fundhàrzu , nm Definizione
fundu de cosa prantada chi at fatu bellu, mannu, créschiu meda
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grosse touffe
Inglese
tuft
Spagnolo
cepa grande
Italiano
gròsso césto o céspo
Tedesco
Büschel.
fúndhu , nm: fundu,
funnu Definizione
sa parte de asuta de is cosas (in custu, nau de su civraxu, est su contràriu fintzes de faci), sa chi che arresurtat prus in bàsciu, sa chi aguantat s’arrestu (abbaidandho, fintzes sa parte e colore chi paret prus atesu e prus pagu distinta); su capitale chi s'impreat po calecunu trebballu; matas, erbas o cosas prantadas leadas a unas a unas / min. fundhighedhu, fundixedhu
Sinonimi e contrari
fundhache,
fúndhigu
/
irfundhu
/
àrbure,
capitale,
moa 1
Modi di dire
csn:
in f. = in sa parti prus asuta (infúndhuche = atesu); robba de f. = traste o bestimenta fine de pònnere suta, in dossu, mudantes; salude a f. e a frutu! = salude a babbu, a mama e a fizos!; f. de iscarpa, de ampulla, de cadrea, de carrada = sa parti de asuta; f. de pantalones = sa parti de is nàdias, sa chi arresurtat asuta candu unu est sétziu; f. de làtia, de erba, de arrosa, de bide, de figu = s'erba pigada cun totu is follas impari, matixedha, mata; pònnere dinari a f. = allogai o pònniri dinai po ccn. ispesa manna, prus che àteru po trabballus; bogamentu de su f. = su ndhe torrare o bogare su capitale chi si bi est postu, s’ispesa de comintzu in carchi faina o afàriu; chistione sentza f. = chentza fundhóriu, chentza sustàssia; avb. a fundhu = bene, atenta, fintzas a lòmpere a un'iscopu; èssiri totu f. a susu (nadu de logu) = èssere totu betadu apare, isorduladu, treulau; èssiri a fundu de pari = acurtzu s'unu a s'àteru, acanta de pari; fundu niedhu = aera annuada meda a carchi bandha
Frasi
che tumbulesit in sas iscalas fintzas a funnu ◊ cosa grae in s'abba che falat a fundhu ◊ candu su fundu de su forru est prontu si ghetat su pani ◊ sas iscarpas si cossumint in su fundhu ◊ in s'ampulla bi at unu fundhighedhu de binu ◊ su civraxu cotu bèni no est totu fundu e nudha faci e ni totu faci e nudha fundu ◊ s'abba in su putu ch'est tropu in fundhu ◊ fala prus a fundhu arendhe, no ares subra subra! ◊ parit ca sa funtana no portat ludu in su fundu e mancu ghetendidhi una perda s'intrullat
2.
fizos mios, bos lasso custu fundhu e donzi interessu meu ◊ li at torradu su fundhu cun sos interessos ◊ si est postu pastore ma petzi ndhe at torradu sos fundhos ◊ pro fàghere custu triballu cantu ponimus a fundhu? ◊ de Deus sunt sos fundhos e sos frutos! ◊ divide su badanzu ca su fundhu est su meu!
3.
si bit cancu fundu de camingioni asuba de is murus ◊ su sirmentu no batit frutu si no restat atacadu a su fundhu ◊ sos funnos isterrent peri sas àgheras bratzos virdes ◊ li aggradant sos libbros de anatomia, de bobbois e de fundhos ◊ fundhos de úlumu faghent umbra ◊ fato a issalada unu fundhu de latuca ◊ in domu tengu unu fundu de titiaca
4.
dàdeli una mirada a fundhu ca giughet chentu e una furriada! ◊ cherfendhe osservare a fundhu a fundhu sa cosa, mancat s'intelligéntzia ◊ de tantas chistiones sentza fundhu no ndhe at bogadu ne crau e ne tzou!
Etimo
ltn.
fundus
Traduzioni
Francese
fond
Inglese
bottom,
fund
Spagnolo
fondo
Italiano
fóndo,
céspo
Tedesco
Grund,
Boden,
Kapital,
Büschel.
pubúsa , nf: pupusa Definizione
genia de chirrionedhu de pilos in conca (o fintzes in sa coa, comente dha portat calecunu pigione), fintzes is filighedhos chi bogat s'ispiga de su moriscu, frocu de lana; est sa parte de sa mola de su tzugu de su porcu, in gatzile (e si narat de su lardu e de sa petza de s'ispinu in cussu tretu)
Sinonimi e contrari
cherrione,
cirru,
ciufu,
cucuredhu,
pubusone 1,
tipisone
/
pubúntzula
Frasi
mariane fit colatu bràinu bràinu serente a su muru chin sa pupusa de sa coa terra terra (A.Pau)
2.
sas tudhas prus longas su porcu las zughet in sa pubusa ◊ a su sirboni dh'iant isparau a sa pubusa
Traduzioni
Francese
touffe,
pompon
Inglese
quiff,
forelock,
badge
Spagnolo
mechón,
borla,
sobrasada
Italiano
ciuffo,
nappina,
capocòllo
Tedesco
Haarbüschel,
Büschel,
Quästchen,
Wurstware aus Schweinehals.
pubusòne 1, pubusòni , nm: pupusoni Definizione
chirrione de pilos, de lana, de erba (fintzes naschindho de sèmene cracu cracu a muntonedhu); nue de pruine chi pesat su bentu, fintzes cosa coment'e a muntone / min. pubusonedhu = apisiledhu, trintzilleri de frutuàriu (es. de cheréssia)
Sinonimi e contrari
brocu 1,
cherrione,
cirru,
ciufu,
cucuredhu,
pubusa,
tipisone,
tupada
/
cdh. pumasoni
Frasi
custu pubusone de pilos, inoghe: ispizadas bos sezis? ◊ de sèminis ndi ponit unus cantu totus impari, po fai a pubusoni
2.
sa vida est unu pubusone de bentu, unu sulu
3.
pubusone de abes
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mèche
Inglese
lock,
cluster
Spagnolo
mechón,
mecha
Italiano
ciòcca
Tedesco
Büschel.