altudhàre , vrb: artudhare,
artzudhare,
astudhare,
atudhare Definizione
pònnere sa tzudha, fàere inteterare su pilu, intrare su fritu de s'assíchidu, de sa timoria; fintzes arrennegare
Sinonimi e contrari
aciuciudhae,
altudhire,
apilurtzie,
arpilare,
assunciudhai,
aturtudhire,
atzultzudhare,
impilurtzai,
impriutzai
Frasi
fit artudhadu a su fritu e a su fàmene
2.
mamas chin fizos morzendhe de fàmine sunt cosas chi faghent altudhare ◊ un'aerita de ispreu mi artudhat sa carena (P.Fae)◊ si li fit atudhada sa carena pessandhe de pòdere favedhare gai a su frade (S.Spiggia)◊ mancari si artzudhet, isse, si dha faent abbassare sa coa! ◊ mi ndhe altudhat sa pedhe
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
faire dresser les cheveux sur la tête (herisser),
frissonner de froid,
frissonner d'horreur
Inglese
to make s.o.'s hair stand on end,
to shudder
Spagnolo
espeluznar,
ponérsele los pelos de punta
Italiano
far rizzare i capélli,
rabbrividire
Tedesco
die Haare sträuben,
schaudern.
arpilàre , vrb: aspilare,
elpilare,
orpilare,
urpilare* Definizione
artudhare, fàere ateterare su pilu in sa carena, pònnere sa tzudha de s'apantàviu, de s'assíchidu, o fintzes de s'umidore
Sinonimi e contrari
altudhare,
arpilire,
assunciudhai,
astriare,
istriare 1
Frasi
de fronte a totu cussos animales si arpileit e ndhe resteit disgustadu ◊ titillias de fritu mi arpilant sa carena
Traduzioni
Francese
frissonner
Inglese
to shudder
Spagnolo
estremecerse
Italiano
rabbrividire
Tedesco
schaudern.
impriutzài , vrb Definizione
fàere atzudhare is pilos, pònnere sa tzudha, intrare su fritu de s’assíchidu, de sa timoria
Sinonimi e contrari
aciuciudhae,
apriutzai,
altudhare,
altudhire,
arpilare,
assunciudhai,
aturtudhire,
atzultzudhare,
impilurtzai
Traduzioni
Francese
frissonner
Inglese
to shudder
Spagnolo
estremecerse
Italiano
rabbrividire
Tedesco
schaudern.
ispràma , nf, nm: ispramma,
isprammu,
ispramu,
sprama Definizione
assíchidu forte, de ndhe apèrrere su coro
Sinonimi e contrari
acíchidu,
arrore,
asciuconu,
assàntiu,
assàrtiu,
assúmbridu,
assústidu,
atzudhimentu,
ilgiru,
ispràmminu
Frasi
sa càtzia russa fit un'isprammu mannu pro sos porcrabos de Monte Santu ◊ candho abbàido a su conzu, si est bóidu in terra ruo e de isprammu mi fuo! ◊ comente bi est coladu su fogu, su restuju est un'isprammu de chijina ◊ la moris a isprammu, ca at sa debbilesa de tímmere ◊ cudhu chi cheriat dare prova de corazu est mortu de ispramu ◊ unu tronu a isprammu lu ischidesit
Etimo
ctl.
espalm(e)
Traduzioni
Francese
horreur
Inglese
horror
Spagnolo
espanto,
horror
Italiano
raccaprìccio
Tedesco
Schaudern.
ispramài, ispramàre , vrb: isprammare,
spramai Definizione
tímere, pigare assíchidu, fàere a tímere meda
Sinonimi e contrari
acicai,
apramare,
asciuconare,
asciustrare,
assantiare,
aterrighinare,
isprauriri,
isturdinare,
sadhie,
spetziai,
stremessiri
Frasi
bidindhe sa mere ruta, sa teraca s'isprammat e comintzat a pònnere sas boghes ◊ su fragassu at fatu isprammare finas un'ómine valorosu ◊ sos astores falant in sas cussorzas isprammendhe sas chedhas apaxiadas ◊ bi at chie zàgarat su cane isprammàndhelu cun carchi frunzita
Etimo
ctl.
espalmar
Traduzioni
Francese
frémir d'horreur,
horrifier
Inglese
to be horrified
Spagnolo
horripilar,
espeluznar
Italiano
raccapricciare,
inorridire
Tedesco
schaudern,
entsetzen.
istriàre 1 , vrb Definizione
sentire istriore de su fritu o de sa timoria
Sinonimi e contrari
arpilare,
astriare*
Traduzioni
Francese
frémir d'horreur
Inglese
to be appalled
Spagnolo
espeluznarse
Italiano
raccapricciare
Tedesco
schaudern.
stremessíri , vrb: estremessiri* Definizione
trèmere totu de s'assíchidu, de sa timoria
Sinonimi e contrari
acicai,
asciuconare,
asciustrare,
aterrighinare,
ilgirare,
ispantamare,
ispramai,
istrementire,
isturdinare
2.
Maria dh'iat bitu, stremessia de cara, morta in terra fiat istada narendu "O fillu miu!"
Traduzioni
Francese
sursauter
Inglese
to shudder,
to give a start
Spagnolo
estremecer
Italiano
sussultare,
rabbrividire
Tedesco
zusammenzucken,
schaudern.
trinicàre , vrb: trinigare,
trinnigare Definizione
trèmere, su si trèmere totu, mòvere, su si mòvere a iscutuladura, a tremidura
Sinonimi e contrari
busigare,
sachedhare,
saidare,
tidhiricare,
trèmere,
tremuai
Frasi
mi trinnigaia che foza, de su fritu ◊ mi paret chi mi pungant a puntorzu e mi ndhe trínnigo in totu sa carena ◊ ti trínnigas in s'íntimu ammentendhe sos basos, sas promissas ◊ s'ischideit atriciatrícia de suore, trinnighèndhesi che canna pro unu sónniu feu
2.
sos furfurajos afainaos, trinicandhe sas alas, pariant chene pache ◊ no mi trínnighes! ◊ susuja, rocu e loros asseguras, a unu a unu dogni arminzu aparas e trínnigas s'aradu e totu esploras (P.Casu)◊ su bentu no trínnigat mancu sas fozas
3.
si est trinnighendhe, s'aera est minetendhe tempesta
4.
acumpanzat sos movimentos de sas pedaladas trinnighendhe pagu pagu sa conca a manca e a dresta
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
trembler,
frissonner,
secouer
Inglese
to tremble,
to shiver,
to shake
Spagnolo
temblar,
estremecerse,
sacudir
Italiano
tremare,
rabbrividire,
scrollare
Tedesco
zittern,
schaudern,
schütteln.