cípu , nm: tipu 1,
tzipu Definizione
su pei de linna inue est postu s'incúdine; orrugu grae de linna chi poniant a peis a is presoneris / c. de sabbateri = ue su catolaju ponet sa sola pro la corpedhare
Sinonimi e contrari
incipu
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
bûche
Inglese
stub
Spagnolo
tuero,
cepa
Italiano
céppo
Tedesco
Amboßklotz.
fundàbi , nm: fundali,
fundhale,
funnale Definizione
su tretu de fundhu (mescamente su tretu prus bàsciu in su truncu de matas mannas, fintzes de domos), su tretu prus atesu (fintzes de unu possessu, su tretu a s'àtera bandha de s'intrada), sa parte prus in fundhu de su mare, de unu muru, in terra, e su fossu puru; logu chi faet a badhe, bàsciu e in paris che a sa cea, ma prus úmidu, peale de monte; sa síngia o erriga chi si paret tra terra e aera, atesu (si narat prus che àteru pl.); in sa carena, su tretu de is nàdigas; su fundhurúgiu, mescamente su chi faent unas cantu cosas postas in istrégiu; logu de matas (fundhos)
Sinonimi e contrari
fundhache,
fundhera,
fundhu
/
imbasamentu
/
badhe
/
feche
/
padente
/
ttrs. fundari
Modi di dire
csn:
fundali de àcua = poju, paule de abba, garropu, fundagu; fundhale de àrbure = su chi abbarrat in terra, paris cun sas raighinas, de un'àrbure pustis segada; su fundhale de s'ulicra = su fossighedhu suta de s'origra; su fundali de sa massa (laore) = su trigu de fundhu, in terra, in s'arzola
Frasi
tue depes èssere issiu dae su fundhale de s'iferru, ghetadommos! ◊ sos fundhales de su mare sunt fungudos cantu prus si andhat a mesu ◊ ant fatu is fundhales de sa domo a picu e a pala ◊ eus bíviu in cussu frius de su fundabi de sa funtana ◊ pigai s'ànima sua e ghetaincedha a fundali!
2.
est in su fundali pascendi is brebeis
3.
sos fundhales sunt rujos ◊ a iscurigadroxu su fundali no s'iscerat prus ◊ s'ispacat s'aera che melagranada, fundhales biaitos s'iscavacant ◊ su funnale cara a Tíana est inniedhigannosi
4.
non papat pisci po no s'isfundi su fundali ◊ custas mudandas parint piticatzas po su fundali tuu
5.
chin s'ape issos cherent isfrutare sos frores de su fundhale pro buscare leu e chera, papa e mele
Terminologia scientifica
slg, crn
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vallée,
horizon,
souche
Inglese
valley,
horizon,
stump
Spagnolo
valle,
horizonte,
cepa
Italiano
vallata,
orizzónte,
céppo
Tedesco
Talebene,
Horizont.
gríglios , nm pl: grillos,
grillus Definizione
genia de trobea o cadena chi poniant a is manos o a is peis e pesu chi poniant a is presoneris
Sinonimi e contrari
griglione,
musas
Terminologia scientifica
ans
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
chaîne
Inglese
chain,
iron block
Spagnolo
grillos
Italiano
caténa,
céppo di fèrro
Tedesco
Kette.
rabatzòne, rabatzòni , nm Definizione
fundhu de bide (mescamente andhau male, sicau)
Sinonimi e contrari
cocina,
truigu
Frasi
pro su fogu batiat chimuza e calchi rabatzone
Etimo
ctl.
rabassó
Traduzioni
Francese
cep de vigne
Inglese
vine stump
Spagnolo
cepa de vid
Italiano
céppo di vite
Tedesco
Rebenstamm.
trópulu , nm, agt Definizione
trunchedhu curtzu e grussu a pònnere cosa in pitzu po dha segare, o fintzes po su fogu; trunchedhu chi si ponet prantau po dhue pònnere s'incúdine in pitzu; nau fintzes in cobertantza po gente, de animale piticu ma grussatzu
Sinonimi e contrari
giumpedhu,
trunchedhu,
tzimpedhu
/
ttrs. trópuru
/
dudhurinu
Frasi
is tropuledhus a sa ziminera! ◊ fatuvatu mi aciúngiu unu tropuledhu a su fogu ◊ cussu trópulu boit isperrau
2.
pentzadí bèni: cussu tropuledhu fait unu fogu chi ti podit callentai po totu sa vida!
Etimo
itl.
tròppolo
Traduzioni
Francese
bûche
Inglese
stock
Spagnolo
ceporro
Italiano
céppo
Tedesco
Wurzelstock.
truígu , nm Definizione
fundhu de bide, pitzu
Sinonimi e contrari
rabatzone
Frasi
est torradu cun sa béltula prena de truigos
Traduzioni
Francese
cep de vigne
Inglese
vine stock
Spagnolo
cepa
Italiano
céppo di vite
Tedesco
Stock.
trunchédhu , nm Definizione
crantu de linna grussu, curtzu, segau apostadamente de unu truncu po èssere prus manuíbbile; fintzes su cambu grussu de unos cantu ebrúgios
Sinonimi e contrari
múciu,
mulcione,
trópulu,
trumpedhu
/
runcu
Frasi
fintzas a fàghere die in su foghile isteint tzochedhendhe su trunchedhu ◊ trunchedhus segaus a seguri
2.
su càuli costumu a dhu coxinai aici, ma no pongu su trunchedhu ca est tostau
Traduzioni
Francese
bûche,
tronçon
Inglese
stump,
log
Spagnolo
ceporro,
trozo
Italiano
céppo,
ròcchio
Tedesco
Wurzelstock,
Trommel.