aggorgotài , vrb: grogotai Definizione fàere sa moida de s'abba candho proet a meda Sinonimi e contrari abbrubudhai, abbrufulai, acrocuai, aggargalare, borbogliare, froculare, groggolare Traduzioni Francese gargouiller, tomber à verse, gronder Inglese to bubble, to pelt Spagnolo caer fragorosamente la lluvia Italiano scrosciare Tedesco rauschen.

arrinzàre , vrb Definizione ammeletzare faendho a bíere is dentes comente faent unos cantu animales, prus che àteru, tzacurrare is dentes; si narat fintzes in su sensu de istare pranghe pranghe / arrinzendhe dentes = arrodendhe dentes; a. che cane in cadena; a. sas lavras, su murru = frungiri unu pagu is laus coment'e bolendi nàrriri cosa o a betu diferenti Sinonimi e contrari arranzare 1, arraunzare, arringare, grujai, morrugnare, raganzare, ranzidare / poliare Frasi ti chimentas cun àteros matzones: trassistu, arrinzas e faghes sa coa, ma oramai as pérdidu sa proa! (Piredda) 2. at arrinzau sas lavras a unu risighedhu Etimo itl. rignare Traduzioni Francese gronder, grincer des dents Inglese to growl Spagnolo gruñir Italiano ringhiare, digrignare Tedesco knurren, die Zähne fletschen.

certài , vrb: cheltare, chertare, chestare Definizione pigare foedhos s'unu cun s'àteru, foedhare a boghes s'unu contr'a s'àteru; nàrrere foedhos de briga e fintzes de ammeletzu a unu / certai a unu = dare una briga a unu; certai de pari a pari = brigare s'unu cun s'àteru Sinonimi e contrari abbetiae, briare, brigociae, cuntierrare, ghirtare, irvapiare, pabarotare, pletare, trilliare Frasi mairu e mulleri funt sempri certendi: ma poita s'ant a èssi cojaus, si no si podenta biri?! ◊ sas dies mias, duncas, passare las devo chertendhe? ◊ ant certau e arropaus puru si funt 2. dh'iat tzerriau su maistu e dh'iat certau ◊ dèu dha certai sempri, a sorri mia Cognomi e Proverbi prb: candu unu non bolit, duus non certant Etimo ltn. certare Traduzioni Francese se quereller avec qqn., gronder Inglese to quarrel, to scold Spagnolo pelear, reñir Italiano diverbiare, bisticciare, sgridare, redarguire Tedesco streiten, schelten.

giuilàre , vrb: giulare, giuliare, giuriare, giuvilare, zubilare Definizione betare tzérrios (po dolore, cricandho a ccn.), pigare a boghes po briga; tzerriare po fàere bènnere Sinonimi e contrari abbochinare, atzerriai, iscramare, iscramorare / ciamare, lamai, muntire Frasi a nois nos giúriat sèmpere ◊ ant sighidu a giulare a boghes mannas ◊ giuilesit, siscura, primma de ispirare ◊ la chirco, la giúilo e no l'agato ◊ a boghes l'apo giuiladu 2. lu giuilesint e recuieit luego ◊ no ti apo giuliadu pro nudha: est ca so gherrendhe cun sa morte! ◊ est giuilendhe a sa morte: Beni, acàbbami de bochire! Etimo ltn. iubilare Traduzioni Francese crier, appeler, gronder Inglese to shout, to call, to scold Spagnolo gritar, llamar, reprochar Italiano gridare, chiamare, sgridare Tedesco schreien, rufen, schimpfen.

impoberàre 1 , vrb: improverare Definizione brigare, nàrrere cosa a unu brigandhodhu, betandhosidhu coment'e male fatu, a curpa, betare in fatze Sinonimi e contrari atzuridare, ingiugliare, trilliare / refaciai Frasi no aiat istentadu a l'impoberare chi issa no aiat nudha, etzetu sa bonidade de su coro ◊ e t’impròverant puru chi peoras ca muda ses e frimma e no mezoras! Traduzioni Francese reprocher, gronder Inglese to upbraid Spagnolo reprochar Italiano rimproverare Tedesco Vorwürfe machen.

isbuvonàre , vrb Definizione fàere moida che de buvone; trodhiare a forte Etimo srd. Traduzioni Francese gronder, vrombir Inglese to rumble Spagnolo zumbar, peerse Italiano rombare Tedesco donnern.

morrugnàre , vrb: morrungiai, murrungiai, murrungiare, murrunzare, murruzare Definizione istare a murrúngiu, nàrrere cosa in contràriu mancari chentza insístere, foedhare a sa sola a boghe bàscia, nàrrere cosa coment'e chesciandhosi o fintzes unu pagu a briga, discuntentos, giaendho unu cuntentu o calecuna cosa a malugoro; nau de canes, ammostare is dentes e fàere sa boghe arrennegandhosi in crica de mossigare; nau de su porcu, istare a boghes pedindho a papare / murrunzàresi apare = certai, tènniri iscórriu unu cun s'àteru Sinonimi e contrari abbrabugliai / refaciai / arranzare 1, arraunzare, arringare, arrinzare, grujai, raganzare, ranzidare Frasi si ndhe depiant brigonzare a murruzare a nois unu pedassedhu de terra pro narbone! ◊ li at dadu sa limúsina ma murrunzendhebbila ◊ aici ti murrungint sa saludi comenti murrúngias su buconi a mei! ◊ apo fatu comente apo chérfidu deo, ma mamma mi at murrunzadu ◊ su binu mi est aéschidu ca mi l'azis murrunzadu! ◊ maridu e muzere si sunt murrunzados pro su fizu 2. cudhu cane sighiat a murrunzare prus airadu de prima, mintendhe s'atropógliu fentra in sa bama 3. làssalu murrunzare, su porcu, bastus chi no forroghet! Etimo srd. Traduzioni Francese grogner, grommeler, rouspéter, gronder Inglese to grumble, to growl Spagnolo gruñir, mascullar, gruñir Italiano brontolare, ringhiare Tedesco brummen, knurren.

munziàre , vrb: ammunzare* Definizione pigare o giare múngia, cadha, pelea manna Sinonimi e contrari ismunziare Traduzioni Francese rudoyer, maltraiter, gronder, réprimander Inglese to scold Spagnolo agotar, matar Italiano strapazzare Tedesco überanstrengen, strapazieren.

stronciài , vrb: istrunchiare*, strunciai (strun-ci-a-i) Definizione fàere una cosa a stròncius, a orrugos; segare a istúturu, arrespòndhere male, pigare a boghes, de malu crabbu, murrungiare, brigare Sinonimi e contrari arrogai, secare, struncionai / abboluire, abbruncai, ataciai, chelcire, irmurrare, sbruncai, struncionai, trilliare Frasi pigat su pani, dhu strònciat e si ponit a papai ◊ seu giai stroncendumindi un'arrogu, de cussu pani! 2. no bollu strunciai, ma certus dotoris funt cumbintus de isciri curai su malàdiu ◊ seu discuidau e tenint arrexoni de mi strunciai Traduzioni Francese démolir (fig.), gronder, blâmer Inglese to put down, to scold Spagnolo vapulear, reprobar Italiano stroncare, sgridare, biasimare Tedesco abbrechen, ausschimpfen, tadeln.

«« Cerca di nuovo