chinchídha , nf: cicidha,
cincidha Definizione
orrughedhu de cosa alluta chi brínchidat de su fogu, mescamente segundhu sa linna, o de su ferru abbrigau a meda, sardandho a elétricu o fintzes de duos filos nuos cun sa currente candho si benint apare; in cobertantza, unu fàere coment'e bogandho fogu, àrridu, arrennegau
Sinonimi e contrari
chintidha,
cinciriga,
cispa,
flaria,
fraidha,
ichinchidha,
ischentidha,
ischinchiridha,
istenchidha,
làntica,
pispidha,
schinchidha,
tighinisa
Frasi
is cicidhas ndi calant apitzus apiodhendi s'arrobba ◊ su ferru cardau fait cincidhas
2.
ancu dhi essant cicidhas de buca, de nasu e de ogus! ◊ si bint is facis grogas che sa cera: ghetant is ogus cicidhas de fogu
Cognomi e Proverbi
smb:
Cincidda
Etimo
ltn.
scintilla
Traduzioni
Francese
étincelle
Inglese
spark
Spagnolo
chispa
Italiano
scintilla
Tedesco
Funke.
fraídha , nf Definizione
biculedhu de cosa alluta chi brínchidat de su fogu, mescamente segundhu sa linna, o de su ferru abbrigau a meda, sardandho a elétricu o fintzes de duos filos nuos cun sa currente candho si benint apare
Sinonimi e contrari
chinchidha,
cinciriga,
cispa,
flaria,
frarissa,
ichinchidha,
ischinchiridha,
istenchidha,
làntica,
pispidha,
schinchidha,
tighinisa
Frasi
sa vida mia est durada coment'e una fraidha de linna ◊ poni calincuna cosa ananti de su fogu ca nd'iscudit sa fraidha atesu!
Etimo
ltn.
favilla
Traduzioni
Francese
étincelle
Inglese
spark
Spagnolo
chispa
Italiano
scintilla
Tedesco
Funke.
ichinchídha , nf, nm: ischendita,
ischentidha,
ischindidha,
ischindídhia,
ischindita,
ischinnita,
ischinnitza,
ischintidha,
ischintídhia,
ischintídhiu,
ischintiza,
ischintiridha,
ischintridha,
ischintzidha,
issintidha,
istinchídhia Definizione
biculedhu de cosa alluta chi brínchidat de su fogu, mescamente segundhu sa linna, o de su ferru abbrigau a meda, o sardandho a elétricu e fintzes de duos filos nuos cun sa currente candho si benint apare chentza passare in d-un’aparíciu
Sinonimi e contrari
chinchidha,
cinciriga,
cispa,
flaria,
fraidha,
ischinchiridha,
istenchidha,
istintidha,
làntica,
pispidha,
schinchidha,
scringhidha,
tighinisa
Frasi
sas ischintzidhas de su focu artziabant a chelu ◊ bides in chelu lughendhe un'ispera che ischinnita de diamante ◊ che pedra catzavogu, a su colpu ndhe làmpinat s'ischintidha ◊ su bentu est truvendhe ischintiridhas de fogu ◊ si sulas, framma e ischintizas bolant
Etimo
ltn.
scintilla
Traduzioni
Francese
étincelle
Inglese
spark
Spagnolo
chispa
Italiano
scintilla
Tedesco
Funke.
rànu , nm Definizione
su sèmene (upm) de unas cantu erbas, ma pruschetotu de is laores; orrughedhu piticu, tundhu, de css. cosa / min. ranighedhu, ranedhu; trigu a mesu r. = abbiveradu, mesu aortitzu / betare sos ranos a sos isposos = ghetai sa gràtzia
Sinonimi e contrari
granu*,
nau 1
/
gràtzia
Frasi
sunt isetendhe a pònnere ranu s'orzu, su trigu, s'avena ◊ cantos ranos maduros màrghinas! ◊ su ranu semenadu naschet, creschet, faghet sede, si aupat, bogat s'ispiga e ingranit ◊ acolli su ranu, fizu meu, ca custas sunt sas gràtzias de Deu! ◊ a ranu a ranu si faghet su muntone
2.
semus ranedhos de terra ansida in s'aera intemperiosa (G.Orgolesu)
3.
comente sunt colados in carrela, sos isposos, lis amus betadu sos ranos
Terminologia scientifica
rbr
Traduzioni
Francese
grain
Inglese
grain
Spagnolo
grano
Italiano
chicco,
granèllo
Tedesco
Korn,
Funke.
rànza , nf Definizione
orrugu pitichedhedhu de ccn. cosa, cosa pagu pagu
Sinonimi e contrari
granzuta,
rena
Frasi
ranzas de sale, de nie, de tempus ◊ cun sos píberes usa reguardu, su sale ponebbilu a ranza a ranza ◊ est un'incunza lanza: fischinidas de ànima e de coro si coglint chei s'oro a ranza a ranza ◊ che ranzas de sale si ant a sòlvere sas pupias suas!
2.
biso ranzas de fortuna ◊ mi so imbenujadu limosinendhe ranzas de terrinu inue piantare rughes de vida ◊ sos prófugos de Oriente sunt limosinendhe ranzas de terrinu
Traduzioni
Francese
grain
Inglese
particle
Spagnolo
grano,
brizna
Italiano
granèllo
Tedesco
Funke.
tighinísa , nf Definizione
orrughedhu de cosa alluta chi brínchidat de su fogu, mescamente segundhu sa linna, o de su ferru abbrigau a meda e pistau a martedhu o fintzes de duos filos nuos cun sa currente candho si benint apare
Sinonimi e contrari
chinchidha,
cinciriga,
cispa,
flaria,
fraidha,
ichinchidha,
ischinchiridha,
istenchidha,
pispidha,
schinchidha,
tzighimisa
Traduzioni
Francese
étincelle
Inglese
spark
Spagnolo
chiribita
Italiano
favilla
Tedesco
Funke.