acrèdha , nf, nm: arcedha,
arcedhu,
archedha,
artzedha Definitzione
arca o càscia pitica po pònnere trigu o àteru, agiummai sèmpere trebballada a mustras (pigiones, soles, e àteru); fintzes istrégiu piticu po àteru
Sinònimos e contràrios
acregione,
cassiedha
/
cassione
/
murghijola
Frases
in s'aposentu de mamma dhu'est s'acredha, su cumò e su letu ◊ Lenaldu andat aundi est s’arcedha, s’incruat, dh’oberit… líteras: s’arcedha prena! (P.Alcioni)
2.
su pitzinnu bufaiat su late a s'imbentrada dae s'artzedha
Terminologia iscientìfica
stz
Ètimu
ltn.
arcella
Tradutziones
Frantzesu
coffre
Ingresu
chest
Ispagnolu
arcón,
arca
Italianu
cassapanca
Tedescu
Truhe.
bancàle , nm: bangale Definitzione
genia de càscia; in is tzilleris o àteras butegas, ue si ponet sa cosa a bèndhere
Sinònimos e contràrios
alca,
càscia
Frases
su pane cotu si remoniat in su bancaledhu
Ètimu
itl.
bancale
Tradutziones
Frantzesu
coffre
Ingresu
chest
Ispagnolu
arca,
arcón
Italianu
cassapanca
Tedescu
Truhe.
cantarànu , nm: canteranu,
cataranu Definitzione
genia de trastu mannu fatu a calàscios po chistire orrobba, bestimentu
Sinònimos e contràrios
cumò
Frases
già ti apo a cojuare a gustu tou e ti apo a dare letu e cantaranu ◊ e ite pignu de remonire in canteranu chi est, cussu!…◊ bi amus puru sa linna apedrada chi bi deghet in mustra in cantaranu
Tradutziones
Frantzesu
commode
Ingresu
chest of drawers
Ispagnolu
cantarano
Italianu
canterano,
armàdio grande
Tedescu
Kommode.
cumò , nm: cumoe,
cumou Definitzione
mobbília, trastu de domo cun calàscios po chistire orrobba
Sinònimos e contràrios
cantaranu
Frases
cussa cosa dh'apu allogada in su calàsciu de su comou ◊ cussu pitzocu faet credentzas e cumòs
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
commode
Ingresu
chest of drawers
Ispagnolu
cómoda
Italianu
comò
Tedescu
Kommode.
petòrra , nf, nm: petorru,
peturru,
peturra,
piciurra,
pitorra,
pitorru,
piturra Definitzione
sa parte de ananti de su dossu de su cristianu, su tretu de is costas prus in artu de su chintzu e tra tzugu e codhos, nau prus che àteru pl. (ca est in duas partes) e sèmpere po sa parte de fora; sa parte de ananti de unu bestimentu, sa chi bestia arresurtat in petorras / a/c.: petorru dhu narant prus che àteru foedhandho de animale pangau po sa petza, parte de is costas prus acanta a su tzugu; petorru e piciurra fintzes po pesada, logu chi faet andhandho e inartandho
Sinònimos e contràrios
petus,
teporra
Maneras de nàrrere
csn:
s'arcu de sa petorra = sa crae de su codhu; sere banca a petorra = in mesa pro manigare; dare a chie petorru e a chie carrone = fai unu fillu e unu fillastu; sa punta de sa petorra = ispíciu, ossu neuladori
Frases
bae a masellu e sa peta faghedila segare dae su petorru! ◊ apo leadu fritu meda chi mi dolent fintzas sas petorras ◊ padritu totu petorru cun sas nàstulas de bulu ◊ manighendhe pònedi cosa imbia, no ti che ruat in petorras!
3.
in s'apusentu b'istaiat una barantina de persones aparitzadas banca a petorra ◊ cuss'amministratzione daet a chie petorru e a chie carrone
Sambenados e Provèrbios
smb:
Petorru, Pettorra, Pettorru, Pitorra, Pitorru, Pittorra, Pittorru, Pitturra, [Pitzurra]
Terminologia iscientìfica
crn
Tradutziones
Frantzesu
thorax,
poitrine
Ingresu
chest,
breast
Ispagnolu
tórax,
pecho,
pechera
Italianu
torace,
pètto
Tedescu
Brust.
pétus , nm Definitzione
sa parte de ananti de su corporzale de su cristianu, nau siat de sa parte de fora e siat de sa parte de aintru, fintzes in su sensu de sinu, coro, ànimu (e de titas foedhandho de fémina); sa parte de ananti de unu bestimentu, sa chi calat in petorras
Sinònimos e contràrios
petorra
Maneras de nàrrere
csn:
sborciaisí su p. = irbutonàresi sas petorras de sa bestimenta, istare a petus nudu; late de p. = late de fémina; leare una cosa de p. = in prenu, cun totu sas fortzas, faghindhe totu su chi si podet; bènnere in petus de unu = tènniri abbisóngiu de s'agiudu de ccn., èssiri bàsciu su poderi de ccn., in pozos de ccn.; istare, istai a petus cun ccn. = rispòndhere chentza abbaidare in cara a neune, cun atza, chentza timire; a p. de… = aparagonau cun…, afaci a…
Frases
candho deo t'istringo a petus meu mi sento subra 'e nues sullevare (P.Sulis)◊ si mi abberint su petus mi agatant in su coro s'afetzione tua! ◊ portu su coru stumbendi contras a su petus, timendi
2.
sos petos de sa camijola sunt orizados de veta biaita
3.
currendhe a tota fua at leadu de petus unu truncu e s'est bisestradu ◊ canta zente morit leada de petus dai sas màchinas!…◊ a petus insoro tue ses ancora che un'astru, che istella luminosa ◊ a petus de àteras istellas su Sole est minore ◊ cussu est malu che a su pudidinosu, ma si benit in petus de su tiu za lu addórdigat bene! ◊ no bi andho in petus de nessunu!
Terminologia iscientìfica
crn
Ètimu
ltn.
pectus
Tradutziones
Frantzesu
poitrine
Ingresu
chest
Ispagnolu
pecho
Italianu
pètto
Tedescu
Brust.