Frantzesu caisse, coffre Ingresu box Ispagnolu caja Italianu cassa Tedescu Kiste.

coberigàscia , nm Definitzione telu téssiu po dhu pònnere a usu de tiàgia in pitzu de is càscias Sinònimos e contràrios coberibbanca Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu nappe pour coffre Ingresu box cover Ispagnolu tela para cubrir las arcas Italianu copricassa Tedescu Truhedecke.