basojàle , nm Definizione
s'ossighedhu de sa limba, in fundhu
Terminologia scientifica
crn
Traduzioni
Francese
os hyoïde
Inglese
hyoid (bone)
Spagnolo
hueso hioides
Italiano
òsso ïòide
Tedesco
Zungenbein.
iscarénu , nm Definizione
ossu chentza prupa, cosa andhada male, iscarenada
Sinonimi e contrari
carasu,
carúmene
Frasi
dae s'iscarenu de cussos giuncos faghe tudhire…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
squelette décharné
Inglese
skeleton,
bone,
taken flesh off
Spagnolo
esqueleto,
hueso pelado
Italiano
schèletro,
òsso scarnificato
Tedesco
Skelett,
entfleischter Knochen
óssu , nm Definizione
parte de aintru de sa carena animale fata de sustàntzia tostada meda (càlciu), de colore biancàciu, intrau o agguantau s'unu a s'àteru cun pedhutos fortes e a manera de fàere giogu in is annoigadòrgios (ammontaos de modhímene), permitindho a sa carena de si agguantare e a is músculos de fàere fortza: agiummai totu funt inditaos coment'e s'ossu de… (de sa còscia, de su bratzu e àteru): in sa carena umana funt 206 o 207; de sa petza chi si papat, sa parte chi si fúliat e po cussu bista coment'e su contràriu de sa prupa, s'arrefudu, cosa de fuliare; segundhu su frutu, parte de mesu, tostada, chi portat su chiu o sèmene / min. ossichedhu / genias de o.: de olia, de moriscu (su chi abbarrat de s'ispiga irranada), de morisca, de péssighe, de cariasa, de pruna, de linu (sa parte de mesu chi candho est àrrida si segat e che andhat lassandho su filu)
Sinonimi e contrari
pisu
| ctr.
carre,
pècia,
prupa
Modi di dire
csn:
ossus de búngiu = su primu annugradorzu de sos pódhighes; su modhímene de s'o. = ossu modhe, itl. cartilàgine, zenia de ossu in colore de beladina, lísiu lísiu chi cuguzat sa conca o punta (o fintzas incàsciu) de un'ossu a manera de fàghere zogu bene paris cun s'àteru; zúghereche su fritu in ossos = àere leadu fritu gai meda de no resessire a si che lu bogare mancu caentèndhesi ora meda; zúghereche una cosa in ossos = fàghere tot'unu cun sa carena, èssere azummai parte de su naturale de sa pessone; contaresili sos ossos, a unu, a unu fiadu = èssiri marriu marriu, zúghere sa pedhe imboligada a s'ossu; torrai a s'ossu = illanzigare meda; agatai o. in sa frisciura = èssere mendheosu, agatare difetos fintzas inue no bi ndh'at
Frasi
dhi at ghetau unus cantus ossixedhus a us'e cani! ◊ portat doloris a dogna punta de ossu ◊ in donzi peta bi at ossu ◊ est romasu chi si li contant sos ossos ◊ coida dimónia, ispódhia is cambas ca no ses totu a un'ossu!
2.
sa morisca est tot'ossu: no bi at impurpidu ca no li at próidu ◊ bi at melaeranu chi zughet ossu modhe, àtera lu zughet tostu
3.
intendint su frius aintru de is ossus ◊ soi torrada a s'ossu po su dispraxeri
Terminologia scientifica
crn, rbr
Etimo
ltn.
ossum
Traduzioni
Francese
os,
noyau
Inglese
bone,
stone
Spagnolo
hueso
Italiano
òsso,
nòcciolo
Tedesco
Knochen,
Kern.
tacatía , nf, nm: tagadia,
tagadiu,
tecadia,
tecadiu,
tecatia,
tegadia,
tracatia Definizione
coment'e tega, fodhe de pruna aortitza, chi no cumprit s'ossu e no dhu sèberat de sa prupa: abbarrat coment’e teghighedha, buida in mesu, modhe, in colore tra birde e biancu, bona a papare, de sabore marigosu e aghedu, e apustis si igragalat e che orruet; genia de bobboitedhu chi ponet a sa lana e dha paschet; in cobertantza, surra, cropos / furriarechela in t. = passai de is fuedhus (de su certu) a is corpus
Sinonimi e contrari
cagadia,
tacaria,
tricatia
/
ttr. aticatia
/
lanasta,
segadiu
Frasi
boltada in tegadia si mi est sentza èssere giómpida sa pruna
2.
sa berrita portaiat sa punta papada de sa tegadia
3.
como che la fúrriant in tegadia, mih! ◊ deo chi "Ei!" e isse chi "Nono!" fintzas chi che l'amus furriada in tegadia!…
Terminologia scientifica
crp
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
prune rabougrie,
mite
Inglese
abortive plum,
moth
Spagnolo
ciruela cuyo hueso no madura,
polilla
Italiano
bozzàcchio,
tarma
Tedesco
eingeschrumpfte Pflaume,
Motte.