apéllu , nm Definizione
prus che àteru, su tzerriare is personas naendho su númene ligindhodhu in d-una lista; genia de ricussu chi si faet a unu tribbunale prus artu contr'a sa senténtzia de unu dibbatimentu; su apellare, su pedire agiudu, invocare santos
Sinonimi e contrari
ciamada
2.
no bi at apellu in custa senténtzia
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
appel
Inglese
roll call
Spagnolo
llamamiento,
lista,
apelación
Italiano
appèllo
Tedesco
Aufruf.
atzerriài , vrb: cerriai,
sirriai,
tzerriai* Definizione
betare tzérrios, boghes, prànghere a boghes, pigare a boghes; nàrrere a boghe arta su númene de ccn. po chi bèngiat, o po bíere si dhu’est
Sinonimi e contrari
abberriare,
abbochinare,
giuilare,
insirriai,
iscramorai
/
ciamare,
lamai,
muntire,
tichirriare
| ctr.
cagliare,
citire
Frasi
in cussa domu funt totus a una pedhi, istérrius in su letu: no s'intendit atru che atzerriendu!
2.
is animalis funt morendi acoment'e nosu cristianus, si aici si poreus atzerriai ◊ toca, bai e atzérria a babbu tuu, chi bengat! ◊ no portu prus súliru mancus po atzerriai
Traduzioni
Francese
crier,
appeler
Inglese
to shout,
to call
Spagnolo
gritar,
llamar a voces
Italiano
gridare,
chiamare
Tedesco
rufen.
cerriài, cerriàre , vrb: atzerriai,
cirriare,
sirriai,
tzerriai* Definizione
betare tzérrios, boghes, betare boghe naendho su númene de unu / cerriai a ccn. si… = cramare a ccn. a bídere si…
Sinonimi e contrari
abbochinare,
giuilare,
insirriai,
iscramorai
/
ciamare,
muntire,
tichirriare
| ctr.
cagliai,
citire
Frasi
porcu grassu apo in domo ma no círriat como: canno est a pacare si daet a cirriare ◊ toca, cérria a babbu tú si est prontu! ◊ si est postu a cerriare nanno: E ite c'intraus noso cun tue?!
Traduzioni
Francese
crier,
appeler
Inglese
to shout,
to call
Spagnolo
llamar,
gritar
Italiano
gridare,
chiamare
Tedesco
schreien,
rufen.
ciamàda , nf: cramada,
giamada Definizione
boghe po tzerriare, su tzerriare naendho su númene de ccn. chi si bolet
Sinonimi e contrari
ciamu,
clàmida,
giàmida,
giuilada,
làmidu,
mutia,
mutinzu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
appel
Inglese
call
Spagnolo
llamada
Italiano
chiamata
Tedesco
Ruf.
ciamàre , vrb: cramai,
cramare,
cramiai,
giamare Definizione
pònnere sa boghe, betare boghe naendho su númene de ccn. po chi bèngiat, get atentzione o atendhat a calecuna cosa; giare o pònnere unu númene a unu o a calecuna cosa; betare o pònnere boghes a lamentu in crica de agiudu o fintzes contra a ccn. coment'e maleighendho; mandhare a nàrrere calecuna cosa de fàere a ischire / pàrriri cramendi giustítzia = èssere a boghes, iscramendhe, pedindhe
Sinonimi e contrari
abboigare,
atzerriai,
betogare,
giubilare,
lamai,
muntire,
tzerriai
/
pedie,
invocai
Frasi
candho colas in carrela cràmami ◊ no lu crames ca no che at bisonzu de isse puru ◊ a isse lu cramant a totue ca est àbbile meda ◊ cramade a mastru Antoni!
2.
sos istudiosos ant ciamadu "scarto semantico" sa mancàntzia de ligàmene tra s'istérria e sa torrada de sos mutos
3.
dhu cramu cantus grammus de petza portat asuba, ca est portendumí a su puntu de mi fai cundennai!
Etimo
ltn.
clamare
Traduzioni
Francese
appeler
Inglese
to call
Spagnolo
llamar
Italiano
chiamare
Tedesco
rufen.
ciuàre , vrb: (ci-u-a-re?)
Definizione
cantare, nau de sa tzonca
Frasi
cíuat sa tonca, créculat sa rana, ischémiat su biju, grígliat su grígliu
Terminologia scientifica
bga
Traduzioni
Francese
cri du petit duc
Inglese
horned owl call
Spagnolo
el grito del autillo
Italiano
il vèrso dell'assiuòlo
Tedesco
Gesang der Zwergohreule.
contrapéllu , nm Definizione
àtera tzerriada de is númenes de una lista po averguare si sa prima fut fata bene
Traduzioni
Francese
contre-appel
Inglese
second roll call
Spagnolo
convocatoria
Italiano
contrappèllo
Tedesco
zweiter Appell.
giuilàre , vrb: giulare,
giuliare,
giuriare,
giuvilare,
zubilare Definizione
betare tzérrios (po dolore, cricandho a ccn.), pigare a boghes po briga; tzerriare po fàere bènnere
Sinonimi e contrari
abbochinare,
atzerriai,
iscramare,
iscramorare
/
ciamare,
lamai,
muntire
Frasi
a nois nos giúriat sèmpere ◊ ant sighidu a giulare a boghes mannas ◊ giuilesit, siscura, primma de ispirare ◊ la chirco, la giúilo e no l'agato ◊ a boghes l'apo giuiladu
2.
lu giuilesint e recuieit luego ◊ no ti apo giuliadu pro nudha: est ca so gherrendhe cun sa morte! ◊ est giuilendhe a sa morte: Beni, acàbbami de bochire!
Etimo
ltn.
iubilare
Traduzioni
Francese
crier,
appeler,
gronder
Inglese
to shout,
to call,
to scold
Spagnolo
gritar,
llamar,
reprochar
Italiano
gridare,
chiamare,
sgridare
Tedesco
schreien,
rufen,
schimpfen.
muntíre , vrb: mutire 1,
mutiri Definizione
cramare, tzerriare a unu, foedhare naendho su númene de unu po dhu fàere bènnere, po chi ascurtet o fatzat atentzione; nàrrere, bogare foedhu; a logos, fintzes torrare àlidu
Sinonimi e contrari
atzerriai,
ciamare,
lamai
/
faedhare,
nàrrere
/
muscire
/
alenare
| ctr.
cagliare,
citire
Frasi
bae e mútila! ◊ est dae tandho chi ti so mutindhe e no mi rispondhes! ◊ cantos ndh'as bistu chen'isperu mutindhe a disisperu unu suncurru! ◊ muteimidhu su dotori! ◊ sa campanedha mutit po sa minsa de mangianu o sa funsione de merie
2.
istabat chentza mutire peràula cun sos de domo ◊ candho liu apo nau, issos che sunt falaos che dae s'àghera, no mutiant, ma apustis si ndhe sunt cuntentaos ◊ unu tempus su mortu lu tutabant in terra e nemos mutiat nudha ◊ no at mutiu mancu isperu
Etimo
ltn.
muttire
Traduzioni
Francese
appeler
Inglese
to call
Spagnolo
llamar
Italiano
chiamare
Tedesco
rufen.
tiràgiu , nm: tirazu Definizione
sa leva noa, sa festa de is de sa leva, sa tzerriada po fàere su servítziu militare
Sinonimi e contrari
leva,
levada
Frasi
mi ant avisau de andhare a su tirazu ◊ pro su tiràgiu andho a Núoro
Etimo
itl.
tiraggio
Traduzioni
Francese
passer le conseil de révision
Inglese
medical examination for call up
Spagnolo
quinta,
fiesta de los quintos
Italiano
vìsita di lèva
Tedesco
Musterung.