màcra , nf: maga,
màgia,
magra,
maja,
marca,
marga,
maxa Definizione
matedu bàsciu cun cambos e naes medas chi essint totus impare, a bisura tundha; fintzes marcu de diferente colore de cosa bruta, de pistadura; curpa, mància de atzione mala / una marca de sàmmene, una magra de ozu
Sinonimi e contrari
busa 1,
màcia 2,
mata,
maúgia,
moa 1,
molarxa,
tupa,
tupili
/
màcia
Frasi
mérula ladra chi brincas lizera intro maja de chessa, ue ses? ◊ a unu malevadadu a tardighinu l'at feridu in sa maja unu silvone ◊ bi at una màgia de rú
2.
at comintzadu a li essire in totu sa carena magras rujas che bràsia ◊ portat una balígia a margas a margas, de unu birdi iscoloriu
3.
Tue mi as puliu dae cada macra de pecadu!
Etimo
ltn.
mac(u)la
Traduzioni
Francese
maquis
Inglese
stain,
bush
Spagnolo
espesura,
mancha
Italiano
màcchia,
cespùglio
Tedesco
Buschwald,
Busch.
màta , nf Definizione
css. linna chi abbarrat bàscia, a cambos medas o a truncu fines, a mola, ma fintzes cussa chi faet arta, manna, a truncu solu e grussu (prus che àteru si precisat: m. de rú, m. de chessa, m. de figu, m. de olia, m. de ílixi)/ min. matixedha, matutzedha / ala de m. = camba, nae manna; fai sa mata = fàghere s'àrbure ritza, pònnere sas manos in terra e caminare cun sos pes in artu
Sinonimi e contrari
busa 1,
macra,
maúgia,
moa 1,
molarxa,
tupa
/
àlbere
Frasi
su logu est totu matas de rú, no faghet mancu a bi colare
2.
is matas fiant afracuadas e abbruxadas ◊ dónnia mata chi no donat frutu bonu at a èssi segada e ghetada a su fogu (Ev)◊ sa foresta oe no est buscosa cun sas matas colossales (I.Casula)◊ cussu si est apicau a sa mata e nd'at iscardancau un'ala ◊ de matas de méndhula e de figu fuint prenos sos ortos
3.
calincunu piciochedhu camminat cun is manus, cambas a susu, faendu sa mata
Cognomi e Proverbi
smb:
Mata, Matta
/
prb:
a corpu a corpu si ndi segat sa mata
Etimo
srdn.
Traduzioni
Francese
maquis,
buisson,
arbuste,
arbrisseau,
arbre
Inglese
bush,
tree
Spagnolo
mata,
árbol
Italiano
màcchia,
cespùglio,
arbusto,
àlbero
Tedesco
Busch,
Strauch,
Baum.
mòa 1 , nf: mola 1,
molla,
mora 1 Definizione
cosa chi creschet cun cambos medas totu de fundhu, agiummai totus impare e a bisura tundha, ma si narat fintzes in su sensu de mata, de truncu, cosa grussa e tundhatza
Sinonimi e contrari
busa 1,
fundhu,
macra,
mata,
moíngiu,
molarxa,
tele,
tupa
/
cdh. sgridhoni
Modi di dire
csn:
una m. de murdegu, de modhitzi, de orrú, de olia, de patata, de ardureu, de túnniu, de codrobinu; sa mola de su tuju = su tzugu; m. de tita = sa tita; m. de culu = su culu, su paneri; m. de terra = bàrdula, lea, fintzas terrinu pagu; m. de réxinis = sas raighinas de s'àrbure bidas o leadas totu paris; zúghere sa mola = zúghere su sarragu de sa morte, èssere morindhe; arrogaisí sa mola de su tzugu = iscollàresi, nadu fintzas a frastimu
Frasi
unu lèpiri de giudu, impinnaciau de coa, pomposu e mustatzudu, nd'istupat de sa moa ◊ in logos tuos bi aiat chercos e molas de mata ◊ su pitzinnu curriat sartiendhe muros e molighedhas ◊ bi aiat molas de mudhitza, de tiria, de ozastru, de arrú ◊ sunt ammaniandhe su tusinzu suta de sa mola de unu chercu
2.
nau ca est grassa: mobixedha de fémina!…◊ cussa puntura de babbautzu mi at fatu a mola
Traduzioni
Francese
buisson,
souche,
chicot
Inglese
bush,
tree stump
Spagnolo
mata,
tocón
Italiano
cespùglio,
ceppàia,
barbicàia
Tedesco
Busch,
Strauch,
Baumstumpf.