arrentzólu , nm: arretzolu,
arritzolu,
erriciolu,
irritzolu,
rezolu Definitzione
erriu pitichedhu, prus che àteru chi si prenet de abba candho proet meda
Sinònimos e contràrios
arrigàngiu,
arriixedhu,
ribitolu,
tàcinu
/
cdh. riaredhu
Frases
arritzolus de istídhius ◊ candu proit, me is arrugas s'àcua fait is arritzolus ◊ agatais funtanas, arretzolos e tzurritos
Terminologia iscientìfica
slg
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
ruisseau,
torrent
Ingresu
stream
Ispagnolu
riachuelo
Italianu
ruscèllo
Tedescu
Bach
córdu , nm Definitzione
cosa chi calat a cora (de buca, in su muru, e àteru); gente o animales chi andhant unu aifatu de s'àteru a filera; a logos, s'istentina de su porcu po su sartitzu
Sinònimos e contràrios
cola 1,
cordozu 1,
córdule,
turrutu
/
cordigoni,
fibera,
lérina,
portessione
Maneras de nàrrere
csn:
pònnere a cordos, andhare a cordos = a filera, a portessione, unu ifatu de s'àteru; su C. de sa pàgia = sa Bia de sa palla (bi at logu inue su "cordu de sa pàgia" est s'ormina chi iscóbiat carchi cojuonzu)
Frases
dae unu truncu istuvau fit issindhe unu cordu de apes ◊ dae su mutzu de s'àrbore, a su calore de su focu at issiu unu cordu luchente chi falabat che ribedhu ◊ si bidiant in sos muros sos cordos de su binu ◊ su sàmbene li est falandhe a cordos dae manos
2.
si biet zente andhandhe a cordos ◊ li at fatu unu cordu de ficas
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
coulure
Ingresu
stream
Ispagnolu
sarta,
retahila
Italianu
colìo,
sfilza
Tedescu
Getröpfel,
Reihe.
traconàrja, traconàrza , nf: tragonàgia,
tragonàglia,
tragonaja,
tragonaza,
tregonaja,
trogonaja Definitzione
erriu de abba chi curret asuta de terra, próina manna, istrasura de abba; nuu de bentus, temporada de bentu forte meda chi faet arrores: trogonaja est fintzes su surcu chi faet s'abba in is logos de monte e tregonaja dhu narant fintzes a sa mància chi faet s'abba in is muros de is domos calandho a trísinu
Sinònimos e contràrios
dragonera,
frusa 1,
furione,
tragonada,
turbiana
/
abbísciu,
istrasura
/
iscarafossu
/
ttrs. tragunaja
Frases
chimentat in sa cabertura s'abba chi est proindhe a tragonaza ◊ carros e tragonajas de abba ant isforradu su caminu
2.
candho ischintiridhat sa linna fachet traconarja ◊ est betendhe sentza pasu dogni nue tragonàgias de nie a frocos lentos ◊ sa tragonaja mi at fatu dannu meda in binza: sa bide fit presa epuru che ndh'at betadu meda ◊ custu bentu est una traconarza chi astrat sas funtanas ◊ fateit abba a trechetu: iscurigheit e, a sa tragonaja, tota sa bidha si tremeit
3.
in su golfu portàt magras cant’e sa tregonaia chi ndi calàt in su muru de sa cannitzada in sa domu de ajaja
Tradutziones
Frantzesu
courant d'eau souterrain,
tempête
Ingresu
groundwater stream
Ispagnolu
agua subterránea,
borrasca
Italianu
corrènte d'àcqua sotterrànea,
fortunale
Tedescu
Grundwasserstrom,
Sturm.
traghínu , nm: traíngiu,
trainu Definitzione
erriu piticu, risolu, abba chi curret in ierru ma chi est totu asciutu in s'istade: fintzes su letu, sa trogonaja, inue curret s'abba, abba currendho a cora in s'orruga
Sinònimos e contràrios
arrentzolu,
trainale,
trubu
/
cdh. riaredhu
Maneras de nàrrere
csn:
s'abbarru de su trainu = su poju de s'abba, ue s'abba abbarrat apojada; a traghinu = coment'e un'arriu, a cori manna
Frases
oras bellas e dies tramuntadas bos apo in sa memória continu de candho batizadu mi ant sas fadas in sos benales currindhe a traghinu (S.Bosu)◊ candho pioet, iscàscias trazendhe cantu agatas in caminu e tandho ti cres riu e no trainu (V.Sanna)◊ cun totu cuss'abba chi at fatu est falendhe fintzas su trainu
2.
pianghet finas s'aposentu, de su dolu continu sas làcrimas falàndheli a traghinu ◊ in iberru bi at unu ribichedhu, falat a traghinu e podimus labare ◊ sueresit sàmbene a trainu
Terminologia iscientìfica
slg
Ètimu
ltn.
*traginare
Tradutziones
Frantzesu
ruisseau,
torrent
Ingresu
stream
Ispagnolu
arroyo
Italianu
ruscèllo,
torrènte
Tedescu
Bach.