alluchetàda , nf: alluchetata Definizione
su alluchetare; sa lampada, sa lughe chi faet su luchitu allutu, ma fintzes su lampu o àtera alluta, nau fintzes in su sensu de dificurtade manna, de perígulu, isparu
Sinonimi e contrari
alluta
/
luinamentu
2.
est a tronos e a lampos e a donzi alluchetada si apunzat e abbratzat su fizu assustadu
3.
de candho zughiat su breve no aiat tentu mancu unu dolore de conca: e mih chi si ndhe aiat bidu de alluchetadas!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
lueur,
lueur des éclairs
Inglese
flash
Spagnolo
resplandor
Italiano
baglióre
Tedesco
blendendes Licht.
alluínu , nm: loinu Definizione
lughe tropu forte chi ferit a cara e annapat sa vista, su annapare sa vista cun lughe tropu forte
Sinonimi e contrari
alluinadura,
alluinamentu,
illúghinu,
lugerra
Frasi
s'alluinu dhu fait su soli
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
éblouissement,
éblouissement persistant
Inglese
dazzling,
flash
Spagnolo
deslumbre,
fulgor
Italiano
baglióre,
abbàglio
Tedesco
Blendung.
illúghinu , nm: illúinu,
illúniu Definizione
su illughinare; lughe chi intzurpat, forte meda, ma fintzes genia de furriamentu de conca
Sinonimi e contrari
alluinamentu,
alluinu,
illughinadura,
illuinore
/
abbadhinamentu,
imbatzinamentu,
insimíngiu,
loinu,
luinore
Frasi
s'últimu illúinu solare atzendhet de incantu sa marina e invitat sos coros a gosare (A.Frau)
2.
seo a illúinos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
éblouissement persistant,
lueur
Inglese
dazzling,
flash
Spagnolo
deslumbramiento,
resplandor
Italiano
abbàglio,
baglióre
Tedesco
Blendung,
blendendes Licht.
lampài , vrb: lampare Definizione
betare lampos; lúghere che is lampos; fàere impresse a ndhe pigare una cosa / fai tronau e lampau = fàghere efetu deretu, fàghere sa cosa apenas nada, nadu e fatu
Sinonimi e contrari
lampigiai
Frasi
est lampendhe, s'intendhet tronendhe parent tiros de cannone ◊ est lampendi sentza de tronai
2.
li lampant sos ocros ◊ sos ocros de pinnadellu ti lampant che istedhu de su manzanu ◊ sa balentia de sa répula bos lampabat in cara che s'istedhu de s'arburinu
3.
portamu su giornali innòi po dhu ligi… isparéssiu: chini ndi dh'at lampau?! ◊ gei at coitau a ndi lampai su chi apu portau! ◊ a gopai ndi dh'ant lampau su portafólliu de busciaca
Etimo
ltn.
lampare
Traduzioni
Francese
faire des éclairs
Inglese
to flash
Spagnolo
relampaguear
Italiano
lampeggiare,
balenare
Tedesco
blitzen,
funkeln.
làmpu , nm Definizione
iscarrigada de elétricu chi faent is nues cun lughe forte e fragassu mannu terrorosu (tronu): su foedhu s'impreat meda in su chistionu, deasi nau in mesu, po inditare meravígia, ispantu, o fintzes cun arrennegu in parte de css. cosa
Sinonimi e contrari
arbore 1,
arràciu,
saeta
Modi di dire
csn:
fàghere che l. = lestru meda, impresse; lampus a sorigadura (o a sighidura)! = zenia de irrocu: chi lu currant sos lampos!; scendiai unu lampu, lampos = betare unu lampu, lampos
Frasi
fui pascendi is bacas a candu su celu si est fatu niedhu e cummentzat a proi… is lampus giogànt in mesu de is bacas e si seus fuius!◊ una die si fiat tzucada un'ira manna cun tronos e lampos e s'iscuriu fiat calau in totue ◊ sos lampos segant s'aera a donzi ala ◊ fiat fadendu lampus a sighidura chi pariat a dedia ◊ s'aera che inferru betat lampos chi assustant su terrinu ◊ parit una brebei isparada a lampus! ◊ li aiat inchisinatu unu lampu chi li fit falatu a sichitura ◊ no timu ne lampus e ne tronus de fronti a su nemigu
2.
tota sa bidha est curta che lampu ◊ cara pitzinnia, tempus bellu che lampu ses boladu! ◊ candho at bidu su fizu iscadriendhe est curtu che lampu
3.
un'istichida de lampu birdi!…
4.
lampu a tostorrudu chi est, cussu! ◊ lampu a bona chi fit sa cosa comporada!…◊ ite lampu de cosa bi at in cue, chi no si bi podet parare?!
Cognomi e Proverbi
smb:
Lampus
Traduzioni
Francese
éclair
Inglese
lighten,
flash
Spagnolo
relámpago
Italiano
lampo,
baléno
Tedesco
Blitz.
spampillonàda , nf Sinonimi e contrari
allumada,
pampada
Frasi
su sennori donat una spampillonada de fogu e isparessit
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
lueur
Inglese
flash
Spagnolo
resplandor
Italiano
baglióre
Tedesco
blendendes Licht.