basojàle , nm Definitzione
s'ossighedhu de sa limba, in fundhu
Terminologia iscientìfica
crn
Tradutziones
Frantzesu
os hyoïde
Ingresu
hyoid (bone)
Ispagnolu
hueso hioides
Italianu
òsso ïòide
Tedescu
Zungenbein.
iscarénu , nm Definitzione
ossu chentza prupa, cosa andhada male, iscarenada
Sinònimos e contràrios
carasu,
carúmene
Frases
dae s'iscarenu de cussos giuncos faghe tudhire…
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
squelette décharné
Ingresu
skeleton,
bone,
taken flesh off
Ispagnolu
esqueleto,
hueso pelado
Italianu
schèletro,
òsso scarnificato
Tedescu
Skelett,
entfleischter Knochen
óssu , nm Definitzione
parte de aintru de sa carena animale fata de sustàntzia tostada meda (càlciu), de colore biancàciu, intrau o agguantau s'unu a s'àteru cun pedhutos fortes e a manera de fàere giogu in is annoigadòrgios (ammontaos de modhímene), permitindho a sa carena de si agguantare e a is músculos de fàere fortza: agiummai totu funt inditaos coment'e s'ossu de… (de sa còscia, de su bratzu e àteru): in sa carena umana funt 206 o 207; de sa petza chi si papat, sa parte chi si fúliat e po cussu bista coment'e su contràriu de sa prupa, s'arrefudu, cosa de fuliare; segundhu su frutu, parte de mesu, tostada, chi portat su chiu o sèmene / min. ossichedhu / genias de o.: de olia, de moriscu (su chi abbarrat de s'ispiga irranada), de morisca, de péssighe, de cariasa, de pruna, de linu (sa parte de mesu chi candho est àrrida si segat e che andhat lassandho su filu)
Sinònimos e contràrios
pisu
| ctr.
carre,
pècia,
prupa
Maneras de nàrrere
csn:
ossus de búngiu = su primu annugradorzu de sos pódhighes; su modhímene de s'o. = ossu modhe, itl. cartilàgine, zenia de ossu in colore de beladina, lísiu lísiu chi cuguzat sa conca o punta (o fintzas incàsciu) de un'ossu a manera de fàghere zogu bene paris cun s'àteru; zúghereche su fritu in ossos = àere leadu fritu gai meda de no resessire a si che lu bogare mancu caentèndhesi ora meda; zúghereche una cosa in ossos = fàghere tot'unu cun sa carena, èssere azummai parte de su naturale de sa pessone; contaresili sos ossos, a unu, a unu fiadu = èssiri marriu marriu, zúghere sa pedhe imboligada a s'ossu; torrai a s'ossu = illanzigare meda; agatai o. in sa frisciura = èssere mendheosu, agatare difetos fintzas inue no bi ndh'at
Frases
dhi at ghetau unus cantus ossixedhus a us'e cani! ◊ portat doloris a dogna punta de ossu ◊ in donzi peta bi at ossu ◊ est romasu chi si li contant sos ossos ◊ coida dimónia, ispódhia is cambas ca no ses totu a un'ossu!
2.
sa morisca est tot'ossu: no bi at impurpidu ca no li at próidu ◊ bi at melaeranu chi zughet ossu modhe, àtera lu zughet tostu
3.
intendint su frius aintru de is ossus ◊ soi torrada a s'ossu po su dispraxeri
Terminologia iscientìfica
crn, rbr
Ètimu
ltn.
ossum
Tradutziones
Frantzesu
os,
noyau
Ingresu
bone,
stone
Ispagnolu
hueso
Italianu
òsso,
nòcciolo
Tedescu
Knochen,
Kern.
tacatía , nf, nm: tagadia,
tagadiu,
tecadia,
tecadiu,
tecatia,
tegadia,
tracatia Definitzione
coment'e tega, fodhe de pruna aortitza, chi no cumprit s'ossu e no dhu sèberat de sa prupa: abbarrat coment’e teghighedha, buida in mesu, modhe, in colore tra birde e biancu, bona a papare, de sabore marigosu e aghedu, e apustis si igragalat e che orruet; genia de bobboitedhu chi ponet a sa lana e dha paschet; in cobertantza, surra, cropos / furriarechela in t. = passai de is fuedhus (de su certu) a is corpus
Sinònimos e contràrios
cagadia,
tacaria,
tricatia
/
ttr. aticatia
/
lanasta,
segadiu
Frases
boltada in tegadia si mi est sentza èssere giómpida sa pruna
2.
sa berrita portaiat sa punta papada de sa tegadia
3.
como che la fúrriant in tegadia, mih! ◊ deo chi "Ei!" e isse chi "Nono!" fintzas chi che l'amus furriada in tegadia!…
Terminologia iscientìfica
crp
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
prune rabougrie,
mite
Ingresu
abortive plum,
moth
Ispagnolu
ciruela cuyo hueso no madura,
polilla
Italianu
bozzàcchio,
tarma
Tedescu
eingeschrumpfte Pflaume,
Motte.