bràgia , nf: braja,
brasa,
bràsia,
braxa,
brexa Definitzione
(upm) linna o crabone fatos deunudotu a fogu / min. brasiedha, brajaredha
Sinònimos e contràrios
bresa,
brusta,
rosada,
tzidha,
tzipa 1
Maneras de nàrrere
csn:
b. crispa = bia; lassare falare sa b. = lassare tènnere su fogu finas chi faghet a bràsia; bogare sa b. dae su fogu (in suspu)= bínchere una dificurtade; budhidu che bràsias (o che in b.) de fogu (nau de malàdiu)= chi portat callentura forti; còghere, pònnere in sa b.
Frases
linna d'élighe faghet bràsia bona ◊ che una braja velada de chisina paret sa vida sua a moristuda ◊ sa linna in su fogu si che est tenta ma bi at abbarradu bràsia ◊ sa fioca falaiat in sa braxa pintèndhela de niedhu ◊ at dimandhau bràgia a is biginus po fae su fogu
2.
ndhe l'apo bogada prus de una borta sa braja dae su fogu!
Ètimu
itl.
bragia
Tradutziones
Frantzesu
braise
Ingresu
embers
Ispagnolu
brasa
Italianu
brace
Tedescu
Glut.
frachèsa 1 , nf: afrachesa* Definitzione
genia de budhiore chi benit a totu sa carena (ma fintzes po basca)
Sinònimos e contràrios
apoporada,
bura,
frachígliu,
pampori
Frases
soi totu cun sa trémula e a frachesas ◊ si proit andat bèni, bastus chi no fatzat frachesa de soli
Tradutziones
Frantzesu
bouffée de chaleur
Ingresu
flush (hot)
Ispagnolu
vaharada de calor
Italianu
vampata di calóre
Tedescu
Hitze,
Glut.
ingrujadúra , nf: irrujadura Definitzione
su ingrujare; fintzes su si fàere orrúbiu, nau de sa carre
Sinònimos e contràrios
abbrigadura,
abbrigamentu,
arrujadura,
cardigiadura
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
chauffage au rouge,
incandenscence
Ingresu
red-heat
Ispagnolu
incandescencia
Italianu
arroventatura,
incandescènza
Tedescu
Glühendmachen,
Glut.
pàmpa , nf Definitzione
fogu tenendho, sa fràmmula chi faet su fogu allutu; in cobertantza, genia de sentidu forte chi si provat / iscapai p. = tènnere (nau de su fogu)
Sinònimos e contràrios
fiaca 1,
fiamarida,
fiamma,
fiara,
gliama,
vampa
Frases
truncus e àstuas boghint pampas de fogu biu! ◊ unu chi est intregau a is tiaus bogat de buca pampas de fogu ◊ a candu s’est inténdiu unu frúsiu de bentu e una pampixedha de fogu ndi est calada asuba de ognunu ◊ cussus cambus funt tenendi a pampa manna ◊ comente bient sas pampas de su fogu fuiu, ndhe iscossant duas naes e current po azuare sos massajos a dh'istudare
2.
in coro cun s'issoro finivini bi at pampas dolorosas (A.Serra)
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
flamme,
ardeur
Ingresu
flush
Ispagnolu
llamarada
Italianu
vampa
Tedescu
Lohe,
Glut,
Hitze.