codriòla , nf, nm: coldiola,
coldiolu,
cordiola,
cordiolu Definizione
genia de funighedha fine, mescamente sa chi si ponet a sa bardúfola; su pl. is cordiolus funt is istentinas
Sinonimi e contrari
balentinu,
cannabitu,
cordedha,
cordigliola,
filadissa,
funedhu,
grosseru,
ispaitu,
lentzinu,
músciu,
presógliu,
toroneu,
tzunghedhu
Modi di dire
csn:
segamentu de cordiolas, de cordiolus = segamentu de matza; istríngiri is cordiolas a unu = istàreli ifatu, custrínghere a fàghere carchi cosa; cordiolu de… (css. cosa)= filera, sia de…
Frasi
piga su coldiolu po acapiare su cane!◊ teniat su cannitzu apicau cun bàtoro cordiolas
2.
ndi tengu de segamentus de conca e de cordiolas in su trabballu!…◊ sa primu persona chi benit a mi segai is cordiolus mi depit timi!
3.
sa mastra aviat torrau a lèghere cussu cordiolu de lúmenes ◊ de contos ndhe isciat cadaune unu cordiolu e una parte l'amus contada
Etimo
itl.
corda
Traduzioni
Francese
ganse,
cordonnet
Inglese
cord
Spagnolo
cordel
Italiano
cordellina,
cordoncino
Tedesco
dünne Schnur.
funédhu , nm Definizione
funighedha finivini po acapiare cosa
Sinonimi e contrari
balentinu,
cannabitu,
cordedha,
filadissa,
ispaitu,
músciu,
toroneu,
tzunghedhu
Frasi
a funedhu si prendhet sa buca de sos sacos
Traduzioni
Francese
cordelette
Inglese
cord
Spagnolo
cordita
Italiano
cordicèlla
Tedesco
Schnur.
imbíliche, imbílicu , nm: imbílighe,
imbíligu,
immíligu Definizione
in sa carena, su nodu chi abbarrat de su cordone, e su cordone etotu (genia de codriola) chi finas a naschire mantenet su fedu totu a unu cun sa carena de sa mama (est coment’e arraighinau in sa segunda, aintru de sa madre) e chi, apustis naschios, si ndhe segat e abbarrat coment’e a nodu e a fossedhu in mesu de sa bentre a parte de fora (in su cristianu a s’artària de su chintzu)
Sinonimi e contrari
bídhigu
/
ttrs. imbírigu
Modi di dire
csn:
fàghere s'i. a sa criadura, candho naschit; prèndhere s'i. a unu = imbovai sa genti; fàgheresi s'i. che rosa = satzaisí a meda; zúghere s'i. cantu unu canistedhu = èssere matimannu; èssere a imbíliche in foras = a bentre nuda; i. maltzidu = itl. onfalite
Frasi
candho sa criadura naschet ndhe li segant su cordone de s'imbíligu e li faghent unu nodu ◊ su commendatore fit chin s'imbílicu cantu unu canistedhu ◊ s'imbílighe che basolu est tundhu e purpurinu
2.
no ti fides de cussu incruvu: prendhet s'imbíligu finas a su demóniu! ◊ cussu in su negússiu prendhet s'imbíligu a totus!
Terminologia scientifica
crn
Etimo
ltn.
umbilicus
Traduzioni
Francese
nombril,
cordon ombilical
Inglese
navel,
umbilical cord
Spagnolo
ombligo,
cordón umbilical
Italiano
ombelico,
cordone ombelicale
Tedesco
Nabel,
Nabelschnur.
ispàgu , nm: ispau,
spagu Definizione
soga impixada po cosire iscarpas, botas: genia de codriola o filu grussu, forte, chi is sabbateris trebballant cun pighe ponendho a unu càbudu una tzudha de procu chi, sigomente est tètera, faet intrare méngius s'ispau in s'istampu fatu a surba; ispagu est a logos fintzes ispaitu, troneu
Modi di dire
csn:
un'i. de bentu, de boche = frinighedha, boghighedha, píulu; lísiu che i. = lísiu lísiu, chi essit o andhat chentza dificurtade peruna, sentza de arrèsciri nudha; che falat che i. = nau de cosa de papai o de bufai, chi praxit
Frasi
dae mastru de ispaos est torradu a maniale, pro fàghere acontzitos, tàpulos e mesos solos a sa mantessi cartzamenta chi l'at postu a pè in terra
2.
cudhu binichedhu licantzu nche falabat che ispau incherau!
3.
si ammescurat totu a su sàmbini, si nci betat aintru de sa bentre, si dh'imbucat in is urus unu puncionedhu de linna e si acàpiat a ispagu
4.
sa note fit sélia: no pesabat un'ispau de bentu in totu su sartu
5.
sos versos lis issiant lísios che ispau incherau
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
ficelle,
ligneul
Inglese
cord
Spagnolo
bramante,
hilo palomar
Italiano
spago
Tedesco
Schnur.
músciu , nm Definizione
funighedha fine fata cun pramma
Sinonimi e contrari
cordedha,
filadissa
Frasi
cussu maleitu istringhiat chíngia e músciu a peíderos e padres
Etimo
itl.
muscello
Traduzioni
Francese
ficelle,
cordelette
Inglese
cord
Spagnolo
cuerda fina
Italiano
funicèlla
Tedesco
Schnürchen.
saíta , nf Definizione
in s'animale mascu e in s'ómine, donniunu de is duos cundhutos o cordones de is butones inue passat su sèmene fintzes a una genia de busciuchedha (duas) chi chistit su sèmene fintzes a bogare
Sinonimi e contrari
bitas,
subiles
Frasi
in sa crastadura si ndhe segant sos butones e si prendhent sos cabos de sas saitas
Terminologia scientifica
crn
Etimo
ltn.
sagitta
Traduzioni
Francese
cordon spermatique
Inglese
spermatic cord
Spagnolo
funículo espermático
Italiano
funìcolo spermàtico
Tedesco
Samenstrang.
trancafílu , nm: trangafilu Definizione
tirighedha de orrobba po acapiare su deventale in su chintzu; tirighedha de orrobba de pònnere a singiale in mesu de unu libbru; filu po istèrrere s'orrobba po asciutare
Sinonimi e contrari
presógliu
Etimo
spn.
*trancafilo
Traduzioni
Francese
signet
Inglese
bookmark,
cord
Spagnolo
hilo,
marcalibros
Italiano
cordoncino,
segnalibro
Tedesco
Bindfaden,
Lesezeichenband.