acoidài, acoidàre , vrb: acoitai,
acoitare,
acuitai,
acuitare,
coidai Definizione
fàere sa cosa in lestresa, cantu prima, a presse
Sinonimi e contrari
apressare,
illestrire,
incoire
| ctr.
istentare
Frasi
s'atóngiu acoidendi pesat unu lentzoru niedhu de nuis ◊ tocat a s'acuitai ca no s'aspetant ◊ issu si fut acoitau a crocai ◊ acoita a torrai! ◊ acoitaisí a si ndi andai! ◊ acoitate ca tenzo de fàchere su pranzu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
presser
Inglese
to hurry
Spagnolo
apresurarse,
darse prisa
Italiano
affrettare,
fare in frétta
Tedesco
sich beeilen.
afiliatàre , vrb: afiliotare Definizione
fàere fine, acabbare impresse de fàere una cosa, nau sèmpere però po candho no si faet
Sinonimi e contrari
atoliare,
spodhai
Frasi
no ndhe afiliotat nudha ◊ si est murrunzadu cun su sótziu ca cussu de cosa no ndhe afiliotat mai ◊ a candho a ti afiliotare bi ndhe cheret!…
Traduzioni
Francese
se dépêcher
Inglese
to hurry up
Spagnolo
darse prisa,
despachar
Italiano
sbrigarsi
Tedesco
sich beeilen.
allestài , vrb: allestrai,
allestrare Definizione
fàere in lestresa, pònnere presse
Sinonimi e contrari
allestire,
apressurai,
impressare,
impressire,
impressurare,
trotinare
Frasi
sos àinos fint addainanti de nois allestrendhe in sa falada (M.Bua)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
presser,
hâter
Inglese
to hurry
Spagnolo
apresurar
Italiano
affrettare
Tedesco
beschleunigen,
sich beeilen.
apressàre , vrb Definizione
fàere impresse, coitare de prus
Sinonimi e contrari
acadriare,
acoidai,
apressurare,
impressire
| ctr.
istentare
Frasi
cuss'issudhu l'at fatu apressare su passu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
presser
Inglese
to hurry
Spagnolo
apresurar
Italiano
affrettare
Tedesco
beschleunigen,
sich beeilen.
coidàe, coidài , vrb: acoidai,
coitai,
coitare,
cotiare,
cuidai,
cuidare,
cuitare Definizione
fàere impresse, a sa lestra, pònnere pagu tempus a fàere una cosa; contivigiare sa cosa / impr. cotiae!, coitàtebbos!, coitaisia! = faghide impresse!; andhare, fàghere, nàrrere coitendhe = coitare andhendhe, faghindhe, nendhe
Sinonimi e contrari
apressare,
incoire
| ctr.
adasiai,
discodiare
Frasi
setzat in cogina ca seo annanno a logu, già coito! ◊ mancai coidit a dh'arrosci, si est pigau a bonas gei trabballat ◊ vae a iscola e cótia a ghirare! ◊ li apo iscritu e mi at rispostu cuitendhe ◊ a mengianu su mairu si nd'est coitau a pesai
Etimo
ctl., spn.
cuytar, coytar
Traduzioni
Francese
se hâter
Inglese
to hurry up
Spagnolo
apresurarse
Italiano
affrettarsi,
spicciarsi
Tedesco
sich beeilen.
debrèsse, debrèssi , avb: diabressi,
drabessi Definizione
coitandho, chentza pèrdere tempus
Sinonimi e contrari
allestru,
impresse
/
cdh. dipressa
| ctr.
abbellu
Frasi
si fiat dépiu firmai diabressi, fadiau ca no fiat faina po issu ◊ fetzat debressi!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vite,
à la hâte
Inglese
in a hurry,
soon
Spagnolo
de prisa
Italiano
in frétta,
prèsto
Tedesco
schnell.
ilboligàre , vrb: ilvoligare,
irbodhiare,
irbolicare,
irboligare,
irvolicare,
isbodhiare,
isboligare,
isvodhiare,
isvoligare,
ivoligare,
sbodhiai Definizione
apèrrere, istèrrere una cosa imbodhigada o fata a lómboru (o a lobos); foedhare de una chistione coment’e ispiegandhodha; rfl., nau de sa manera de fàere sa cosa, fàere impresse, cun lestresa, cun coidau
Sinonimi e contrari
illorigare,
ispirigare,
istèrrere,
istròbere,
istrobillai,
spodhai
/
acoidai,
ispontziai
| ctr.
allomborae,
imbodhiai
/
istentare
Frasi
at isvoligadu s'atzola ◊ si nche at irbolicau sa fardeta ◊ est pensandhe a comente irboligare su filu de sa vida sua
2.
aiat in mente de fàghere unu discursu difítzile e isvoligadu cun chentu lemas, ma posca at timidu chi l'apataiant in calchi modu cun su professore
3.
si no t'irbóligas ti lasso e mi che andho! ◊ cheret chi nos isvodhiemus si cherimus fàghere a tempus! ◊ bi sunt cudhos chi pro s'irboligare de chistiones e pilisos truncant in curtzu: si fuint!◊ cosa de nudha a l'irbolicare sa pràtica de un'amicu suo in ufíssiu!…
Traduzioni
Francese
dérouler,
démêler,
déployer,
se dépêcher
Inglese
to unwind,
to roll into a ball,
to lay,
to hurry up
Spagnolo
devanar,
extender,
darse prisa
Italiano
svòlgere,
dipanare,
distèndere,
spicciarsi
Tedesco
abwickeln,
ausbreiten,
sich beeilen.
prèssa 1 , nf, nm: presse,
pressi Definizione
bisóngiu de acoitare, de no istentare, de no pèrdere tempus, manera de fàere a sa lestra, in paga ora, fintzes pentzamentu, idea o ispédhiu de fàere lestros, de coitare / min. pressixedha, nau mescamente in su sensu de p. manna, meda, tropu
Sinonimi e contrari
acaloramentu,
acoitamentu,
coidade
/
cdh. prissichina,
ttrs. imprissamentu
Modi di dire
csn:
leàresi p. = tènnere presse; de pressi, in presse (debressi, impresse), in presses = deretu, coitendhe; èssere impresse = impressidu, tènnere coidadu meda, faghindhe a sa lestra; pònnere p. a unu = apretare, dimandhare de o obbrigàrelu a fàghere lestru, coitendhe, luego; a presse = de innòi a unu pagu, chentza istentare, luegus; pressis pressis = de inoghe a un'iscuta, de inoghe a pagu
Frasi
tenzo presse de arare ca sinono sa terra si che intostat ◊ aisti presse e ti ndhe ses andhadu ◊ eh, una pressixedha chi tenit!…◊ no ti pighit su pressi! ◊ za no ti bochit sa presse, a tie, irmasionadu! ◊ Pepe, sa presse la deves lassare: no podes sendhe topu andhare a fua! (R.Marras)◊ ti at a bociri sa pressi… paris unu tostoinu trebiu! ◊ dèu no pòngiu pressi ◊ pòneli presse, ca sinono si la leat a lecuancas! ◊ don Moritu puru già podet fàghere piús in pressa! ◊ bae, si tenes presse coladiche!
2.
a presse tocat a binnennare ca sa ua est cota ◊ faghe impresse, che si mai ndhe apas fatu! ◊ mancari impresse sia, un'iscuta mi apo a sere
Cognomi e Proverbi
prb:
chini errat po sa pressi si pentit bèni addàsiu
Etimo
ltn.
presse
Traduzioni
Francese
hâte
Inglese
hurry
Spagnolo
prisa
Italiano
frétta
Tedesco
Eile.
remenàre , vrb: reminare,
riminare Definizione
giàresi a fàere, mòvere, andhare in crica de fàere, cricare de coitare, pònnere contivígiu po fàere sa cosa
Sinonimi e contrari
apichiare,
atoliare,
ghilghisare,
impiciai,
impressighinire,
isbrigai,
isvirghinzare,
reminire,
spodhai
Frasi
solu daghi s'arrejonu che torreit a su carvone resesseit a si reminare in su de nàrrere e a ispiegare pilu pilu comente si faghiat ◊ mi frimmo e bido duos reminendhe de si acostare a nois in disizu ◊ faghiant sas laoreras a su rémina rema cun fadiga (Grolle)◊ chin su casifítziu prenu si deviat reminare ◊ li fit assénnita chin su chicaju e si no si fit reminata a nche brincare sa gianna l'aiat sinnata male
Traduzioni
Francese
se dépêcher,
s'appliquer
Inglese
to devote oneself,
to hurry up
Spagnolo
darse prisa,
entregarse
Italiano
sbrigarsi,
impegnarsi
Tedesco
sich bemühen.