arrampanài, arrampanàre , vrb: arramponare Definizione
baliare; si narat fintzes in su sensu de arrennèscere a bíere, apubare, assimbigiare
Sinonimi e contrari
abbabiai,
agguantai,
bagiulai,
dighire,
dollorai
Frasi
no lu poto piús arrampanare! ◊ canno fit imbreacu fit de cracu malu e nessune, petzi geo, resessiat a l'arramponare ◊ isse si creiat balente e no podiat arrampanare sa tzàntara chi li aiant fatu
2.
che at arrampanau un'astru chin su telescópiu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
supporter,
souffrir
Inglese
to suffer,
to tolerate
Spagnolo
aguantar,
tolerar
Italiano
sopportare,
tollerare,
soffrire
Tedesco
ertragen,
leiden.
incollutzài , vrb Definizione
calare o orrúere sa matza (istentina), apèrrere o illascare is músculos de sa bentre po isfortzu o àteru, essire matzigalau, collutzu, patire s'ímbena
Terminologia scientifica
mld
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
atteindre d'une hernie
Inglese
to suffer a hernia
Spagnolo
herniarse,
quebrarse
Italiano
subire un'èrnia
Tedesco
Hervortreten von Eigenweidebruch
marturàre , vrb: ammarturai*,
marturiai,
marturiare Definizione
orrúere a malàidu a tempos longos, màrture, chentza ndhe pòdere sanare; sufrire meda, che màrture, guastare, fintzes fàere sufrire o penare
Sinonimi e contrari
irmalaidare
/
allizare
/
trumentai
| ctr.
sanai
/
bodire,
gosai
Frasi
a isse lu martúriat su dolore ◊ gighiat sos ojos marturiados de su piantu ◊ tenet una fiza tunconida, marturiada in sa carena barant'annos ◊ sa Sardigna est marturiada de s'isfrutamentu
2.
custa prantaza cheret prantada prima chi si martúriet de su totu
3.
iscominigaus, no isceis comente marturiai is pòberos?!
Traduzioni
Francese
souffrir
Inglese
to suffer a long sickness (from)
Spagnolo
enfermar,
sufrir mucho
Italiano
patire,
soffrire a lungo per malattìa
Tedesco
leiden.
pascionàre , vrb: apascionare,
passionai,
passionare Definizione
istare o èssere a passionu, sufrindho, patindho meda; àere dolu, lastimare a ccn.
Sinonimi e contrari
penoriare,
sufrire
| ctr.
gosai
Frasi
solu, chentza acunnortu ingrogo e pasciono ◊ su coru miu est passionendi po tui ◊ si a s'amante no l'as piús in cuntzetu, nàralu, ca est passionendhe! ◊ dàemi sa risposta, no mi lessas passionare! ◊ iscàpache s'àinu a pàschere, no lu lessas presu passionendhe!
2.
non chèrgio a passionare s'isposa: apenas chi la vides torradindhe, ca s'amante isetat
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
souffrir intensément
Inglese
to suffer hard
Spagnolo
sufrir,
padecer
Italiano
patire intensaménte
Tedesco
leiden.
patíre, patíri , vrb Definizione
istare male, sufrire / patire su sidis = abarrai meda sidius, sentza de bufai, mancamentu de àcua, sciutori
Sinonimi e contrari
dolorare,
pascionare,
patèsciri,
penai,
penoriare,
sufrire
| ctr.
bodire,
gosai
Frasi
pro isse marasades e patides, azis aciacos e turmentos ◊ narabbilu, a Nonnora, chi est tropu su patire! ◊ a mei mi fais patiri che ànima in purgadóriu ◊ patire gai no ndhe connoschet cristianu in logu e no ndhe passet su cane!
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
souffrir
Inglese
to suffer
Spagnolo
padecer,
sufrir
Italiano
patire
Tedesco
leiden.
penài , vrb: penare Definizione
sufrire, istare sufrindho, fàere una cosa a sacrifíciu; nau de sa fémina príngia, èssere a dolores illibbertandhosi / penai sa morti = sufrire meda, istentare morindho
Sinonimi e contrari
pascionare,
patire,
peleai,
penitai,
penoriare,
piare,
sufrire
| ctr.
gosai
Frasi
morti, beni e pigamindi: no mi lessis a penai! ◊ fillu miu isfortunau, dèu ti apu penau, dèu ti apu sentiu! (L.Cocco)◊ ses brujendhe in s'eternu disbaratu o ses penendhe ancora in purgadóriu? (P.Casu)◊ a bortas is fillus imbrólliant su babbu e sa mama chi funt penendi po dhus fai èssi cancuna cosa
2.
candho la fipo parturindhe l'apo penada duas dies e duas notes: pro bi lassare sa vida, mama e fiza!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
souffrir
Inglese
to suffer
Spagnolo
penar,
padecer
Italiano
penare
Tedesco
leiden.
penoriàre , vrb: penuriai,
penuriare Definizione
istare sufrindho a tempus meda, èssere in su bisóngiu
Sinonimi e contrari
pascionare,
patèsciri,
penai,
penetentziai,
sufrire
| ctr.
bodire,
gosai
Frasi
est penoriendhe, curendhe e chentza bi sanare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
souffrir
Inglese
to suffer
Spagnolo
penar,
sufrir
Italiano
penare,
patire
Tedesco
leiden.
regiràre , vrb: rezilare,
rezirare Definizione
essire de tinu, ammachiare po ccn. cosa o calecunu (pruschetotu po amore): giogare, tocare su crebedhu
Sinonimi e contrari
dessessire,
ilgirare,
irbariare,
iscansae,
issentire,
vogliare
Frasi
est bella chi ndhe faghet regirare! ◊ pro me regiras e peleas, ma ses perdendhe tempus debbadas! ◊ mi ndhe so rezirendhe, so fora de tinu ◊ in coro intendho unu turmentu chi mi fachet sa mente rezilare ◊ faghiat rezirare su chervedhu, de cantu fit bella
Traduzioni
Francese
avoir un chagrin d'amour
Inglese
to suffer agonies
Spagnolo
desvivirse,
morirse
Italiano
spasimare
Tedesco
schmachten.
sufríre, sufríri , vrb: sunfrire,
sunfriri Definizione
patire calecunu male, àere dispraxere: cun sa nega bolet nàrrere baliare, padire / pps. sufridu, sufertu
Sinonimi e contrari
addannare,
pascionare,
patèsciri,
patire,
penai,
sufritare
/
abbabiai
| ctr.
bodire,
gosai
Frasi
in mesu a cantu as sufertu t'istas ancora dormida!
2.
no podint sunfriri ca Pepinedha est artziendi in gradu!
Traduzioni
Francese
souffrir
Inglese
to suffer
Spagnolo
sufrir
Italiano
soffrire
Tedesco
leiden.