asseàdu , pps, agt: asseau Definizione
de asseare; nau de cosa de papare, chi at pérdiu su sabore bonu
Sinonimi e contrari
contomosu,
cosconosu,
istantissu,
istantufu,
tastosu,
tosconosu,
tufosu
Frasi
at iscallau unu cantu de lardu mesu asseau ◊ prommore de Deu, dàdemi unu cantu de pane, peri chi siat asseadu!
2.
su frúschiu de sas ballas, su túnchiu de sas sirenas parent ammentos de unu bisu asseadu
Terminologia scientifica
sbr
Traduzioni
Francese
rance
Inglese
rancid
Spagnolo
rancio
Italiano
ràncido
Tedesco
ranzig.
asseài, asseàre , vrb: assiai Definizione
impudire, pigare fragu o sabore de ogiuseu, sabore malu, nau de cosas de papare grassas
Sinonimi e contrari
stantissai,
tosconare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rancir
Inglese
to go rancid
Spagnolo
ranciar
Italiano
irrancidire
Tedesco
ranzig werden.
contomósu , agt: contumosu Definizione
nau de cosa de papare, chi est grassa, de sustàntzia, forte (e po cussu fintzes chi est mala a digirire); chi portat sabore o fragu malu, cóntomu, chi est malu a digirire; nau de su naturale de unu, chi est malu a cumbínchere, tostorrudu, tirriosu
Sinonimi e contrari
grassu
/
asseadu,
controbbosu,
cosconosu,
istantissu,
istantufu,
tastosu,
tosconosu,
tufosu
/
contomaxi
Modi di dire
csn:
binu contumosu = binu forte, de grados meda, càlidu; lardu contomosu = lardu grogu e malisaboriu, tropu béciu; fragos contomosos = malos
Frasi
cuss'àrbure fossis est tropu contomosa ca l'ant betadu contzime ◊ cun pràngiu contomosu sa fruta non porit ammancai po agiurai a digerí!
2.
apo atogadu risos ingugliendhe bucones contumosos ◊ no papis sa minestra de presuci ca est contomosa! ◊ sa petza de s'angioni frida dèu dh'agatu contomosa
3.
non fiat contumosa donna Minnia, mancai non si fessit amigada cun nemus (I.Lecca)
Terminologia scientifica
sbr
Etimo
ltn.
contumace(m)
Traduzioni
Francese
rance
Inglese
rancid
Spagnolo
rancio
Italiano
ràncido,
indigèsto
Tedesco
ranzig,
schwerverdaulich.
cosconósu , agt Definizione
chi dhi andhat sabore (o fintzes arrancu) malu, de cosa passada, chi faet allupare
Sinonimi e contrari
asseadu,
contomosu,
istantissu,
istantufu,
tastosu,
tosconosu,
tufosu
/
toscosu
Frasi
su teracu istaiat cun d-unu bículu de lardu su prus de sas bortas fintzas cosconosu! ◊ ses unu fraghixedhu cosconosu… e ita chi mi betais unu lavativu de cussa cosa, gei mi dhas arràngiat is mocas!…
Terminologia scientifica
sbr
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rance
Inglese
rancid,
suffocating
Spagnolo
rancio,
bochornoso
Italiano
ràncido,
asfissiante
Tedesco
ranzig,
erstickend.
istantíssu , agt: stantissu Definizione
nau de cosa de papare fata de tempus meda, chi at pérdiu su sabore suo, bonu, e ndhe at postu unu malu, de guastu; in cobertantza, foedhu, chistionu chentza sustàntzia, de pagu contu, iscioloriau
Sinonimi e contrari
asseadu,
contomosu,
cosconosu,
istantiadu,
istantufu,
tastosu,
tosconosu,
tufosu
/
illeriadu,
irbentiadu
2.
lassai a parti is fuedhus istantissus!
Etimo
ctl., spn.
estantís, estantizo
Traduzioni
Francese
qui sent le moisi,
qui sent le rance,
suranné
Inglese
stale,
obsolete
Spagnolo
rancio,
pasado,
anticuado
Italiano
stantìo,
vièto
Tedesco
alt,
ranzig.
rànchidu , agt: arrànchidu 1,
rànchiu,
ràncidu,
ràndicu Definizione
est su gustu o sabore de su fele e de totu is gustos chi si assimbígiant (es., calidade de méndhula, su corgiolu de s'arenada, e àteru), ma si narat fintzes de cosa chi dolet o dispraxet meda / min. ranchitzu / rànchiu che lua, rànchidu che fele
Sinonimi e contrari
drànchidu,
maricosu,
rantzigosu
/
cdh. ràncicu
/
contomosu
| ctr.
druce
Frasi
tzicória rànchia no ndhe cherent mancu a la bíere: mantiniebbolla! ◊ sos àteros mànnicos lis pariant ràndicos che a su toscu ◊ sos fumajolos catzant nues de fumu rànchidu
2.
dàemi de tue: su "vostè" est rànchidu! ◊ como sas làcrimas aiant su matessi sapore rànchiu de tandho
Terminologia scientifica
sbr
Etimo
ltn.
rancidus
Traduzioni
Francese
amer
Inglese
bitter
Spagnolo
amargo
Italiano
amaro
Tedesco
bitter,
ranzig.
stantissài , vrb: istantissai* Definizione
nau de cosa de papare, pèrdere sa perfetzione sua, pèrdere su sabore suo, su sabore bonu; nau de ccn., essire un'ibbambiau
Sinonimi e contrari
istantiare
Frasi
su grandu calori stantissat is ous
Traduzioni
Francese
moisir,
se gâter
Inglese
to stale
Spagnolo
desabrir,
desazonar
Italiano
invietire
Tedesco
alt werden,
ranzig werden.
tastósu , agt Definizione
chi dhi andhat o tenet calecunu tastu, chi at pérdiu su sabore suo bonu e ndhe at pigau unu légiu
Sinonimi e contrari
asseadu,
contomosu,
cosconosu,
istantissu,
istantufu,
tastiu,
tosconosu,
tufosu
Frasi
custu binu est trullu e tastosu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rance
Inglese
rancid
Spagnolo
rancio
Italiano
ràncido
Tedesco
ranzig.
tosconàre , vrb Definizione
essire tosconosu, de sabore e fragu malu, coment'e guastandhosi (nau mescamente de su lardu, de s'ógiu porchinu candho si faet grogo); pònnere o pigare toscu
Sinonimi e contrari
asseai
/
abbelenare,
alluae,
atosicai
Frasi
su lardu si tosconat ◊ s'ozu de s'olia si tramudat de isterzu pro lu chirriare de sa fundhana ca sinono si tosconat
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rancir
Inglese
to go rancid
Spagnolo
ranciar
Italiano
irrancidire
Tedesco
ranzig werden.
tosconósu , agt: toscunosu,
tusconosu,
tuscunosu Definizione
chi tenet sabore légiu, de toscu, de guastu; chi faet a gana lègia (nau de cosas de papare candho funt passadas, pruschetotu de lardu, de ógiu porchinu); chi atóssicat
Sinonimi e contrari
asseadu,
contomosu,
cosconosu,
istantissu,
istantufu,
tastosu,
tufosu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ranci
Inglese
stale
Spagnolo
ranciar
Italiano
irrancidito,
vièto
Tedesco
ranzig.
tufósu , agt: tuvosu Definizione
chi tenet sabore malu, de guastu, de tuvu
Sinonimi e contrari
asseau,
contomosu,
cosconosu,
istantiadu,
istantissu,
istantufu,
tastosu,
tosconosu
Terminologia scientifica
sbr
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rance
Inglese
rancid
Spagnolo
rancio
Italiano
ràncido,
vièto
Tedesco
ranzig.