bastiméntu 1 , nm Definizione
sa parte prus importante de un'apertura o fintzes de àteru), sa chi aguantat totu
Sinonimi e contrari
cembrana,
imbastimentu
Frasi
su bastimentu de una fentana, de una serra (aina)
Terminologia scientifica
fst
Etimo
ctl.
bastiment
Traduzioni
Francese
châssis
Inglese
frame
Spagnolo
marco
Italiano
telàio,
intelaiatura
Tedesco
Rahmen.
càlculas , nf pl: càrculas,
cràculas Definizione
parte de su telàrgiu chi si artzat e calat e inue su tessidore portat is peis po apèrrere e serrare s'istàmene
Sinonimi e contrari
peanas,
péigas,
peones,
petzana
Terminologia scientifica
ts
Traduzioni
Francese
marches du métier à tisser
Inglese
loom treadles
Spagnolo
cárcola
Italiano
càlcole o règoli del telàio
Tedesco
Webertritt.
cantalíre , nm: cantarile,
canterile Definizione
in is aperturas (gennas), su muru a una parte e a s'àtera, is muros de costau de s'apertura
Sinonimi e contrari
antalire,
cantargiare,
cosciale,
istantalire,
trempai
Frasi
candho ibbabbu, fizu mé, istentavat a ghirare, immamma s'imbaravat a su canterile de sa zanna, cun sos òcios in sa mina
Terminologia scientifica
dmo
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
huisserie,
montant
Inglese
jamb
Spagnolo
jamba,
mangueta,
pie derecho
Italiano
stìpite,
stàggio del telàio della pòrta
Tedesco
Stamm.
peganzòlas , nf pl: peiganzolas Definizione
parte de su telàrgiu ue si ponent is peis po trebballare tessendho artzandhodha e calandhodha cun is peis
Sinonimi e contrari
càlculas,
peanas,
pegas,
peones,
petzana
Terminologia scientifica
ts
Traduzioni
Francese
marche du métier à tisser
Inglese
treadle
Spagnolo
premidera,
cárcola
Italiano
càlcole del telàio
Tedesco
Fußbrett,
Webertritt.
peònes , nm pl: peonis Sinonimi e contrari
càlculas,
peanas,
pegas,
petzana
Terminologia scientifica
ts
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
marches du métier à tisser
Inglese
treadle (loom)
Spagnolo
cárcolas
Italiano
càlcole del telàio
Tedesco
Fußbrett.
telàgiu, telàgliu , nm: telaju,
telàlgiu,
telalzu,
telàrgiu,
telarju,
telarzu,
torarzu,
trabaxu,
tralàrgiu,
tralaxu,
trallaxi,
trauaxu,
trebaxu,
trelaxu,
treraxu,
triàrgiu,
triaxu,
troaxu,
trobaxu,
trolàrgiu,
trolaxu,
trollaxu Definizione
aparatu prus che àteru mannu po fàere tessíngios de tantas genias; in sa mola, duos puntedhos prantaos intraos in sa tónica cun d-una traessa in pitzu po apicare su majolu; s'ossamenta, su carenàrgiu de su cristianu e de un’animale, is crantos o partes principales chi agguantant totu s'arrestu de css. cosa manna formada de diferentes partes (es. màchina, genna)/ genias de telàrgiu (po tèssere): a ispola (a bàtoro antariles o istantaloros, bandhelas, manuntas, regras: su tessíngiu est in paris, is súrbios unu addaesegus (atesu de su tessidore) unu ananti (acanta), arréschios e firmaos cun is piones po poderare istirau su tessíngiu), t. a istoja o prantau (nau deosi ca s'istoja po isterrimentu dha faent apicada): custu telàrgiu est a duas regras, a duos peis e su tessíngiu est de pitzu a bàsciu, is súrbios o bancos unu in artu e unu in bàsciu; partes de su telàrgiu o chi serbint po tèssere: is càscias o iscàssias, su pètene, su litzu, su súrbiu (o bancu), is càlculas, s'ispola, su cannedhu o cannusca, su fustigu, sa canna de gruxi, su stàmini, s'ordidroxu, sa trama, su serradóriu, su faegannedhos, su pindu, is manighedhas, is peis, is tacheris o tacheras o nais cun is intacos
Sinonimi e contrari
cdh. tilàgiu,
ttrs. tiràgiu
Modi di dire
csn:
parare su t. = pònniri, cuncordai su telàrgiu de dhui pòdiri trabballai; impostare su t. = ammanitzare su materiale postu in su telarzu pro tèssere (imboligare su cotone in sos issulos, intrare sos litzos in sas cannas de sos pètenes); su trolaxu, su trebaxu po ferrai = màchina de ferrare, ue si ponent sos boes a los muntènnere in frimmu pro los ferrare; tènniri su triaxu arrésciu = tènnere unu triballu tasidu, frimmu, èssere chentza fàghere; intrare a su telarzu = ponnirisí a tèssiri in su telàrgiu
Frasi
abarra, gei no as a tenni su triaxu arrésciu! ◊ su sonu de su telarzu est divressu segunnu su chi tesset ◊ in Nule tessent cun telajos a istoja ◊ est tessendi un'isciallu in su trallaxi ◊ custu sonu fait rima cun cussu de is trobaxus ◊ tengu tiallas fatas a triaxu ◊ Togna teniat su telarzu sempre armadu, faghindhe tapetos
2.
su telaju de sa bicicleta fiat totu aggobbau, de comenti seu arrutu
Etimo
ltn.
*telarium
Traduzioni
Francese
métier à tisser,
châssis
Inglese
loom,
frame
Spagnolo
telar
Italiano
telàio per tessitura,
intelaiatura
Tedesco
Websthul,
Rahmen.