addenòte , avb Definizione
a de note: candho est note, a oras de iscuru
Sinonimi e contrari
| ctr.
addedie
Frasi
s'ispàssiu prus mannu fit addenote: sos erederis contabant istórias, bibiant e fachiant tenores ◊ in iverru addenote ghetat àstragu, in notes ciaras
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
nuitamment
Inglese
at night
Spagnolo
de noche
Italiano
nottetèmpo
Tedesco
nachts.
denòte, denòti , nm, avb Definizione
sa parte de sa die chi istat a s'iscuru, iscurigada / a d. = candu est iscurigau
Sinonimi e contrari
note
| ctr.
die
Frasi
est denote mannu ◊ male a didie e pejus a denote semus continu in irgherramatzina ◊ est torrau a su denoti tardu ◊ cantu buscaias su denote in giru? ◊ sa luna est a denote
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
nuit
Inglese
night
Spagnolo
noche
Italiano
nòtte
Tedesco
Nacht,
nachts.
istanòte, istanòti , avb Definizione
custa note, sa note chi est prus acanta a s'ora chi unu est foedhandho (deosi, segundhu s'ora si precisat puru cun passada, chi benit)
Sinonimi e contrari
nontesta
Frasi
istanote nonnu ti contat sa paristória de Bachisedhu ◊ Elias fit chin nois istanote colada cumbatendhe sa dirgràssia de sa nibera ◊ istanote ite sónnios che ponzo in su giógulu caldu? ◊ istanote, a pudhiles mi che so ingalenadu ◊ foltzis naschet istanote o cras!
Terminologia scientifica
tpc
Traduzioni
Francese
cette nuit
Inglese
tonight
Spagnolo
esta noche (pres.),
anoche (pass.)
Italiano
stanòtte
Tedesco
heute nacht.
istasèra, istasèro , avb Definizione
custu sero, su sero de oe, oe a mericedhu, a primu note
Sinonimi e contrari
oesero
Frasi
pioet istasera e càglio ca no lughet su sole (G.Orgolesu)◊ istasero bi est sa riunione pro sa festa ◊ a domo torro istasero
Terminologia scientifica
tpc
Traduzioni
Francese
ce soir
Inglese
this evening
Spagnolo
esta noche
Italiano
staséra
Tedesco
heute abend.
nontèsta , avb: notesta Definizione
custa note, su note chi est prus acanta a s'ora chi unu est foedhandho / noti de notesta = istanote (ma fintzes su matessi note de àterun'annu)
Sinonimi e contrari
istanote
Frasi
in su sonnu notesta dh'apu bia sétzida acanta mia ◊ càstiu su celu: notesta no si bit unu strallu de istellas ◊ notesta a is seti dh'aspetat innòi ◊ bufai, piciocus, e cantai comenti eus cantau àtaras notis in noti de notesta! ◊ nontesta sestu e cosu su bistiri a sa pipia…◊ nontesta in custu bichinau sutzedet cosa manna!
Terminologia scientifica
tpc
Etimo
ltn.
nocte ista
Traduzioni
Francese
cette nuit
Inglese
tonight
Spagnolo
esta noche (pres),
anoche (pass)
Italiano
stanòtte
Tedesco
heute nacht.
notàda , nf Definizione
totu s'ora de sa note, mescamente pentzada po sa genia de tempus chi faet
Sinonimi e contrari
| ctr.
diada
Frasi
su pastore bizat a pesa e corca in sa notada ◊ arratza de notada istanote: bentu forte pariat chi che fit lendhe totu! ◊ s'ispíritu chi a totu lughe dada est pro sos Sardos guida sigura che faru luminosu in sa notada ◊ como l'isco inue che passat sa notada!
Terminologia scientifica
tpc
Traduzioni
Francese
nuit
Inglese
night (period of a)
Spagnolo
noche
Italiano
nottata
Tedesco
Nacht,
Nachtzeit.
nòte , nm, nf: noti Definizione
parte de sa die de s'iscurigada a s'abbréschia, totu is oras de iscuru (in srd. est foedhu de genia mascu, ma si faet meda a fémina puru)
Sinonimi e contrari
| ctr.
die
Modi di dire
csn:
avb. note note, n. cun n. = tota note, a totu noti, a note intrea; note e die = a note e a die, a denote e a dedie; passade bona note! = itl. buòna nòtte!; a primu noti, a primu notedhu = comente iscúrigat, sas primas oras de su note; intremesu de noti, in corfu de note = intro de note, a note russa, a noti incrófia, a pizas de denote, a note manna, a tardu de noti, a tardu mannu de note; badhau noti = a manzanu; note manna = longa, chi durat meda (coment'e in zerru); tristu chei sa note = tristu meda; pònnere o leare su die po su note = abarrai a totu noti o fintzas tropu a trigadiu ispassiendisí, in giru, e abarrai crocaus drommius a dedí; passare sa note = itl. pernottare
Frasi
colorida mariposa, solu a note pasas ◊ candu babbu tuu fut trabballendi, dèu abarrai a totu noti sola ◊ bi at una sirena chi cantat note e die ◊ Deus ti dongat bona noti a passai! ◊ passade bona note! ◊ pro custu note no bi at diferéntzia (Zizi)◊ est una noti maba ◊ su note lis paret die e recuint a s'ora de ch'essire ◊ custa pregadoria est po su noti
2.
tandho note note mi drommia ◊ ant ballau note cun note ◊ e tui permitis a filla tua de abarrai a tant'oras de noti foras de domu?! ◊ a primu note fio andhau a dommo sua e mi fio frimmau a tradu mannu
Terminologia scientifica
sdi
Etimo
ltn.
nocte(m)
Traduzioni
Francese
nuit
Inglese
night
Spagnolo
noche
Italiano
nòtte
Tedesco
Nacht.
sèra , nf, nm: sero Definizione
sa segundha parte de sa die, de mesudie in pitzu, ma mescamente de s'iscurigada a mesunote: parte de sero, bortaedie, merie, mericedhu, e deosi fintzes saludu Bonassera! / a/c. a logos narant su sera, nm. fintzes cun desinéntzia in -a
Sinonimi e contrari
bortaedie,
mericedhu,
serina
| ctr.
mengianu
Modi di dire
csn:
a serighedhu = candho est intrendhesiche su sole; a primu sero = su sero note, ma ancora chito; sero sero = totu su sero, totu su tempus de su sero; custu sero = istasero; fàchere sero = passare ora (a parte de sero)
Frasi
fata sa zorronada, recuo a tarda sera ◊ donzi sero apustis chenadu si ch'essit a ziru ◊ e cantos seros colados contendhe contos!…◊ l'imbucas a bufare dae manzanu: a candho a sero pares un'istratzu! ◊ su sero ghiraiat istracu dae campu ◊ custu sera proet ◊ su sera ant fatu festa ◊ Pedru si trateniat chin issos su sera ◊ sunt sas bàtoro: bi ndh'at, de sero, ancora!
Terminologia scientifica
sdi
Etimo
ltn.
sero
Traduzioni
Francese
soir,
soirée
Inglese
evening
Spagnolo
tarde,
noche
Italiano
séra,
serata
Tedesco
Abend.
seràna , nf, nm: seranu Definizione
tempus de sero, merie, sero; logu ue si ballat is seros
Sinonimi e contrari
seranile,
serantina
Frasi
a seranu sas famíglias si riuniant a nàrrere contos ◊ a seranu sas camineras no si bident bene ◊ ite tristu seranu, custu sero! ◊ su sero fit de abberu una serana de canes de su mese de giannàgliu ◊ bona serana a totus!
2.
mi nche andho deretu a su seranu a ballare (S.Spiggia)◊ fizu meu, custas no sunt notes de colare in su seranu!
Terminologia scientifica
sdi
Etimo
spn.
serano
Traduzioni
Francese
soirée
Inglese
evening
Spagnolo
noche
Italiano
serata
Tedesco
Abend.
serantína , nf, nm: serentina,
serentinu Definizione
is oras de parte de sero, fintzes a note; fintzes note frita, astrada / a s. = a mericedhu; a mesa s. = a merí, bortaedie
Sinonimi e contrari
bortaedie,
merí
/
serana,
seranile
/
cdh.,
ttrs. sirintina
| ctr.
manzanile
Frasi
a manzanu amus triballadu: pustis manigadu, in serentina amus finas balladu ◊ bi sunt dae serentina: che est note russa e issos ancora in cue! ◊ mama issa puru e giaja e poi isaja, dai s'alvèschere fin'a serentina setziat in s'iscannu che reina pramma fozida, fiorida maja (P.Casu)◊ a su serentinu nos semus ritirados
Terminologia scientifica
sdi
Traduzioni
Francese
soirée
Inglese
evening
Spagnolo
noche
Italiano
serata
Tedesco
Abend.