addenòte , avb Definitzione
a de note: candho est note, a oras de iscuru
Sinònimos e contràrios
| ctr.
addedie
Frases
s'ispàssiu prus mannu fit addenote: sos erederis contabant istórias, bibiant e fachiant tenores ◊ in iverru addenote ghetat àstragu, in notes ciaras
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
nuitamment
Ingresu
at night
Ispagnolu
de noche
Italianu
nottetèmpo
Tedescu
nachts.
denòte, denòti , nm, avb Definitzione
sa parte de sa die chi istat a s'iscuru, iscurigada / a d. = candu est iscurigau
Sinònimos e contràrios
note
| ctr.
die
Frases
est denote mannu ◊ male a didie e pejus a denote semus continu in irgherramatzina ◊ est torrau a su denoti tardu ◊ cantu buscaias su denote in giru? ◊ sa luna est a denote
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
nuit
Ingresu
night
Ispagnolu
noche
Italianu
nòtte
Tedescu
Nacht,
nachts.
istanòte, istanòti , avb Definitzione
custa note, sa note chi est prus acanta a s'ora chi unu est foedhandho (deosi, segundhu s'ora si precisat puru cun passada, chi benit)
Sinònimos e contràrios
nontesta
Frases
istanote nonnu ti contat sa paristória de Bachisedhu ◊ Elias fit chin nois istanote colada cumbatendhe sa dirgràssia de sa nibera ◊ istanote ite sónnios che ponzo in su giógulu caldu? ◊ istanote, a pudhiles mi che so ingalenadu ◊ foltzis naschet istanote o cras!
Terminologia iscientìfica
tpc
Tradutziones
Frantzesu
cette nuit
Ingresu
tonight
Ispagnolu
esta noche (pres.),
anoche (pass.)
Italianu
stanòtte
Tedescu
heute nacht.
istasèra, istasèro , avb Definitzione
custu sero, su sero de oe, oe a mericedhu, a primu note
Sinònimos e contràrios
oesero
Frases
pioet istasera e càglio ca no lughet su sole (G.Orgolesu)◊ istasero bi est sa riunione pro sa festa ◊ a domo torro istasero
Terminologia iscientìfica
tpc
Tradutziones
Frantzesu
ce soir
Ingresu
this evening
Ispagnolu
esta noche
Italianu
staséra
Tedescu
heute abend.
nontèsta , avb: notesta Definitzione
custa note, su note chi est prus acanta a s'ora chi unu est foedhandho / noti de notesta = istanote (ma fintzes su matessi note de àterun'annu)
Sinònimos e contràrios
istanote
Frases
in su sonnu notesta dh'apu bia sétzida acanta mia ◊ càstiu su celu: notesta no si bit unu strallu de istellas ◊ notesta a is seti dh'aspetat innòi ◊ bufai, piciocus, e cantai comenti eus cantau àtaras notis in noti de notesta! ◊ nontesta sestu e cosu su bistiri a sa pipia…◊ nontesta in custu bichinau sutzedet cosa manna!
Terminologia iscientìfica
tpc
Ètimu
ltn.
nocte ista
Tradutziones
Frantzesu
cette nuit
Ingresu
tonight
Ispagnolu
esta noche (pres),
anoche (pass)
Italianu
stanòtte
Tedescu
heute nacht.
notàda , nf Definitzione
totu s'ora de sa note, mescamente pentzada po sa genia de tempus chi faet
Sinònimos e contràrios
| ctr.
diada
Frases
su pastore bizat a pesa e corca in sa notada ◊ arratza de notada istanote: bentu forte pariat chi che fit lendhe totu! ◊ s'ispíritu chi a totu lughe dada est pro sos Sardos guida sigura che faru luminosu in sa notada ◊ como l'isco inue che passat sa notada!
Terminologia iscientìfica
tpc
Tradutziones
Frantzesu
nuit
Ingresu
night (period of a)
Ispagnolu
noche
Italianu
nottata
Tedescu
Nacht,
Nachtzeit.
nòte , nm, nf: noti Definitzione
parte de sa die de s'iscurigada a s'abbréschia, totu is oras de iscuru (in srd. est foedhu de genia mascu, ma si faet meda a fémina puru)
Sinònimos e contràrios
| ctr.
die
Maneras de nàrrere
csn:
avb. note note, n. cun n. = tota note, a totu noti, a note intrea; note e die = a note e a die, a denote e a dedie; passade bona note! = itl. buòna nòtte!; a primu noti, a primu notedhu = comente iscúrigat, sas primas oras de su note; intremesu de noti, in corfu de note = intro de note, a note russa, a noti incrófia, a pizas de denote, a note manna, a tardu de noti, a tardu mannu de note; badhau noti = a manzanu; note manna = longa, chi durat meda (coment'e in zerru); tristu chei sa note = tristu meda; pònnere o leare su die po su note = abarrai a totu noti o fintzas tropu a trigadiu ispassiendisí, in giru, e abarrai crocaus drommius a dedí; passare sa note = itl. pernottare
Frases
colorida mariposa, solu a note pasas ◊ candu babbu tuu fut trabballendi, dèu abarrai a totu noti sola ◊ bi at una sirena chi cantat note e die ◊ Deus ti dongat bona noti a passai! ◊ passade bona note! ◊ pro custu note no bi at diferéntzia (Zizi)◊ est una noti maba ◊ su note lis paret die e recuint a s'ora de ch'essire ◊ custa pregadoria est po su noti
2.
tandho note note mi drommia ◊ ant ballau note cun note ◊ e tui permitis a filla tua de abarrai a tant'oras de noti foras de domu?! ◊ a primu note fio andhau a dommo sua e mi fio frimmau a tradu mannu
Terminologia iscientìfica
sdi
Ètimu
ltn.
nocte(m)
Tradutziones
Frantzesu
nuit
Ingresu
night
Ispagnolu
noche
Italianu
nòtte
Tedescu
Nacht.
sèra , nf, nm: sero Definitzione
sa segundha parte de sa die, de mesudie in pitzu, ma mescamente de s'iscurigada a mesunote: parte de sero, bortaedie, merie, mericedhu, e deosi fintzes saludu Bonassera! / a/c. a logos narant su sera, nm. fintzes cun desinéntzia in -a
Sinònimos e contràrios
bortaedie,
mericedhu,
serina
| ctr.
mengianu
Maneras de nàrrere
csn:
a serighedhu = candho est intrendhesiche su sole; a primu sero = su sero note, ma ancora chito; sero sero = totu su sero, totu su tempus de su sero; custu sero = istasero; fàchere sero = passare ora (a parte de sero)
Frases
fata sa zorronada, recuo a tarda sera ◊ donzi sero apustis chenadu si ch'essit a ziru ◊ e cantos seros colados contendhe contos!…◊ l'imbucas a bufare dae manzanu: a candho a sero pares un'istratzu! ◊ su sero ghiraiat istracu dae campu ◊ custu sera proet ◊ su sera ant fatu festa ◊ Pedru si trateniat chin issos su sera ◊ sunt sas bàtoro: bi ndh'at, de sero, ancora!
Terminologia iscientìfica
sdi
Ètimu
ltn.
sero
Tradutziones
Frantzesu
soir,
soirée
Ingresu
evening
Ispagnolu
tarde,
noche
Italianu
séra,
serata
Tedescu
Abend.
seràna , nf, nm: seranu Definitzione
tempus de sero, merie, sero; logu ue si ballat is seros
Sinònimos e contràrios
seranile,
serantina
Frases
a seranu sas famíglias si riuniant a nàrrere contos ◊ a seranu sas camineras no si bident bene ◊ ite tristu seranu, custu sero! ◊ su sero fit de abberu una serana de canes de su mese de giannàgliu ◊ bona serana a totus!
2.
mi nche andho deretu a su seranu a ballare (S.Spiggia)◊ fizu meu, custas no sunt notes de colare in su seranu!
Terminologia iscientìfica
sdi
Ètimu
spn.
serano
Tradutziones
Frantzesu
soirée
Ingresu
evening
Ispagnolu
noche
Italianu
serata
Tedescu
Abend.
serantína , nf, nm: serentina,
serentinu Definitzione
is oras de parte de sero, fintzes a note; fintzes note frita, astrada / a s. = a mericedhu; a mesa s. = a merí, bortaedie
Sinònimos e contràrios
bortaedie,
merí
/
serana,
seranile
/
cdh.,
ttrs. sirintina
| ctr.
manzanile
Frases
a manzanu amus triballadu: pustis manigadu, in serentina amus finas balladu ◊ bi sunt dae serentina: che est note russa e issos ancora in cue! ◊ mama issa puru e giaja e poi isaja, dai s'alvèschere fin'a serentina setziat in s'iscannu che reina pramma fozida, fiorida maja (P.Casu)◊ a su serentinu nos semus ritirados
Terminologia iscientìfica
sdi
Tradutziones
Frantzesu
soirée
Ingresu
evening
Ispagnolu
noche
Italianu
serata
Tedescu
Abend.