bràgia , nf: braja,
brasa,
bràsia,
braxa,
brexa Definizione
(upm) linna o crabone fatos deunudotu a fogu / min. brasiedha, brajaredha
Sinonimi e contrari
bresa,
brusta,
rosada,
tzidha,
tzipa 1
Modi di dire
csn:
b. crispa = bia; lassare falare sa b. = lassare tènnere su fogu finas chi faghet a bràsia; bogare sa b. dae su fogu (in suspu)= bínchere una dificurtade; budhidu che bràsias (o che in b.) de fogu (nau de malàdiu)= chi portat callentura forti; còghere, pònnere in sa b.
Frasi
linna d'élighe faghet bràsia bona ◊ che una braja velada de chisina paret sa vida sua a moristuda ◊ sa linna in su fogu si che est tenta ma bi at abbarradu bràsia ◊ sa fioca falaiat in sa braxa pintèndhela de niedhu ◊ at dimandhau bràgia a is biginus po fae su fogu
2.
ndhe l'apo bogada prus de una borta sa braja dae su fogu!
Etimo
itl.
bragia
Traduzioni
Francese
braise
Inglese
embers
Spagnolo
brasa
Italiano
brace
Tedesco
Glut.
frachèsa 1 , nf: afrachesa* Definizione
genia de budhiore chi benit a totu sa carena (ma fintzes po basca)
Sinonimi e contrari
apoporada,
bura,
frachígliu,
pampori
Frasi
soi totu cun sa trémula e a frachesas ◊ si proit andat bèni, bastus chi no fatzat frachesa de soli
Traduzioni
Francese
bouffée de chaleur
Inglese
flush (hot)
Spagnolo
vaharada de calor
Italiano
vampata di calóre
Tedesco
Hitze,
Glut.
ingrujadúra , nf: irrujadura Definizione
su ingrujare; fintzes su si fàere orrúbiu, nau de sa carre
Sinonimi e contrari
abbrigadura,
abbrigamentu,
arrujadura,
cardigiadura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
chauffage au rouge,
incandenscence
Inglese
red-heat
Spagnolo
incandescencia
Italiano
arroventatura,
incandescènza
Tedesco
Glühendmachen,
Glut.
pàmpa , nf Definizione
fogu tenendho, sa fràmmula chi faet su fogu allutu; in cobertantza, genia de sentidu forte chi si provat / iscapai p. = tènnere (nau de su fogu)
Sinonimi e contrari
fiaca 1,
fiamarida,
fiamma,
fiara,
gliama,
vampa
Frasi
truncus e àstuas boghint pampas de fogu biu! ◊ unu chi est intregau a is tiaus bogat de buca pampas de fogu ◊ a candu s’est inténdiu unu frúsiu de bentu e una pampixedha de fogu ndi est calada asuba de ognunu ◊ cussus cambus funt tenendi a pampa manna ◊ comente bient sas pampas de su fogu fuiu, ndhe iscossant duas naes e current po azuare sos massajos a dh'istudare
2.
in coro cun s'issoro finivini bi at pampas dolorosas (A.Serra)
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
flamme,
ardeur
Inglese
flush
Spagnolo
llamarada
Italiano
vampa
Tedesco
Lohe,
Glut,
Hitze.