aéru, àeru , nm Definizione
su chi paret unu castiandhodhu a cara po èssere chi assimbígiat o podet assimbigiare a un’àteru
Sinonimi e contrari
abbrembu,
aerada,
aeramentu,
aerzu,
assemizu,
bisura
Frasi
dhi at un'àeru a su babbu ◊ su fizu at un'aeru a su babbu ◊ cussu portat aeru de animale areste
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
physionomie,
mine
Inglese
coutenance,
appearance
Spagnolo
aire
Italiano
fisionomìa,
aspètto
Tedesco
Gesichtsausdruck,
Aussehen.
aérzu , nm: aexu,
agherju,
arégiu 1,
érgiu,
gherju Definizione
est totugantu su chi distinghet, in sa persona, unu de una famíglia de unu de un'àtera: mescamente sa cara, ma fintzes sa carena, sa manera de foedhare, de camminare, o àteru; su chi una cosa, o fintzes unu logu, paret, su chi si paret de su chi est / bogàrendhe a ccn. a s'aerzu = connòsciri a unu a sa bisura assimbillendidhu a is àterus de sa famíglia
Sinonimi e contrari
aerada,
aeramentu,
bisura,
chígia,
crilta
Frasi
a s'agherju s'assimizabat a unu ◊ su fillu at ghetau un'aexu a su babbu ◊ no lu connoschia ma ndhe l'apo bogadu de s'aerzu ◊ sa fémina fit de agherzu bellu
2.
su matessi presorju prendhiat su pastore e su bandhiu a s'agherju de sa campanna ◊ sa zancheta fit de su matessi agherju de su pantalone ◊ dhue fut su Maschinganna cun arégiu de unu becu cun duas concas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mine,
physionomie
Inglese
aspect
Spagnolo
parecido,
semejanzas entre familiares
Italiano
aspètto,
fisionomìa
Tedesco
Aussehen,
Gesichtzüge.
anninnitàu , pps, agt Definizione
de anninnitae; chi est miseredhu, no at créschiu, nau de ccn.
Sinonimi e contrari
trighinzu 1
Traduzioni
Francese
rachitique,
maigre et débile
Inglese
poor looks,
rachitic
Spagnolo
raquítico
Italiano
di aspètto mìsero,
rachìtico
Tedesco
kümmerlich.
armidhàda , nf Definizione
bella preséntzia, chi portat bellos arremos
Frasi
est unu cadhu de bona armidhada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
belle allure
Inglese
composture
Spagnolo
compostura,
buena presencia
Italiano
compostézza,
buon aspètto
Tedesco
Ordnung.
bisúra , nf: fisura,
visura Definizione
su chi si paret a cara, unu, su chi si paret o chi si podet bíere de una cosa
Sinonimi e contrari
cara,
chèrgia,
chígia,
chinna,
crilta,
faci,
fasumia,
grinile,
inchérrida,
pinta 1,
priuxa
/
abbrembu,
aerada,
aeramentu,
aerzu,
assemizu,
idea
Modi di dire
csn:
ómini, fémina de mala b. = chi faghet a timire; sa b. de su celu, de su logu = s’aera, su logu comente si presentat, su chi parent a los bídere; bisura de fàmini = cara de famidu, de pàrrere famidu; ghetai bisura a ccn. = betare un'ograda, fai una castiada
Frasi
su dolori dhi at finas cambiau sa bisura ◊ fiant ànimas mabas inchietas chi no portànt bisura de cristianu ◊ no at a èssi bellu de bisura, ma po fuedhai portat tiaus! ◊ a sa bisura pariat mortu ◊ meistu Antoni a capedhu tenit bisura de istori…◊ nci bollit una libba de saboni po dhi bogai bisura!
2.
mancu bisura tenit, de amaretu, custu druci! ◊ sa bisura chi si podeus fai de sa Sardigna est cussa de una terra cun d-un'ànima antiga ◊ su soli fiat a bisura de luna ◊ portat bisura de cavaglieri
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mine,
aspect,
faciès
Inglese
countenance
Spagnolo
aspecto
Italiano
aspètto,
sembiante,
sembianza,
fàcies
Tedesco
Aussehen,
Gesicht.
chígia , nf: chiza,
ghitza Definizione
sa cara po comente paret, po su chi bolet nàrrere de su chi unu sentit
Sinonimi e contrari
aerzu,
bisura,
chèrgia,
cilla,
tiva
/
atzile
/
cara,
faci
Modi di dire
csn:
èssere in c. mala = èssere arrennegadu, istare male; èssere in c. bona = èssere de umore bonu, allegru, istare bene; torrare in c. una cosa = acontzàrela, azustàrela a manera de si pòdere abbaidare cun piaghere; fàere chígia mala a ccn. = fàghere malu a cara, retzire in manera frita a ccn.
Frasi
che intro mesu brighendhe, nendhe cun mala chiza…◊ oe no mi aperit chiza ca mi est morta sa fiza
2.
in sa chéjia bi fit de arranzare sa cobertura e àteros imbravúcios pro la torrare in chiza de cristianos a sa festa
Etimo
ltn.
cilia
Traduzioni
Francese
mine,
aspect,
air courroucé
Inglese
frown,
appearance
Spagnolo
aspecto,
ceño
Italiano
sembiante,
aspètto,
cipìglio
Tedesco
Aussehen,
finsteres Gesicht.
cílla , nf Definizione
sa cara po comente paret, po su chi bolet nàrrere de su chi unu sentit / calai sa c., fai c. mala o grussa a unu = abbaidàrelu male, a ogru dortu, cheríndheli nàrrere chi est contràriu meda, castiai a c. trua
Sinonimi e contrari
aerzu,
chèrgia,
chígia*,
tiva
/
cara,
faci
Frasi
dhu biu de cilla mala e mi tocat a dhi narri sa beridadi
Cognomi e Proverbi
smb:
Cilla
Traduzioni
Francese
mine,
aspect
Inglese
frown
Spagnolo
aspecto
Italiano
aspètto,
cipìglio
Tedesco
Miene.
ghígna, ghígnu , nf, nm: chinna*,
ghinna,
grigna Definizione
sa cara po su chi paret, pruschetotu po s'impressione lègia chi faet: dhu narant de su tempus puru
Sinonimi e contrari
bisura,
chèrgia,
chígia,
faci
Frasi
no est piús risu su tou, como: su tou est ghignare, unu ghignu de befe, feu, forte ◊ fit abbaidendhe cun ojadas de bandhidu, de mala ghigna e totu intreu ◊ aiat una ghinna chi no si ndhe agatat peus: pariat su mintzidissu in pedhe de animale! ◊ isse tenet unu ghignu befulanu
2.
arratza de ghigna chi zughet, oe: est die mala ebbia! ◊ arratza de ghigna chi zughet, oe, sa die… paret chi ndhe cheret betare sas aeras! ◊ sa sorre a sa grigna pariat una súrvile
Traduzioni
Francese
air menaçant
Inglese
threatening look
Spagnolo
aspecto,
expresión amenazador
Italiano
aspètto,
espressióne minacciósa del vólto
Tedesco
Miene,
grimmiges o. drohendes Gesicht.
lúrbe , nm Definizione
persona lègia e mala de fàere a tímere
Traduzioni
Francese
tête de bagnard,
individu louche
Inglese
mug
Spagnolo
persona fea y mala
Italiano
cèffo,
uòmo di aspètto brutto
Tedesco
Gauner.
trighínzu 1 , agt Definizione
coment'e calidade de gente o de animales, chi est de pagu contu, miseredhu, chi creschet pagu
Sinonimi e contrari
anninnitau,
cioco,
enzosu,
míseru
Traduzioni
Francese
rachitique,
maigre et débile
Inglese
poor looks,
rachitic
Spagnolo
raquítico
Italiano
di aspètto mìsero,
rachìtico
Tedesco
kümmerlich.