Definizione Definizione
Sinonimi e contrari Sinonimi e contrari
Modi di dire Modi di dire
Frasi Frasi
Cognomi e Proverbi Cognomi e Proverbi
Terminologia scientifica Terminologia scientifica
Etimo Etimo
Traduzioni Traduzioni
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
disisperàdu , pps, agt: disisperau,
disperatu Definizione
de disisperare; chi no tenet isperàntzia, chi est a disisperu; nau de logu, chi no dhue at mancu ispera, nudha, chi est unu disisperu / fàghere una cosa a sa disisperada = fai coment'e chi no tengat perunu àteru isperu, a s'airada, a meda
Sinonimi e contrari
isarcadu,
isporadu
/
cdh. disispiratu
| ctr.
animosu,
isperanciosu
2.
genti disisperada, cantus bortas, ananti de unu fillu mortu a balla, eus pentzau ca no iaus a biri prus festa?! (B.Lobina)◊ de cantu sunt disisperados, ocannu, sos puzones sunt atachendhe a sos olivàrios
3.
custu logu est disisperadu, su bestiàmine est a fàmine: no che at ne erba e ne sida! ◊ e ca suta si fut anniada unu muntone de ispudarranza ch'esso currinne a sa disisperada timinne sas punturas dolorosas (P.Zenzero)
Traduzioni
Francese
désespéré
Inglese
desperate,
despairing,
despaired
Spagnolo
desesperado
Italiano
disperato
Tedesco
verzweifelt.
isporàdu , pps, agt: isporau Definizione
de isporare; chi no tenet o chi at pérdiu su pore, su coràgiu, s'ibertu, chi pentzat de no bínchere is dificurtades
Sinonimi e contrari
aferrighinzau,
isarcadu
2.
isporada, no cherjo prus gherrare ◊ como so isporadu e no apo àschida ◊ aite sezis goi isporaos? corazu, azis a bíere chi benies impresse a bos isposare! ◊ sa robba est isporada e istasida dae s'atunzu male poltzedidu ◊ intendhendhe cantu aiat nau su dutore, si ndh'est pesau a cara asseriatzada e unu pacu isporau ◊ it'est custu oriolu chi est forrocandhe s'ànima isporada?!
Traduzioni
Francese
déprimé,
éffaré,
désespéré,
découragé
Inglese
daunted,
depressed,
desperate,
discouraged
Spagnolo
desanimado,
desalentado
Italiano
deprèsso,
sgoménto,
disperato,
sfiduciato
Tedesco
niedergedrückt,
verzweifelt,
verzagt.
teróju , nm: tológiu,
tolozu,
torógiu,
torógliu,
toroju,
torou,
torozu Definizione
boghes a meda, a s'istremada, coment'e de lamentu, de dolore, de dannu mannu, de prantu, ma fintzes de murrúngiu sighiu; dolore, dispraxere mannu
Sinonimi e contrari
coroju,
murrunzu,
órulu,
tórulu,
túnchiu
/
addorojamentu,
addoroju,
piantu,
tormentu
Frasi
bi est su teroju in domo issoro, no bi at manera de los assussegare ca a su fizu li ghetant sa morte de unu ◊ ohi cun ite tológiu mi che andho!…◊ si pesant a toroju corrighinendhe che boes feridos ◊ ti ant piantu a toroju ◊ si est isfatu in torojos de prantu ◊ at comintzadu a torojos, ohi sa bentre! ohi sa bentre! ◊ a torozu aviant prantu
2.
betàdeli a manigare a su porcu, ca est a toroju! ◊ frade tou est a toroju ca a domo sua no bi semus torrados
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
déluge de larmes,
pleurnicherie
Inglese
desperate crying
Spagnolo
llanto incontenible
Italiano
pianto dirótto,
piagnistèo
Tedesco
heftiges Weinen.