addutuperiàre , vrb: adutuperiare Definizione
fàere a bregúngia a ccn. mescamente pigandhodhu a briga, batire a malu istadu, a malu puntu
Sinonimi e contrari
abbilgonzare,
abbituperare,
futuperare,
iscronniare
| ctr.
abantai,
onorai
Frasi
sa galera a s'innossente no lu bochit ma l'addutupériat ◊ su male a chie no buchiet adutupériat
Traduzioni
Francese
vitupérer,
humilier
Inglese
to vituperate,
to humiliate
Spagnolo
vituperar,
humillar
Italiano
vituperare,
umiliare
Tedesco
beschimpfen,
demütigen.
afachilàre , vrb: afacilai Definizione
pònnere su fachile; in cobertantza, fàere a bregúngia a unu brigandhodhu meda, naendhodhi cosas de dónnia colore
Sinonimi e contrari
abbirgonzire,
abburruntare,
apocai,
ibregungire,
ifachilare,
sfacidhiri
| ctr.
abantai
Frasi
is istàtuas funt in su níciu afaciladas cun pannus niedhus
2.
si mi colat a betu l'afachilo, arga de muntonarzu chi no est àteru! ◊ za l'azis imparada s'iscola de afachilare: aite mi nades chi so un'istria?! ◊ cricat de dh'afachilare, de dhi nàrrede male, de dhi pònnede ferenu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
humilier
Inglese
to discourage
Spagnolo
humillar
Italiano
avvilire
Tedesco
kränken.
avilíre, avilíri , vrb Definizione
pèrdere de ànimu, su si abbasciare tropu in su cunsideru chi unu tenet po issu etotu; su si fàere miseràbbile o fàere cosas de miseràbbiles; pigare o fàere a befa, bogare in bregúngia a unu
Sinonimi e contrari
avilèssiri,
scorai
/
abbilgonzare,
afachilare,
sbregungiri
Frasi
sa sorte mi at corpadu ma no mi so avilida ◊ iscedau, non dhu bis ca est isbregungiu e aviliu?!
2.
de sos donos mios si est servidu pro si fagher ribbelle e avilidu ◊ s'ómine si avilit apetighendhe sas lezes de Deus
3.
cussus bolint unu guvernu chi siat prus forti po aviliri e apetigai ancora de prus Comunus e Regionis (E.Spiga)◊ si mi torrat a innòi, cussa béstia, dhu bollu aviliri cantu est longu e mannu!
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
décourager,
mortifier
Inglese
to dishearten
Spagnolo
abatirse,
humillar
Italiano
avvilire
Tedesco
erniedrigen,
kränken.
grusàre , vrb: gruxare Definizione
incrubare, fàere abbasciare; serrare, nau prus che àteru de is liagas e feridas; iscorare, dispràxere meda coment'e faendho bregúngia / grusare sas pupias, sas pibiristas = serrai is ogus
Sinonimi e contrari
dòrchere,
imbasciai,
incruai*,
ingruxare,
mugrare,
pinnicai
/
serrai
/
scorai
Frasi
sa fiara si est pesada a cadharida e già grusada ◊ presentendhe unu fiore si gruxant e saludant cun rispetu ◊ piús no gruxet su tuju a su pesante giuale chi li faghet sa carena a un'ancuju! (G.Oggiana)◊ gruxeit ancora de piús s'ischina suta de su tribàgliu
2.
benidindhe che a tandho como puru a grusare sas pibiristas mias cun sa friscione de àteras vias! (G.Ruju)◊ bídere e faedhare ti cheria e grusare cun basos sas feridas!
3.
no agato divagos si no cussos, avilidu e grusadu finas oe ◊ ponides sa betzesa in sacrifítziu grusèndhebbos su coro cun sa mente (A.Dettori)◊ at a finire su disterru chi nos grusat sas dies de sa vida! (P.Mossa)◊ mi so grusendhe cun tantos pensamentos
Traduzioni
Francese
baisser,
mortifier,
attrister
Inglese
to lower,
to make bitter,
to sadden,
to dishearten
Spagnolo
bajar,
cerrarse las heridas,
humillar
Italiano
abbassare,
avvilire,
amareggiare
Tedesco
herunterlassen,
beschämen,
verbittern.