búra , nf Definitzione
s'ària budhia chi dhu'est aintru de su forru allutu; sa buca de su forru (su mesu arcu fatu a matones), su forru etotu
Sinònimos e contràrios
afrachesa,
cardana,
fache 1
/
forru
Frases
in su furru bi at tropu bura
2.
bubbullancas, tzoedhos, tzurumbones si únfiant che pane intro de sa bura
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
flamme
Ingresu
blaze
Ispagnolu
llama,
llamarada
Italianu
vampa
Tedescu
Lohe.
fiàca 1 , nf: flaca,
fraca Definitzione
fràmula de fogu tenendho; làmpana chi leant a piscare; genia de fenu, o erba de fai ciulirus, chi ponent fintzes a fàere fundhos de cadiras: dha narant puru àcia de pòbur'ómini e in àteros logos flaca / min. frachetedha
Sinònimos e contràrios
fiama,
fiara,
gliama,
pampa
/
basca,
calura
/
làmpada,
teda
Maneras de nàrrere
csn:
piscai a fraca = farcai; no si nd'iscit ne fumu e ne fraca = nudha
Frases
seu coxinendi totu a fraca de linna ◊ candu su forru est brandu si alluit flaca in sa buca po fai cresci s'àlidu aintru ◊ su pane cheret assadu a fracas ridas ◊ parit ca bogat fraca de faci po comenti est imbriagu ◊ fuint che astile, che abes dae fumu e dae fraca ◊ sa sida de mudeju faghet fiaca meda po ulciare su porcu
2.
su gorropu, mancu in tempus de fracas ne porcos e ne crapas creo l'apant mai visitau
Terminologia iscientìfica
ans, rba, Ampelodesmos mauritanicus
Ètimu
ltn.
*flacca
Tradutziones
Frantzesu
flamme,
flambeau
Ingresu
flame,
torch,
lantern
Ispagnolu
llama,
antorcha,
carrizo
Italianu
fiamma,
fiàccola,
frugnòlo
Tedescu
Flamme,
Fackel,
Blendlaterne.
fiàma , nf: fiamma,
frama,
framma Definitzione
fogu tenendho, fràmula; bandheredha longa e istrinta chi si ponet in pitzu de is àrbures de su naviu; sa parte segante de una lepa / èssere totu fogu e frama (nadu de unu fàghere, de abbitúdine) = no bastai ni birdi e ni sicau, isperditziai sa cosa, imperaidha chentza de régula
Sinònimos e contràrios
fiaca 1,
fiara,
fràmbula,
gliama,
pampa
Frases
bi fit sa framma de una candhela ◊ forsis, a sa calura chi tenias, brujendhe in sas fiamas ti creias ◊ sa chimuzia sica, si l’atzendhes, petzi faghet frama, una tenta, e no abbarrat nudha
3.
candho sa fiama est bene tirada, si tribàgliat chin sa lima pro l'ilgrussare e li dare una fromma galana
Sambenados e Provèrbios
smb:
Fiammas
Ètimu
ltn.
flamma
Tradutziones
Frantzesu
flamme
Ingresu
flame
Ispagnolu
llama
Italianu
fiamma
Tedescu
Flamme,
Wimpel.
fiàra , nf Definitzione
fogu tenendho, sa fràmula chi faet; in cobertantza, genia de sentidu chi si provat in s'ànimu
Sinònimos e contràrios
fiaca 1,
fiama,
pampa
Frases
sa fiara si est pesada a cadharida ◊ custa est sa lughe de sa fiara ◊ mariposa ch'inghírias sa fiara, fue dae sa candhela! ◊ apenas abbasciaiat sa fiara si poniant a brincare su fogarone
2.
fisti su sole chi in sa povertade isparghiat fiaras de calore ◊ cantas fiaras dae coro tou!…◊ est sempre atzesa sa fiara de s'amore ◊ custos sunt sónnios cun fiara de mezoru
Ètimu
itl.
fiara
Tradutziones
Frantzesu
flamme
Ingresu
flame
Ispagnolu
llama
Italianu
fiamma
Tedescu
Flamme.
pàmpa , nf Definitzione
fogu tenendho, sa fràmmula chi faet su fogu allutu; in cobertantza, genia de sentidu forte chi si provat / iscapai p. = tènnere (nau de su fogu)
Sinònimos e contràrios
fiaca 1,
fiamarida,
fiamma,
fiara,
gliama,
vampa
Frases
truncus e àstuas boghint pampas de fogu biu! ◊ unu chi est intregau a is tiaus bogat de buca pampas de fogu ◊ a candu s’est inténdiu unu frúsiu de bentu e una pampixedha de fogu ndi est calada asuba de ognunu ◊ cussus cambus funt tenendi a pampa manna ◊ comente bient sas pampas de su fogu fuiu, ndhe iscossant duas naes e current po azuare sos massajos a dh'istudare
2.
in coro cun s'issoro finivini bi at pampas dolorosas (A.Serra)
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
flamme,
ardeur
Ingresu
flush
Ispagnolu
llamarada
Italianu
vampa
Tedescu
Lohe,
Glut,
Hitze.
pampixèdha , nf Definitzione
min. de pampa, frammuledha de fogu
Tradutziones
Frantzesu
petite flamme
Ingresu
little flame
Ispagnolu
llama pequeña
Italianu
fiammèlla
Tedescu
Flämmchen.