aghedhósu , agt Definizione nau de cosa modhe, chi est unu pagu tostada solu segundhu su tretu o segundhu sa calidade Sinonimi e contrari cadhosu / duraghe Frasi su lardu de su súmene est aghedhosu ◊ sa ua litàchina est calidade aghedhosa, bona a pabassa ◊ su péssighe duraghe zughet sa purpa aghedhosa Etimo srd. Traduzioni Francese pavie Inglese clingstone Spagnolo duro (dicho de algo que suele ser blando) Italiano duràcino Tedesco hartfleischig.

allinnài, allinnàre , vrb rfl Definizione fàere a linna; fàere o segare linna; pònnere linna, comente faent is matas creschendho Sinonimi e contrari intostare / linnai 2. issus teniant diritu de allinnai in is arrius 3. su fenu mi allinnat apetotu - naràt su burricu - Etimo srd. Traduzioni Francese lignifier Inglese to become wood, hardening of a grass Spagnolo hacerse duro como madera Italiano farsi légna, indurirsi di un'èrba Tedesco holzig werden.

apisidhíu , pps, agt Definizione de apisidhiri Sinonimi e contrari apisidhau, intostadu, tostu 2. totus si funt bolaus e fuius a coru istrintu e apisidhiu (G.Melis) Traduzioni Francese rassis Inglese stale Spagnolo duro Italiano rafférmo Tedesco altbacken.

chídrinu , agt: chírdinu, cídrinu, círdinu, crídinu, crítinu Definizione nau de materiale, chi est sugetu meda a si fàere a farinos, a si segare; chi est tostau, o si est intostau e abbarrat téteru; nau de gente, chi essit deretu, lestru, a s'immurrada o iscontróriu, o chi est téteru in sa persona, chi no faet contu de is àteros Sinonimi e contrari àrridu, bídrinu, fracadinu, gríghine, stocatzinu, trajadu, tzacaditu / càdriu, crispu / téteru | ctr. lentu Modi di dire csn: andhare a passu crídinu = andhare a passu cràdiu, lestru; círdinu che fusti, che tzinníbiri, che bacagliari = téteru che fuste; nàrrere una cosa a chírdinu = nàrrere, dare órdine cun frimmesa e severidade Frasi sa cosa crídina comente la tocas si faghet a cantos ◊ su zuncu est chírdinu candho est sicadu meda ◊ est círdinu che incibixiau 2. fiat círdinu, pariat mortu ◊ dhu portat a su costau cídrinu che unu fusti! ◊ fiat unu sennori langinu, círdinu che furconi, incilliu e umbrosu ◊ tèngiu is manus círdinas de su frius ◊ su cuadhu fut sèmpere cun sa coa in artu e chídrina, currendho 3. s'incapat chi est essidu crídinu: no at nadu mancu "Bah"! ◊ che esseit chídrinu chena saludare a nesciunu Etimo ltn. citrinus Traduzioni Francese rigide et fragile Inglese rigid Spagnolo duro y frágil Italiano rìgido e fràgile Tedesco starr und zerbrechlich.

lessoíni , nm Definizione calidades diferentes de una matessi erba chi faent in logu de terra salamata Sinonimi e contrari sassoini* Terminologia scientifica rba, Sarcocornia fruticosa, Salicornia europaea Traduzioni Francese salicorne Inglese salt-worth Spagnolo sosa alacranera, salicor duro Italiano salicòrnia Tedesco Salicornie.

orijibesànte , agt Definizione chi pecat a origas, chi intendhet pagu Sinonimi e contrari surdànciu, surdatzu, surdíghinu | ctr. orijilébiu Etimo srd. Traduzioni Francese un peu dur d'oreille Inglese hard of hearing Spagnolo duro de oído Italiano sordastro Tedesco schwerhörig.

ortíciu , agt: antitzu, ortiju 1, ortitzu Definizione chi est naschiu chentza lómpiu, chentza cumpriu: dhu narant de pipios, de animales (e de frutuàriu puru candho no lompet e ndhe orruet); si narat fintzes de cosa chi creschet pagu, a trebballu / ou ortíciu = criadu cun sa corza modhe, chena su pizu tostu Sinonimi e contrari agurtitu, agurtiu / ingatzinau / agurtidura, aurtíngiu | ctr. cumpridu, lómpidu / imbénnidu, losanu Frasi cani impressia catzedhus ortitzus Etimo srd. Traduzioni Francese abortif, grêle Inglese abortive, hard Spagnolo abortivo, duro, penoso, premioso Italiano abortivo, stentato Tedesco abortiv, verkümmert, kümmerlich.

surdíghinu , agt Definizione nau de ccn., chi pecat a origas, chi est unu pagu surdu Sinonimi e contrari surdànciu Etimo srd. Traduzioni Francese un peu dur d'oreille Inglese hard of hearing Spagnolo duro de oído Italiano sordastro Tedesco schwerhörig.

tostàdu , pps, agt: tostau Definizione de tostare; chi si est intostau, fatu tostau (fintzes mortu), chi no si lassat púnghere e ne segare cun facilidade, chi a dhu incracare no cedet; nau de gente, chi perricat, abbétiat / min. tostaxinu / tostau che perda = tostu che balla, tostu meda Sinonimi e contrari istirau, tiradu / intostadu, tostu / abbetiosu | ctr. abbàmbiu, lenu / gevi, modhe 2. bai ca in su brodu su cocòi tostau gei s'est ammodhiau! ◊ a Luisu in fàbbrica dhu poniant cun su picu a iscrostai tzúcuru chi si fiat callau e sidhau, prus tostau de su cimentu ◊ mi fatzu un'ou a tostau po cenai ◊ Pepe su pane tostau dhu bolet sèmpere a supas 3. babbu tuu parit tostaxinu ma… su coru no dhu portat de pedra! Traduzioni Francese tendu, ferme, dur Inglese strained, hard Spagnolo tenso, duro Italiano téso, consistènte, sòdo Tedesco straff, fest.

tóstu , nm Definizione nau de cosa, chi no si lassat púnghere, segare, trebballare, istrecare, incrubare; nau de gente, chi no si lassat cumbínchere, fintzes chi si credet meda e no s'indruchet a s'àteru, chi portat face manna, chi no sentit bregúngia Sinonimi e contrari abbadherigadu, tostadu / mannósigu, superbiosu / sfaciu | ctr. gevi, modhe Modi di dire csn: t. che balla = tostau che pedra; rispòndhere o faedhare a tostu, a sa tosta = azummai chentza chèrrere faedhare, coment'e chi sas peràulas li costent, coment'e unu chi si cret meda; ou cotu a t. = chi zughet cazados arbu e oidedhu; fàghere a tostu (nadu de su andhare de su corpus) = fai ladàmini tostau, a trabballu Frasi sa terra, coment'est tempus meda chentza pròere, est tosta ◊ tosta est sa pedra! 2. a su ricu l'agatas sempre tostu ◊ at imbucadu a ríere… fit tostu de su risu! 3. si ndhe riet a tostu a tostu poi tzinnit de oju a sa comare ◊ custu no l'at pótiu bajulare e rispondhet a tostu a s'ifachílliu de su maridu Etimo ltn. tostus Traduzioni Francese dur Inglese hard Spagnolo duro, firme Italiano duro, sòdo Tedesco fest.

«« Cerca di nuovo