addobbài , vrb: addobbare, addubbare, atobbai, atobbare, dobbare Definizione iscúdere, giare cropos, atripare, pigare a cropos; atumbare o lassare andhare a cropu; acropare, cravare a cropos / a. su ferru = mazare, triballare su ferru in s'incúdine Sinonimi e contrari abbanzare, aciociai, acorpai, arropai, assurrare, atripai, cardare, carrubbare, ildobbare, isciúdere, magiare, sussare / tzocare / imbolare Frasi addòbbadi sa conca a sos muros, si no ischis it'e fàghere! ◊ intendiant cussa gennixedha addobbendisí de istrémpiu ◊ no ti paro sas palas nendhe "Addobba!" ◊ ista sériu, mighi ti addobbo! ◊ at addobbau tres cropus arrabiaus a sa genna ◊ una fémina arruendu at atobbau sa conca a unu truncu ◊ una die atobbeint a su batente: fit una pisedha minore 2. si ndh'est addobbadu subra mia 3. is sordaus iant addobbau is obbilus a Gesús po dh'apicai a sa gruxi Etimo srd. Traduzioni Francese battre, frapper Inglese to beat Spagnolo golpear, dar, sacudir Italiano percuòtere, bàttere, sbàttere Tedesco schlagen, stoßen.

assachitài , vrb: assachitari, atzachitai Definizione mòvere su sacu po dhu prènnere méngius, ponendhodhoe cosa, mòvere che sacu, camminare unu pagu a iscutuladura; iscutulare, mòvere a cropu, fintzes betare o iscúdere a terra Sinonimi e contrari ascioculare, assaconare, assucare, ghirghidhare, insaculare, iscotzinare, iscutuai, issachedhare, issucare, nannigare, resacare, sachedhare, saculare, saidare, sciachitai, sucariare, tzantziare Modi di dire csn: Frasi custu cuadhu assachitat s'ómini ◊ est abarrau foras de sentidu de comenti dh'ant assachitau a terra ◊ ge dhoi eus atzachitau pagu, comenti currèt sa màchina!…◊ si assachitat s'istrexu po nci càpiri prus cosa 2. po fai a biri chi iat cumpréndiu, iat assachitau tres o cuatru bortas s'aforru Etimo srd. Traduzioni Francese secouer Inglese to shake Spagnolo sacudir Italiano scuòtere, sobbalzare Tedesco schütteln, aufspringen.

atapài 1 , vrb: atapare, atzapare 1 Definizione iscúdere, fèrrere a ccn. logu o a ccn. cosa; iscutulare / iscalpas de atapare = iscarpas pro campu, de orropu Sinonimi e contrari aciapuai, addabbai, addrobbulare, atumbae / arrúiri / ischirchinare, iscontriai Frasi sas undhas de su mare andhant a si atapare a sos iscóglios ◊ su destinu mi at gitu contra a bentu e in iscóglios atapadu ◊ su bentu at atapadu sas naves totu apare ◊ su coro dhi atzapat che limbatzu de campana (I.Patta)◊ si arruit atapat is murrus a terra! 2. si atapat che colora morzendhe Etimo srd. Traduzioni Francese battre Inglese to hurl Spagnolo sacudir, arrojar Italiano sbàttere, sbatacchiare Tedesco schlagen.

ghighinàre , vrb Definizione mòvere a cropu, a iscutuladura; mòvere de una parte a s'àtera o faendho fàere giros a sa cosa; dhu narant fintzes po mòvere is sentidos Sinonimi e contrari chindhalare, sachedhare, scedassai, trumuinare Frasi ghighinare su chilibru, s'orju in sa canistedha ◊ bidia a mimme etotu ghighinandhe un'ispada che paladinu anticu 2. su coro, a tzocos gurdos, mi ghíghinat sa carena ◊ s'iscabessu de sa morte tua mi at fertu ghighinandhe sos ratos de su coro Etimo srd. Traduzioni Francese secouer, agiter, brandir Inglese to shake, to stir, to brandish Spagnolo sacudir, agitar Italiano scuòtere, agitare, brandire Tedesco schütteln, schwenken, schwingen.

innaigainnàiga , avb Definizione andhare a s'innàiga innàiga = andai cerri cerri, andhare iscúlia iscúlia, sedatzandho is nàdigas, coment'e ballandho is nàdigas, a su tàmbula tàmbula, istòntona istòntona Sinonimi e contrari isculisiscúlisi Etimo srd. Traduzioni Francese qui se dandine Inglese walking with a wiggle Spagnolo sacudir Italiano sculettante Tedesco sich in den Hüften wiegend.

irbatulàre , vrb: isbatulare Definizione pigare e iscúdere a calecunu logu o cun calecuna cosa; pistare, catzigare Sinonimi e contrari abbanzare, aciociai, acorpai, arropai, isciúdere Frasi candho no la cheret intèndhere li cheret irbatuladu puru! ◊ at leadu unu cantu de fuste russu, totu nodosu, pro l'isbatulare ◊ l'aiant agatadu ischervijadu in s'oru de su tirighinu: su cadhu l'aiat isbatuladu a terra ◊ a s'isbàtula isbàtula, sa limba nostra la matratant e narant chi no giuat prus 2. isbàtulant… pro disisperu, istradones de mundhu, andhantanos, a cheghentare dies a sole anzenu! Etimo srd. Traduzioni Francese battre, frapper Inglese to knock Spagnolo sacudir Italiano picchiare, sbàttere Tedesco schlagen, klopfen.

irghinitàre, irghinitiàre , vrb: irghitinare, irghitzunare Definizione iscutulare o iscabbúllere su preugu, iscutulare po che fàere orrúere a terra css. cosa (fintzes in su sensu de s'iscabbúllere de unu); illimpiare su laore Sinonimi e contrari ispiogare / ischitinare, ischitzilliare, iscotzinare, sachedhare, saidare, scotulai / ispagiare 2. pro si l'irghitinare li at dau una bella ispinta e cudhu est falau a terra che pirastru ◊ irghithinàtebbos e ischitatebboche dae su sonnu! Etimo srd. Traduzioni Francese secouer Inglese to shake Spagnolo sacudir Italiano scuòtere Tedesco schütteln.

iscotzinàre , vrb: iscurtinare, iscurtzinare, iscutinare, iscutzinare Definizione mòvere sa cosa a cropos o iscúdere coment'e po che dhi fàere orrúere su chi portat atacau; lassare andhare, fintzes bogare, istesiare calecuna cosa o a ccn.; èssere a úrtimos de calecuna cosa, acabbandho Sinonimi e contrari acinnicai, assucare, innaigai, ischitinare, iscutuai, issucare, sachedhare, sucariare, sutrinnare / caciare, iscabbúllere / acabbae Modi di dire csn: i. foza = lassare andhare o pèrdere sa foza; i. fiore = lassare rúere su fiore (chi lassat su frutu seberadu); i. olia, landhe = iscúdiri olia, làndiri; iscutinaresindhe sas manos (de carchi cosa o chistione)= acabbai de si nd'interessai, lassai pèrdiri, no nci pentzai prus (itl. lavarsene le mani) Frasi est rutu a terra, si ndhe pesat e si ndhe iscotzinat su prúere ◊ iscútinache sa tiaza fora! ◊ su bentu iscútinat sas àlvures e paret de las chèrrere ispeigare ◊ sas àrbures sunt iscutinendhe fiore, foza ◊ apo iscotzinadu sa chisina 2. nues gràvidas de abba sunt prontas a iscutzinare pro su sidi de sa terra 3. los zuto alliados, cussos malafatores, no mi los poto iscutinare! ◊ si che rues in manos de zustíssia za ti l'as a iscutinare gai! ◊ candho si nche iscutzinabat sas umbras malas dae su cherbedhu, tandho torrabat in sèsi 4. sa figu est iscutinendhe: àteras pagas dies e no che ndhe at prus! Etimo srd. Traduzioni Francese secouer, gauler, chabler Inglese to beat down, to shake Spagnolo sacudir, zarandear, varear Italiano scuòtere, scrollare, bacchiare Tedesco schütteln, rütteln, abschlagen.

iscutuài , vrb: iscutulai, iscutulare, iscutzulare, scotulai Definizione mòvere a cropu sa cosa po che dhi fàere orrúere su chi portat in pitzu (es. àliga); pigare a cropos, iscúdere Sinonimi e contrari ghirghidhare, innaigai, irghinitare, isciúdere, iscotzinare, issucare, sachedhare, saidare, sucariare Frasi si ndh'est pesau addoloriu iscutulàndhesi su ludu dae dossu ◊ tanti no s'intendhet candho s'iscutulat sas iscrapas!…◊ dona crobba, no dh'iscutulis a terra cussa cosa!◊ seus annaos a iscutulare is lintzolas 2. cussu mi at iscutuau a caróngiu Etimo ltn. *excutulare Traduzioni Francese secouer Inglese to shake Spagnolo sacudir Italiano scuòtere Tedesco schütteln.

sachedhàre , vrb: assachedhare Definizione mòvere o pigare a iscutuladura, a cropu, a tremidura forte, nau fintzes de unu po s'arrennegu Sinonimi e contrari assachitai, assucare, ghirghidhare, irghinitare, iscutuai, issucare, saculare, saidare, sansiae, sucariare Frasi apo bidu su bolu de sas columbas, seghendhe s'aera frimma, sachedhendhe sas alas ◊ sa cosa in s'isterzu, segundhu it'est, cheret sachedhada ca afallat e bi ndhe cabet de prus ◊ si sachedhas s'àrbure, sa pira ndhe ruet Etimo srd. Traduzioni Francese secouer, locher Inglese to shake Spagnolo sacudir Italiano scuòtere Tedesco schütteln.

saidàre , vrb Definizione mòvere de una parte a s'àtera a iscutuladura, a forte; in cobertantza, iscúdere, atripare, fàere ischidare fintzes in sensu morale Sinonimi e contrari acinnicai, assachitai, innannigare, irghinitare, iscotzinare, iscutuai, nannigare, saigare, sainare, tzantziare Frasi su bentu forte sàidat sas àrbures ◊ su bentu disestradu torraiat tzochedhendhe in sas bentanas, trummentendhe àlvures, saidendhe elva e pelcossendhe su bestiàmine (P.Foragizzu) 2. si no ti ndh'essis ti sàido sas costas, oe! 3. no fuo in sónnios e arrabbato che s'àbbile atrivida chi pesat bolu pro saidare sas cusséntzias pasugadas (C.Puddu) Etimo ltn. exagitare Traduzioni Francese secouer Inglese to shake Spagnolo sacudir Italiano scuòtere Tedesco schütteln.

sainài, sainàre , vrb: saniare, saniari Definizione mòvere de una parte a s'àtera a iscutuladura, a forte, a santziadura Sinonimi e contrari assachitai, irghinitare, iscotzinare, iscutuai, nannigare, saidare*, tzantziare Frasi tandu s'ispíritu malu, sainendidhu e abboxinendu a forti, fut essiu de cuss'ómini (Ev)◊ dh'iat sainau de una parti a s'atra e dh'iat ghetau a terra ◊ totinduna sa terra si sainàt e su presoni tremiat finas a is fundamentas ◊ su sàina sàina de sa linna at iscràfiu sa sedha Traduzioni Francese secouer Inglese to stir Spagnolo sacudir Italiano scuòtere, agitare Tedesco schütteln.

sansiàe, sansiài , vrb: sansiari, santziai, santzinai, tzantzigare Definizione giare unu movimentu de andhetorra a cosa apicada o fintzes posta in terra ma de pòdere mòvere chentza dificurtade, èssere a su move move, pagu firmu; saidare, mòvere a forte, a iscutuladura a duas bandhas; bogare o fàere intèndhere dinare po pagare Sinonimi e contrari bantzicare, chigliare, intzainnai, lachedhare, sachedhare / saidare, tzannigare / pagai Modi di dire csn: santziai su frenu a su cuadhu = mòere su frenu, coment'e pro lu chèrrere abbiare, fàghere andhare e gai; andai sàntzia sàntzia = nadu de traste iscossiminzadu, èssere male frimmu; èssiri sàntzia sàntzia = èssere a su moe moe, coment'e bantzighendhe Frasi est totu s'ora santziendi su bartzolu ◊ totu est tremi tremi, is pubas sàntzia sàntzia mi parru in mesu mari (L.Porcedhu)◊ acabbadha de ti santziai, ca mi fais benni gana maba puru! ◊ a su cuadhu dhi sàntziat unu ferru ◊ su barsolu portat is pes atundhaus po dhu sansiari 2. sàntziat sa mata po ndi arrúiri su frutu ◊ in sa mata is nais funt santziendi ◊ su bentu est santzinendi is gurdonis 3. chi no sàntziant munera no dhui impérriant, me in su magasinu! Etimo srd. Traduzioni Francese balancer, secouer Inglese to shake, to swing Spagnolo balancear, sacudir Italiano dondolare, scuòtere Tedesco schaukeln, schütteln.

sciaculài , vrb: isciaculare* Definizione mòvere a forte abba aintru de istrégiu po dhi giare una samunada; passare cosa in s'abba a forte de un'ala a s'àtera po dhi giare una samunada; pigare a iscutuladura / andai sciàcula sciàcula = a s'assuca assuca, a sachedhadas Sinonimi e contrari assucare, igiucare, isciucare, sciampuinai, tzaculedhare, tzuculai / sachedhare Traduzioni Francese clapoter, ballotter Inglese to jolt (about), to paddle Spagnolo sacudir, bazucar (para enjuagar) Italiano guazzare, sballottare Tedesco plätschern, hin- und herwerfen.

sciambullài , vrb: isciumbullai, simbullare, sumbullai, sumbullare, summullai Definizione fàere sciumbullu, betare apare, pigare a tontonadas, a iscutuladura, mòvere a cropu, su si mòvere cun coidu po fàere faina, avolotu, fàere mòvere Sinonimi e contrari abbolojare, abbuligiai 1, arrebbulliai, intruai, issumbullare, sachedhare, streulai, trumbugliai / agiolotare, atrepillai, pesai, istrumbullai, subuzare* / bacanare Modi di dire csn: sciumbullai a chitzi = suguzare, ischidare, pesare chito; sumbullai de sa brenti = tzocos de mata, morigamentu de istentinas; sciumbullai su bestiàmini = essire a morigadorzu, mòere su bestiàmine a pàschere intro de note Frasi Coixedha sumbullat totugantu ◊ ant simbullau totu sa vidha cricandhe giovanedhas! ◊ su pastori chi tenit incuru a summullai essit a is duas de noti (F.Lai)◊ cussu commo cheret bènnede a sumbullare su logu!◊ sumbulla sa cedha ca depit pàsciri! 2. mi ndi apu a èssiri pesada cuatru bortas po ndi dha sciumbullai de su letu ca depiat pigai su postali!…◊ su cantu de su caboni cumbidat sa genti a sciumbullai ◊ a mengianu a chitzi no boint sciumbullai! Traduzioni Francese bouleverser, secouer Inglese to ruffle, to shake Spagnolo desarreglar, sacudir Italiano scompigliare, scuòtere Tedesco in Unordnung bringen, schütteln.

sutrinnàre , vrb Definizione mòvere a iscutuladura, a cropos Sinonimi e contrari iscossare 1, iscotzinare, iscutuai, issucare, sachedhare, sutronare Etimo srd. Traduzioni Francese secouer Inglese to shake Spagnolo sacudir, zarandear Italiano scrollare, scuòtere Tedesco rütteln, schütteln.

trinicàre , vrb: trinigare, trinnigare Definizione trèmere, su si trèmere totu, mòvere, su si mòvere a iscutuladura, a tremidura Sinonimi e contrari busigare, sachedhare, saidare, tidhiricare, trèmere, tremuai Frasi mi trinnigaia che foza, de su fritu ◊ mi paret chi mi pungant a puntorzu e mi ndhe trínnigo in totu sa carena ◊ ti trínnigas in s'íntimu ammentendhe sos basos, sas promissas ◊ s'ischideit atriciatrícia de suore, trinnighèndhesi che canna pro unu sónniu feu 2. sos furfurajos afainaos, trinicandhe sas alas, pariant chene pache ◊ no mi trínnighes! ◊ susuja, rocu e loros asseguras, a unu a unu dogni arminzu aparas e trínnigas s'aradu e totu esploras (P.Casu)◊ su bentu no trínnigat mancu sas fozas 3. si est trinnighendhe, s'aera est minetendhe tempesta 4. acumpanzat sos movimentos de sas pedaladas trinnighendhe pagu pagu sa conca a manca e a dresta Etimo srd. Traduzioni Francese trembler, frissonner, secouer Inglese to tremble, to shiver, to shake Spagnolo temblar, estremecerse, sacudir Italiano tremare, rabbrividire, scrollare Tedesco zittern, schaudern, schütteln.

tumbài , vrb: atumbae*, tumbare, tzumbai Definizione iscúdere is concas apare comente faent is mascos brebeghinos gherrandho; fèrrere o iscúdere a calecunu logu, fintzes po pagu atentzione; fintzes cumbínchere a ccn. a calecuna cosa Sinonimi e contrari abbruncai, atricuai, becare, intumbare, tumbulare / fèrrere / indúere, indugi Frasi tumbant puzones a sos bidros annapados ◊ fit unu becu chi tumbaiat ◊ tumba tumba e feri feri andit! Traduzioni Francese heurter, cogner Inglese to bump Spagnolo chocar, sacudir Italiano urtare, sbàttere Tedesco stoßen.

«« Cerca di nuovo