cípu , nm: tipu 1,
tzipu Definizione
su pei de linna inue est postu s'incúdine; orrugu grae de linna chi poniant a peis a is presoneris / c. de sabbateri = ue su catolaju ponet sa sola pro la corpedhare
Sinonimi e contrari
incipu
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
bûche
Inglese
stub
Spagnolo
tuero,
cepa
Italiano
céppo
Tedesco
Amboßklotz.
cocína , nf: cotzina,
cucina Definizione
su fundhale cun totu is arraighinas, mescamente de una mata, de una tupa (in sa bide est fintzes su fundhu a fora, su truncu foras is pudas e sa pértiga noa); nau de unu, chi est malu a cumprèndhere o chi no bolet cumprèndhere
Sinonimi e contrari
cossighina,
cotzigone,
cotzinàrgiu,
mola,
tzompa
2.
tocadhi sa manu, cotzina! ◊ cun totu custu tussi seu surda che cotzina
Cognomi e Proverbi
smb:
Coccina, Cotzia, Cozzia
Terminologia scientifica
rbr
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bûche
Inglese
log
Spagnolo
cepa
Italiano
ciòcco
Tedesco
Baumstumpf.
cossighína , nf: cotichina,
cotighina,
cotzichina,
cotzighina,
cotzigina,
cutzichina,
cutzighina Definizione
sa parte de is arraighinas, mescamente de una mata, de una tupa (bona fintzes po fàere pipas, segundhu sa linna); bufóngiu a tropu de pigare sa conca
Sinonimi e contrari
cocina,
coighina 1,
mola,
motzighina,
tzompa
/
coichina,
imbreachera
Frasi
cotichina de castannarju, de chessa, de ghidhostre ◊ su linnaresu essit in chirca de linna bregadina: chimuza, cotichina, frastamaza
2.
a unu tusorzu Bodale at leadu una cotzighina gai forte chi ancora ndhe faedhant, in bidha ◊ s'at picau una cotichina e andhabat a rodinu che gradharone
Terminologia scientifica
rbr, upm
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bûche,
souche
Inglese
log
Spagnolo
cepa
Italiano
ciòcco,
ceppàia
Tedesco
Strunk.
frobbàdu , nm Definizione
una calidade de àghina bianca, e de binu, chi assimbígiat a su nuragus
Traduzioni
Francese
raisin "torbato"
Inglese
kind of white grapes
Spagnolo
cepa de uva blanca y el vino que da
Italiano
torbato
Tedesco
eine sardische Wein sorte (trauben).
fundàbi , nm: fundali,
fundhale,
funnale Definizione
su tretu de fundhu (mescamente su tretu prus bàsciu in su truncu de matas mannas, fintzes de domos), su tretu prus atesu (fintzes de unu possessu, su tretu a s'àtera bandha de s'intrada), sa parte prus in fundhu de su mare, de unu muru, in terra, e su fossu puru; logu chi faet a badhe, bàsciu e in paris che a sa cea, ma prus úmidu, peale de monte; sa síngia o erriga chi si paret tra terra e aera, atesu (si narat prus che àteru pl.); in sa carena, su tretu de is nàdigas; su fundhurúgiu, mescamente su chi faent unas cantu cosas postas in istrégiu; logu de matas (fundhos)
Sinonimi e contrari
fundhache,
fundhera,
fundhu
/
imbasamentu
/
badhe
/
feche
/
padente
/
ttrs. fundari
Modi di dire
csn:
fundali de àcua = poju, paule de abba, garropu, fundagu; fundhale de àrbure = su chi abbarrat in terra, paris cun sas raighinas, de un'àrbure pustis segada; su fundhale de s'ulicra = su fossighedhu suta de s'origra; su fundali de sa massa (laore) = su trigu de fundhu, in terra, in s'arzola
Frasi
tue depes èssere issiu dae su fundhale de s'iferru, ghetadommos! ◊ sos fundhales de su mare sunt fungudos cantu prus si andhat a mesu ◊ ant fatu is fundhales de sa domo a picu e a pala ◊ eus bíviu in cussu frius de su fundabi de sa funtana ◊ pigai s'ànima sua e ghetaincedha a fundali!
2.
est in su fundali pascendi is brebeis
3.
sos fundhales sunt rujos ◊ a iscurigadroxu su fundali no s'iscerat prus ◊ s'ispacat s'aera che melagranada, fundhales biaitos s'iscavacant ◊ su funnale cara a Tíana est inniedhigannosi
4.
non papat pisci po no s'isfundi su fundali ◊ custas mudandas parint piticatzas po su fundali tuu
5.
chin s'ape issos cherent isfrutare sos frores de su fundhale pro buscare leu e chera, papa e mele
Terminologia scientifica
slg, crn
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vallée,
horizon,
souche
Inglese
valley,
horizon,
stump
Spagnolo
valle,
horizonte,
cepa
Italiano
vallata,
orizzónte,
céppo
Tedesco
Talebene,
Horizont.
fundhàrzu , nm Definizione
fundu de cosa prantada chi at fatu bellu, mannu, créschiu meda
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grosse touffe
Inglese
tuft
Spagnolo
cepa grande
Italiano
gròsso césto o céspo
Tedesco
Büschel.
rabatzòne, rabatzòni , nm Definizione
fundhu de bide (mescamente andhau male, sicau)
Sinonimi e contrari
cocina,
truigu
Frasi
pro su fogu batiat chimuza e calchi rabatzone
Etimo
ctl.
rabassó
Traduzioni
Francese
cep de vigne
Inglese
vine stump
Spagnolo
cepa de vid
Italiano
céppo di vite
Tedesco
Rebenstamm.
tòa 1, tòba , nf Definizione
una genia de codrolinu, sa túvara de arena, tuveredha o cardulinu de bulletu
Sinonimi e contrari
cucumedhu,
tuvaredha
Terminologia scientifica
atn, Agaricus campestris
Traduzioni
Francese
psalliote champêtre
Inglese
field mushroom
Spagnolo
champiñón,
hongo de cepa
Italiano
fungo prataiòlo
Tedesco
Wiesenchampignon.
truígu , nm Definizione
fundhu de bide, pitzu
Sinonimi e contrari
rabatzone
Frasi
est torradu cun sa béltula prena de truigos
Traduzioni
Francese
cep de vigne
Inglese
vine stock
Spagnolo
cepa
Italiano
céppo di vite
Tedesco
Stock.
tuvarèdha , nf: tuveredha,
tuvuledha Definizione
una genia de codrolinu, sa túvara de arena
Sinonimi e contrari
toa 1
Terminologia scientifica
atn
Traduzioni
Francese
psalliote
Inglese
meadow mushroom
Spagnolo
champiñón,
hongo de cepa
Italiano
fungo prataiòlo
Tedesco
Wiesenchampignon.
tzòmpa , nf Definizione
tzitzonedhu, su tretu ingrussau de s'arraighina ingrussau, pruschetotu de unas cantu matas, pagu pagu asuta de terra, a pígiu
Sinonimi e contrari
cioca 1,
cocina,
cossighina,
cotzigone,
mola,
soca 1
Frasi
depiat andhare a bogare tzompas ◊ sa chessa, s'ozastru, su castanzarzu faghent a tzompa, suta ◊ apo tribbulau tirandhe tzompas e carrendhe chessa
Terminologia scientifica
rbr
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bûche
Inglese
log
Spagnolo
cepa
Italiano
ciòcco
Tedesco
Baumstumpf.