arrampanài, arrampanàre , vrb: arramponare Definizione
baliare; si narat fintzes in su sensu de arrennèscere a bíere, apubare, assimbigiare
Sinonimi e contrari
abbabiai,
agguantai,
bagiulai,
dighire,
dollorai
Frasi
no lu poto piús arrampanare! ◊ canno fit imbreacu fit de cracu malu e nessune, petzi geo, resessiat a l'arramponare ◊ isse si creiat balente e no podiat arrampanare sa tzàntara chi li aiant fatu
2.
che at arrampanau un'astru chin su telescópiu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
supporter,
souffrir
Inglese
to suffer,
to tolerate
Spagnolo
aguantar,
tolerar
Italiano
sopportare,
tollerare,
soffrire
Tedesco
ertragen,
leiden.
arrèghere , vrb: arrei,
arrèiri,
arrere,
arreri,
rèere Definizione
abbarrare firmos, sentza de andhare; si narat de vasu chi no est istampau ne tzacau chi mantenet su chi si betat aintru; rfl. su si lassare cosa angena; in cobertantza, aguantare is segretos; abbarrare a sa rea, prantaos, istrantagiaos / pps. arrésiu, arréssiu 1, arressu, arretu 1
Sinonimi e contrari
abèschere,
afrimai,
aguantai,
arrancare,
arreare,
arrèschere,
arressare,
obèschere,
rèere
/
arrègere
| ctr.
andai,
sfàiri
Modi di dire
csn:
abba arressa = apojada, frimma (e pro cussu mala puru); arrèiri unu secretu = muntènnere su segretu
Frasi
líbbera zente poética in s'amore in su bisonzu arressa, istrinta in su dolore (A.Casula)◊ si est arressu pro sempre su coro sou ◊ no est ne andhendhe e ne arressu ◊ si arreet un'iscuta iscultendhe ◊ in caminu imbenit a unu connoschente, l'arreghet e li nat cosa
2.
custu pitzeri no arreit àcua ◊ dèu pratzu, dèu leu, su chi bollu mi arreu ◊ a tui no fait a ti contai cosa ca no arreis nudha!
3.
no mi sumbullit meda, gopai, ca no mi arreu in cambas de s'istrachímini! ◊ fiat aici istancu chi no si arreiat in peis ◊ addaghi su muntone est mannu meda no si arrèt
Etimo
ltn.
regere
Traduzioni
Francese
soutenir,
supporter
Inglese
to support
Spagnolo
parar,
tenerse
Italiano
fermare,
fermarsi,
règgere,
règgersi in pièdi
Tedesco
anhalten,
stehenbleiben,
halten,
sich aufrecht halten.
babiài , vrb: abbabiai,
baliai,
baliare,
balliai,
bariai,
paliare 1 Definizione
pigare cun passiéntzia, padire, aguantare ifadu, istrobbu, unu male, un'ofesa o àteras cosas chi no praghent o chi faent male
Sinonimi e contrari
agguantai,
apoderae,
apompiai,
bagiulai,
dighire,
repetire,
subbacare,
sumportai
Frasi
no bàliat chi àtere s'intrudhet in sos fatos de sa famíllia sua ◊ bàliat pagu a dhi tocai sa punta de su nasu ◊ est a tzichírrius che cuadhu chi no bàbiat abruda! ◊ innanti fist maseda, andhendhe parias topa… como sa manu in sa gropa no bàlias! (G.Budroni)
Cognomi e Proverbi
prb:
a mala boza si bàliant calches
Etimo
ltn.
baiulare
Traduzioni
Francese
supporter
Inglese
to tolerate
Spagnolo
aguantar
Italiano
sopportare
Tedesco
ertragen.
bagiulài, bagiulàre , vrb: bajulare,
baxulare,
bazulare,
vajulare Definizione
peleare, padire, suportare cun passiéntzia, aguantare a is dificurtades, a is sacrifícios, a is dolores, a is ifados e istrobbos
Sinonimi e contrari
abbabiai,
agguantai,
arrampanare,
dighire
Frasi
bàgiulet puru sa musca cadhina (S.Baldino)◊ sas crapitas no bajulabant s'acamu e comintzabant a iscradedhiare ◊ custos pitzinnos no si podent bazulare ◊ candho l'avio domada bazulavat sa manu in mesu de ancas ◊ ca so malu a sentire bàjulo totucantu a bonugoro ◊ custos annos no lu so baxulendhe su caldu! ◊ no bàgiulo mancu a mimi!
Cognomi e Proverbi
prb:
chini non bàgiulat brulla no intrit in giogu
Etimo
ltn.
baiulare
Traduzioni
Francese
supporter,
tolérer
Inglese
to tolerate
Spagnolo
aguantar
Italiano
tollerare
Tedesco
ertragen.
dighíre , vrb Definizione
lassare cúrrere o padire un'ofesa, unu dolore, un’istrobbu, chentza ndhe fàere contu: s'impreat solu in sa forma de s'infiniu, cun su verbu pòdere e sèmpere po negare: no poto, no podes, no podet dighire
Sinonimi e contrari
abbabiai,
agguantai,
bagiulai,
dollorai
Frasi
no lu podiat dighire chi sa fiza aiat abbertu sa zanna pro collire su peus de sa bidha! ◊ no lu poto dighire su mi àere fatu custa befe chentza mancu li nàrrere nudha!
Traduzioni
Francese
supporter,
tolérer
Inglese
to tolerate
Spagnolo
tolerar,
soportar
Italiano
tollerare,
soffrire
Tedesco
ertragen.