anticóriu , agt, nm, nf: antigória,
antigóriu Definizione
chi est de is tempos passaos de meda, is tempos de s'istória passaos dae meda
Sinonimi e contrari
anticu
/
antichidade
Frasi
semper gai est istadu dae tempos anticórios ◊ iscurtaio su nàrrere antigóriu pro connòssere is logos de su logu
2.
si bestint comenti fiant in s'antigória ◊ custa istatuedha fiat una raresa de antigória ◊ a torrare a s'anticóriu no si podet (L.Pusceddu)
Etimo
spn.
antigor
Traduzioni
Francese
très ancien,
antiquité
Inglese
ancientness
Spagnolo
muy antiguo,
antigüedades
Italiano
mólto antico,
antichità
Tedesco
sehr alt,
Altertum.
assenecàre, assenegàe, assenegàre , vrb: senecare Definizione
fàere a béciu, antzianu; nau de matas, èssere o fàere begra, bècia; assenegae = fàere a bémida, assupare
Sinonimi e contrari
imbeciai,
imbedustare
/
abbrecare,
imbecrare
/
abbatimare,
assupai
Frasi
dami s'arcanu tou, o tempus, chi piús nou ti faghet cantu piús ti assènegas! (T.Rubattu)◊ assenegadas domitas biancas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vieillir
Inglese
to get old
Spagnolo
envejecer
Italiano
invecchiare
Tedesco
alt werden.
becióngiu , agt: betzonzu,
vetzontzu Definizione
unu pagu béciu
Sinonimi e contrari
becitedhu
| ctr.
giovunedhu
Frasi
a su pipiu po giogare sa mama dhi at istérriu una burrighedha beciòngia in terra
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vieillot
Inglese
rather old
Spagnolo
un poco viejo
Italiano
vecchiòtto
Tedesco
ziemlich alt.
bécru , agt: bexu,
begru,
brecu Definizione
nau de linna, chi est bècia; nau de erbas, chi si funt intostadas, fatas linnosas; si narat de gente puru, ma prus che àteru a brulla
Sinonimi e contrari
béciu,
blagadinu,
casale
/
intostadu,
tostu
/
prudigadu
| ctr.
noàdile,
giòvunu,
modhe
Frasi
a sas àrbures si ndhe lis segant sas naes begras pro bogare linna noa ◊ sos ramos bogant annoizos dae s'antigu mutzu truncu bexu (S.Casu)◊ bi at un'alvuredu de nughes bexas
Etimo
ltn.
vec(u)lus
Traduzioni
Francese
vieux
Inglese
old,
hoary
Spagnolo
añejo,
añoso
Italiano
annóso,
tiglióso
Tedesco
alt.
imbeciài , vrb: imbeciare,
imbetzare,
immetzare Definizione
fàere béciu, a béciu, antzianu, pèrdere is fortzas e is calidades de su giòvono, de sa cosa noa
Sinonimi e contrari
annosigai,
assenecare,
imbedustare
/
abbrecare,
imbecrare,
imbetzire
| ctr.
annoai 1,
apitzinnare,
impisedhire,
ingiovanèssiri
Frasi
in duos meses ti ses imbetzada ◊ giaghi est tanta s'antua chi mi dant, de imbetzare mi benit sa gana ◊ si nch'est imbeciau ◊ t'imbèciant is malis allenus ◊ una domo non restat noa, ma s’imbetzat e si derruet che a totu sas cosas ◊ in cuss'ambiente soe nàssiu, créssiu e imbeciau ◊ megu de m'imbeciai dogna dí de prus!
Cognomi e Proverbi
prb:
su male continu imbetzat sa zente
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
vieillir
Inglese
to make old
Spagnolo
envejecer
Italiano
invecchiare
Tedesco
alt werden.
imbedustàre , vrb Definizione
intrare in tempus, bènnere bedustu, mannu de annos
Sinonimi e contrari
annosigai,
assenecare,
imbeciai,
imbedustire
| ctr.
impisedhire,
ingiovanèssiri
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
prendre de l'âge
Inglese
to age
Spagnolo
envejecer
Italiano
attemparsi
Tedesco
alt werden.
imbegràdu , pps, agt Definizione
de imbegrare; nau de linna, chi est begra, bècia giai in sa mata
Sinonimi e contrari
imbetzau
| ctr.
noàdile
Traduzioni
Francese
vieux
Inglese
old
Spagnolo
añoso
Italiano
annóso
Tedesco
alt.
istantíssu , agt: stantissu Definizione
nau de cosa de papare fata de tempus meda, chi at pérdiu su sabore suo, bonu, e ndhe at postu unu malu, de guastu; in cobertantza, foedhu, chistionu chentza sustàntzia, de pagu contu, iscioloriau
Sinonimi e contrari
asseadu,
contomosu,
cosconosu,
istantiadu,
istantufu,
tastosu,
tosconosu,
tufosu
/
illeriadu,
irbentiadu
2.
lassai a parti is fuedhus istantissus!
Etimo
ctl., spn.
estantís, estantizo
Traduzioni
Francese
qui sent le moisi,
qui sent le rance,
suranné
Inglese
stale,
obsolete
Spagnolo
rancio,
pasado,
anticuado
Italiano
stantìo,
vièto
Tedesco
alt,
ranzig.
stantissài , vrb: istantissai* Definizione
nau de cosa de papare, pèrdere sa perfetzione sua, pèrdere su sabore suo, su sabore bonu; nau de ccn., essire un'ibbambiau
Sinonimi e contrari
istantiare
Frasi
su grandu calori stantissat is ous
Traduzioni
Francese
moisir,
se gâter
Inglese
to stale
Spagnolo
desabrir,
desazonar
Italiano
invietire
Tedesco
alt werden,
ranzig werden.