chiàgliu, chiàlgiu , nm: chiarju, chiarzu, chivalzu, chivarju, chivarzu, civàrgiu, civraxu, crivàgiu, crivalzu, crivazu, crivaxu, crivazu Definizione una de is bàtoro partes de sa farra, sa chi abbarrat candho ndhe ant bogau su pódhine, sa símbula e s'iscete; una calidade de pane carasau chi si faet de su chivarzu: abbarrat unu pagu iscurosu (ca dhue at ancora unu pagu de pódhine) e benit cunsiderau prus pagu bonu (in ccn. logu dhu narant chivarzinu); in Campidanu, su civraxu est una genia de pane grussu de farra prus bona impastada modhe e chentza de suíghere (pani de mustàciu, assimbígiat de mannària e de figura a su bimisone, ma a logos est fintzes su chivarzinu o chivarzu)/ su civraxu de Sedhori: pane mannu mannu, grussu, chi pesat de duos a tres chilos; genias de civraxu: de símbua, civraxu niedhu, grussu Sinonimi e contrari cibraxedha, civraxedhu, colacola, fresinu, frúfuru Frasi commo a tibe cada pilu ti pedit chivarju…◊ ti ant istitau a pane e chiàgliu ◊ mi atato de giodhu cun pane de chivalzu ◊ chini circat mellus de pani e casu nci arruit in su civraxu ◊ ndhe essiat tzichi, símbula e crivàgiu Cognomi e Proverbi prb: menzus chivalzu in domo tua chi no pane biancu in domo anzena Etimo ltn. cibarius Traduzioni Francese farine grossière, son des recoupes Inglese fine bran Spagnolo moyuelo, rollón Italiano cruschèllo Tedesco Kleienmehl.

colizòne , nm: corigioni, corizone, curizone Definizione sa parte prus méngius de su linu, sa chi tessent a tela, a pannos, a lentzolos, e fintzes sa parte prus bona de sa lana; su coro, is fogighedhas prus modhes de erbas acupadas (latuca, càule), fintzes su nasedhu, sa parte de mesu ue su frutuàriu (es. pira, mela e àteru) portat su sèmene / su corizone de s'ijerru = su grofu de s'ierru Sinonimi e contrari coramedhu / cdh. curicioni Frasi su corizone si trataiat pro su tessinzu a telarzu de sas telas fines Terminologia scientifica rbr Etimo ltn. carilione(m). Traduzioni Francese partie fine du lin Inglese fine part of linen Spagnolo parte sutil del lino Italiano parte fine del lino Tedesco feiner Teil des Leinens.

contraventzionài , vrb: cuntraventzionai Definizione pònnere contravintzione Frasi is carabbineris iant cuntraventzionau is chi no portànt is bullitinus Etimo srd. Traduzioni Francese donner, flanquer une contravention Inglese to fine Spagnolo multar Italiano multare Tedesco mit einer Geldstrafe belegen.

contraventziòne, contravintziòne, contravintziòni , nf Definizione su fàere calecuna cosa proibbia; su chi si faet pagare a unu chi no at arrespetau calecuna arrégula o norma Sinonimi e contrari multa 1 2. cussu andàt a iscola veti poita timiat sa contraventzioni ◊ pòveru Cincicorru andhandhe male aggravadu de contraventzione! Traduzioni Francese contravention Inglese violation, fine Spagnolo multa Italiano contravvenzióne Tedesco Übertretung, Geldstrafe.

farígu, fàrigu , nm Definizione una parte de sa farra, bona prus che àteru po animales; a logos, órgiu móliu po animales; símbula grussa; coment'e farra de orrunchinadura de linna chi faent unos cantu bobbois candho sa linna est bècia; a logos, su frore de su binu, su frore de su samucu; in cobertantza, fintzes brutore, muga, sordi / terra de bonu farigu = a matza de castàngia, fatia, isorta che farina Sinonimi e contrari farrixedha, popoine Frasi po fai s'ambulau si coit su farigu ◊ su canistedhu si bestiat a festa chin sa biancura de su farigu nou 2. béciu fut Batista Nuxis, ca portada su farigu in is genugus! Cognomi e Proverbi smb: Farigu Etimo ltn. farric(u)lum Traduzioni Francese farine avec de la repasse Inglese flour with fine bran Spagnolo harina con moyuelo Italiano farina con cruschèllo Tedesco Kleienmehl.

iscribarzadúra , nf Sinonimi e contrari chivarzu Etimo srd. Traduzioni Francese repasse Inglese fine bran Spagnolo moyuelo, rollón Italiano cruschèllo fine Tedesco Kleienmehl.

istàmene , nm: istàmine, istàmini, istamu, stàmini Definizione sa parte prus bona de sa lana, de su linu; filau de lana fine; parte mascu de is frores chi portat su podhinedhu chi ingendrat s'óvulu o céllula fémina Sinonimi e contrari bidhu, istaminzu / istamentu Frasi betados in palas giughiant sacos de lana de primu istàmene ◊ is pillonis portant istàmini de dogna ginia Etimo ltn. stamine(m) Traduzioni Francese étamine Inglese stamen, fine carded wool Spagnolo estambre Italiano stame Tedesco Gespinst, Stamen.

smènda , nf Definizione su chi si faet o chi si pagat po unu dannu, un'ofesa Etimo srd. Traduzioni Francese amende Inglese fine, amends Spagnolo multa Italiano ammènda Tedesco Schadenersatz.

teneghíta , nf Definizione genia de prendha de pònnere in su tzugu, apicada a calare in petorras Sinonimi e contrari cadeníglia, cadenita Terminologia scientifica prd Traduzioni Francese chaînette Inglese fine chain Spagnolo cadena Italiano catenèlla Tedesco Kettchen.

«« Cerca di nuovo