arrampanài, arrampanàre , vrb: arramponare Definitzione
baliare; si narat fintzes in su sensu de arrennèscere a bíere, apubare, assimbigiare
Sinònimos e contràrios
abbabiai,
agguantai,
bagiulai,
dighire,
dollorai
Frases
no lu poto piús arrampanare! ◊ canno fit imbreacu fit de cracu malu e nessune, petzi geo, resessiat a l'arramponare ◊ isse si creiat balente e no podiat arrampanare sa tzàntara chi li aiant fatu
2.
che at arrampanau un'astru chin su telescópiu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
supporter,
souffrir
Ingresu
to suffer,
to tolerate
Ispagnolu
aguantar,
tolerar
Italianu
sopportare,
tollerare,
soffrire
Tedescu
ertragen,
leiden.
arrèghere , vrb: arrei,
arrèiri,
arrere,
arreri,
rèere Definitzione
abbarrare firmos, sentza de andhare; si narat de vasu chi no est istampau ne tzacau chi mantenet su chi si betat aintru; rfl. su si lassare cosa angena; in cobertantza, aguantare is segretos; abbarrare a sa rea, prantaos, istrantagiaos / pps. arrésiu, arréssiu 1, arressu, arretu 1
Sinònimos e contràrios
abèschere,
afrimai,
aguantai,
arrancare,
arreare,
arrèschere,
arressare,
obèschere,
rèere
/
arrègere
| ctr.
andai,
sfàiri
Maneras de nàrrere
csn:
abba arressa = apojada, frimma (e pro cussu mala puru); arrèiri unu secretu = muntènnere su segretu
Frases
líbbera zente poética in s'amore in su bisonzu arressa, istrinta in su dolore (A.Casula)◊ si est arressu pro sempre su coro sou ◊ no est ne andhendhe e ne arressu ◊ si arreet un'iscuta iscultendhe ◊ in caminu imbenit a unu connoschente, l'arreghet e li nat cosa
2.
custu pitzeri no arreit àcua ◊ dèu pratzu, dèu leu, su chi bollu mi arreu ◊ a tui no fait a ti contai cosa ca no arreis nudha!
3.
no mi sumbullit meda, gopai, ca no mi arreu in cambas de s'istrachímini! ◊ fiat aici istancu chi no si arreiat in peis ◊ addaghi su muntone est mannu meda no si arrèt
Ètimu
ltn.
regere
Tradutziones
Frantzesu
soutenir,
supporter
Ingresu
to support
Ispagnolu
parar,
tenerse
Italianu
fermare,
fermarsi,
règgere,
règgersi in pièdi
Tedescu
anhalten,
stehenbleiben,
halten,
sich aufrecht halten.
babiài , vrb: abbabiai,
baliai,
baliare,
balliai,
bariai,
paliare 1 Definitzione
pigare cun passiéntzia, padire, aguantare ifadu, istrobbu, unu male, un'ofesa o àteras cosas chi no praghent o chi faent male
Sinònimos e contràrios
agguantai,
apoderae,
apompiai,
bagiulai,
dighire,
repetire,
subbacare,
sumportai
Frases
no bàliat chi àtere s'intrudhet in sos fatos de sa famíllia sua ◊ bàliat pagu a dhi tocai sa punta de su nasu ◊ est a tzichírrius che cuadhu chi no bàbiat abruda! ◊ innanti fist maseda, andhendhe parias topa… como sa manu in sa gropa no bàlias! (G.Budroni)
Sambenados e Provèrbios
prb:
a mala boza si bàliant calches
Ètimu
ltn.
baiulare
Tradutziones
Frantzesu
supporter
Ingresu
to tolerate
Ispagnolu
aguantar
Italianu
sopportare
Tedescu
ertragen.
bagiulài, bagiulàre , vrb: bajulare,
baxulare,
bazulare,
vajulare Definitzione
peleare, padire, suportare cun passiéntzia, aguantare a is dificurtades, a is sacrifícios, a is dolores, a is ifados e istrobbos
Sinònimos e contràrios
abbabiai,
agguantai,
arrampanare,
dighire
Frases
bàgiulet puru sa musca cadhina (S.Baldino)◊ sas crapitas no bajulabant s'acamu e comintzabant a iscradedhiare ◊ custos pitzinnos no si podent bazulare ◊ candho l'avio domada bazulavat sa manu in mesu de ancas ◊ ca so malu a sentire bàjulo totucantu a bonugoro ◊ custos annos no lu so baxulendhe su caldu! ◊ no bàgiulo mancu a mimi!
Sambenados e Provèrbios
prb:
chini non bàgiulat brulla no intrit in giogu
Ètimu
ltn.
baiulare
Tradutziones
Frantzesu
supporter,
tolérer
Ingresu
to tolerate
Ispagnolu
aguantar
Italianu
tollerare
Tedescu
ertragen.
dighíre , vrb Definitzione
lassare cúrrere o padire un'ofesa, unu dolore, un’istrobbu, chentza ndhe fàere contu: s'impreat solu in sa forma de s'infiniu, cun su verbu pòdere e sèmpere po negare: no poto, no podes, no podet dighire
Sinònimos e contràrios
abbabiai,
agguantai,
bagiulai,
dollorai
Frases
no lu podiat dighire chi sa fiza aiat abbertu sa zanna pro collire su peus de sa bidha! ◊ no lu poto dighire su mi àere fatu custa befe chentza mancu li nàrrere nudha!
Tradutziones
Frantzesu
supporter,
tolérer
Ingresu
to tolerate
Ispagnolu
tolerar,
soportar
Italianu
tollerare,
soffrire
Tedescu
ertragen.