arrentzólu , nm: arretzolu,
arritzolu,
erriciolu,
irritzolu,
rezolu Definizione
erriu pitichedhu, prus che àteru chi si prenet de abba candho proet meda
Sinonimi e contrari
arrigàngiu,
arriixedhu,
ribitolu,
tàcinu
/
cdh. riaredhu
Frasi
arritzolus de istídhius ◊ candu proit, me is arrugas s'àcua fait is arritzolus ◊ agatais funtanas, arretzolos e tzurritos
Terminologia scientifica
slg
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ruisseau,
torrent
Inglese
stream
Spagnolo
riachuelo
Italiano
ruscèllo
Tedesco
Bach
córdu , nm Definizione
cosa chi calat a cora (de buca, in su muru, e àteru); gente o animales chi andhant unu aifatu de s'àteru a filera; a logos, s'istentina de su porcu po su sartitzu
Sinonimi e contrari
cola 1,
cordozu 1,
córdule,
turrutu
/
cordigoni,
fibera,
lérina,
portessione
Modi di dire
csn:
pònnere a cordos, andhare a cordos = a filera, a portessione, unu ifatu de s'àteru; su C. de sa pàgia = sa Bia de sa palla (bi at logu inue su "cordu de sa pàgia" est s'ormina chi iscóbiat carchi cojuonzu)
Frasi
dae unu truncu istuvau fit issindhe unu cordu de apes ◊ dae su mutzu de s'àrbore, a su calore de su focu at issiu unu cordu luchente chi falabat che ribedhu ◊ si bidiant in sos muros sos cordos de su binu ◊ su sàmbene li est falandhe a cordos dae manos
2.
si biet zente andhandhe a cordos ◊ li at fatu unu cordu de ficas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
coulure
Inglese
stream
Spagnolo
sarta,
retahila
Italiano
colìo,
sfilza
Tedesco
Getröpfel,
Reihe.
traconàrja, traconàrza , nf: tragonàgia,
tragonàglia,
tragonaja,
tragonaza,
tregonaja,
trogonaja Definizione
erriu de abba chi curret asuta de terra, próina manna, istrasura de abba; nuu de bentus, temporada de bentu forte meda chi faet arrores: trogonaja est fintzes su surcu chi faet s'abba in is logos de monte e tregonaja dhu narant fintzes a sa mància chi faet s'abba in is muros de is domos calandho a trísinu
Sinonimi e contrari
dragonera,
frusa 1,
furione,
tragonada,
turbiana
/
abbísciu,
istrasura
/
iscarafossu
/
ttrs. tragunaja
Frasi
chimentat in sa cabertura s'abba chi est proindhe a tragonaza ◊ carros e tragonajas de abba ant isforradu su caminu
2.
candho ischintiridhat sa linna fachet traconarja ◊ est betendhe sentza pasu dogni nue tragonàgias de nie a frocos lentos ◊ sa tragonaja mi at fatu dannu meda in binza: sa bide fit presa epuru che ndh'at betadu meda ◊ custu bentu est una traconarza chi astrat sas funtanas ◊ fateit abba a trechetu: iscurigheit e, a sa tragonaja, tota sa bidha si tremeit
3.
in su golfu portàt magras cant’e sa tregonaia chi ndi calàt in su muru de sa cannitzada in sa domu de ajaja
Traduzioni
Francese
courant d'eau souterrain,
tempête
Inglese
groundwater stream
Spagnolo
agua subterránea,
borrasca
Italiano
corrènte d'àcqua sotterrànea,
fortunale
Tedesco
Grundwasserstrom,
Sturm.
traghínu , nm: traíngiu,
trainu Definizione
erriu piticu, risolu, abba chi curret in ierru ma chi est totu asciutu in s'istade: fintzes su letu, sa trogonaja, inue curret s'abba, abba currendho a cora in s'orruga
Sinonimi e contrari
arrentzolu,
trainale,
trubu
/
cdh. riaredhu
Modi di dire
csn:
s'abbarru de su trainu = su poju de s'abba, ue s'abba abbarrat apojada; a traghinu = coment'e un'arriu, a cori manna
Frasi
oras bellas e dies tramuntadas bos apo in sa memória continu de candho batizadu mi ant sas fadas in sos benales currindhe a traghinu (S.Bosu)◊ candho pioet, iscàscias trazendhe cantu agatas in caminu e tandho ti cres riu e no trainu (V.Sanna)◊ cun totu cuss'abba chi at fatu est falendhe fintzas su trainu
2.
pianghet finas s'aposentu, de su dolu continu sas làcrimas falàndheli a traghinu ◊ in iberru bi at unu ribichedhu, falat a traghinu e podimus labare ◊ sueresit sàmbene a trainu
Terminologia scientifica
slg
Etimo
ltn.
*traginare
Traduzioni
Francese
ruisseau,
torrent
Inglese
stream
Spagnolo
arroyo
Italiano
ruscèllo,
torrènte
Tedesco
Bach.