addutuperiàre , vrb: adutuperiare Definitzione fàere a bregúngia a ccn. mescamente pigandhodhu a briga, batire a malu istadu, a malu puntu Sinònimos e contràrios abbilgonzare, abbituperare, futuperare, iscronniare | ctr. abantai, onorai Frases sa galera a s'innossente no lu bochit ma l'addutupériat ◊ su male a chie no buchiet adutupériat Tradutziones Frantzesu vitupérer, humilier Ingresu to vituperate, to humiliate Ispagnolu vituperar, humillar Italianu vituperare, umiliare Tedescu beschimpfen, demütigen.

afachilàre , vrb: afacilai Definitzione pònnere su fachile; in cobertantza, fàere a bregúngia a unu brigandhodhu meda, naendhodhi cosas de dónnia colore Sinònimos e contràrios abbirgonzire, abburruntare, apocai, ibregungire, ifachilare, sfacidhiri | ctr. abantai Frases is istàtuas funt in su níciu afaciladas cun pannus niedhus 2. si mi colat a betu l'afachilo, arga de muntonarzu chi no est àteru! ◊ za l'azis imparada s'iscola de afachilare: aite mi nades chi so un'istria?! ◊ cricat de dh'afachilare, de dhi nàrrede male, de dhi pònnede ferenu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu humilier Ingresu to discourage Ispagnolu humillar Italianu avvilire Tedescu kränken.

avilíre, avilíri , vrb Definitzione pèrdere de ànimu, su si abbasciare tropu in su cunsideru chi unu tenet po issu etotu; su si fàere miseràbbile o fàere cosas de miseràbbiles; pigare o fàere a befa, bogare in bregúngia a unu Sinònimos e contràrios avilèssiri, scorai / abbilgonzare, afachilare, sbregungiri Frases sa sorte mi at corpadu ma no mi so avilida ◊ iscedau, non dhu bis ca est isbregungiu e aviliu?! 2. de sos donos mios si est servidu pro si fagher ribbelle e avilidu ◊ s'ómine si avilit apetighendhe sas lezes de Deus 3. cussus bolint unu guvernu chi siat prus forti po aviliri e apetigai ancora de prus Comunus e Regionis (E.Spiga)◊ si mi torrat a innòi, cussa béstia, dhu bollu aviliri cantu est longu e mannu! Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu décourager, mortifier Ingresu to dishearten Ispagnolu abatirse, humillar Italianu avvilire Tedescu erniedrigen, kränken.

grusàre , vrb: gruxare Definitzione incrubare, fàere abbasciare; serrare, nau prus che àteru de is liagas e feridas; iscorare, dispràxere meda coment'e faendho bregúngia / grusare sas pupias, sas pibiristas = serrai is ogus Sinònimos e contràrios dòrchere, imbasciai, incruai*, ingruxare, mugrare, pinnicai / serrai / scorai Frases sa fiara si est pesada a cadharida e già grusada ◊ presentendhe unu fiore si gruxant e saludant cun rispetu ◊ piús no gruxet su tuju a su pesante giuale chi li faghet sa carena a un'ancuju! (G.Oggiana)◊ gruxeit ancora de piús s'ischina suta de su tribàgliu 2. benidindhe che a tandho como puru a grusare sas pibiristas mias cun sa friscione de àteras vias! (G.Ruju)◊ bídere e faedhare ti cheria e grusare cun basos sas feridas! 3. no agato divagos si no cussos, avilidu e grusadu finas oe ◊ ponides sa betzesa in sacrifítziu grusèndhebbos su coro cun sa mente (A.Dettori)◊ at a finire su disterru chi nos grusat sas dies de sa vida! (P.Mossa)◊ mi so grusendhe cun tantos pensamentos Tradutziones Frantzesu baisser, mortifier, attrister Ingresu to lower, to make bitter, to sadden, to dishearten Ispagnolu bajar, cerrarse las heridas, humillar Italianu abbassare, avvilire, amareggiare Tedescu herunterlassen, beschämen, verbittern.

«« Torra a chircare