abbertighedhàre , vrb: Definizione foedhandho de is matas chi portant frutu, iscúdere a pértiga a is cambos po ndhe fàere orrúere a terra su frutu Sinonimi e contrari abbertighitare, magiare Etimo srd. Traduzioni Francese gauler Inglese to beat down Spagnolo varear Italiano abbacchiare, bacchiare Tedesco abschlagen.

iscotzinàre , vrb: iscurtinare, iscurtzinare, iscutinare, iscutzinare Definizione mòvere sa cosa a cropos o iscúdere coment'e po che dhi fàere orrúere su chi portat atacau; lassare andhare, fintzes bogare, istesiare calecuna cosa o a ccn.; èssere a úrtimos de calecuna cosa, acabbandho Sinonimi e contrari acinnicai, assucare, innaigai, ischitinare, iscutuai, issucare, sachedhare, sucariare, sutrinnare / caciare, iscabbúllere / acabbae Modi di dire csn: i. foza = lassare andhare o pèrdere sa foza; i. fiore = lassare rúere su fiore (chi lassat su frutu seberadu); i. olia, landhe = iscúdiri olia, làndiri; iscutinaresindhe sas manos (de carchi cosa o chistione)= acabbai de si nd'interessai, lassai pèrdiri, no nci pentzai prus (itl. lavarsene le mani) Frasi est rutu a terra, si ndhe pesat e si ndhe iscotzinat su prúere ◊ iscútinache sa tiaza fora! ◊ su bentu iscútinat sas àlvures e paret de las chèrrere ispeigare ◊ sas àrbures sunt iscutinendhe fiore, foza ◊ apo iscotzinadu sa chisina 2. nues gràvidas de abba sunt prontas a iscutzinare pro su sidi de sa terra 3. los zuto alliados, cussos malafatores, no mi los poto iscutinare! ◊ si che rues in manos de zustíssia za ti l'as a iscutinare gai! ◊ candho si nche iscutzinabat sas umbras malas dae su cherbedhu, tandho torrabat in sèsi 4. sa figu est iscutinendhe: àteras pagas dies e no che ndhe at prus! Etimo srd. Traduzioni Francese secouer, gauler, chabler Inglese to beat down, to shake Spagnolo sacudir, zarandear, varear Italiano scuòtere, scrollare, bacchiare Tedesco schütteln, rütteln, abschlagen.

magiadòrza , nf: mazadolza, mazadòrgia, mazadorja, mazadorza Definizione frucone o pértiga de linna (fintzes canna) longa meda e fine po ndhe iscúdere o betare olia, nughe, landhe e cosas deasi de una mata, po dha fàere orrúere e pòdere arregòllere de terra Sinonimi e contrari béltiga, càrvia Frasi a sa landhe de sos ratos altos sa mazadorza no bi arrivit ◊ si pro sorte mi ponzo a fàghere dannu ndhe lampo rampos, chimas, truncu e corza, e si benzo cun sa mazadorza ti ndhe beto su frutu ’e s'àter'annu! (Còntene) Etimo srd. Traduzioni Francese gaule Inglese long pole Spagnolo vara Italiano bàcchio Tedesco Stange, langer Stock zum Nüsse-Oliven-Mandel usw. abschlagen.

magiàre , vrb: mazare Definizione giare una surra, iscúdere a meda, atripare; foedhandho de matas, iscúdere is cambos cun sa pértiga po ndhe fàere orrúere su frutu / mazare a unu a terudha = fai a bregúngia, acomenti faint is féminas chi iscudint is óminis a turra Sinonimi e contrari abbanzare, aciocai, addobbai, arropai, assurrare, atripai, isciúdere, ammaciocai, sussare / fèrrere Frasi ndhe l'apo ghiradu maza maza dae ziru, cussu rundhellu! 2. ses urrutu e as magiau ◊ sas undhas de su mare mazant in sas rocas ◊ oe ndhe mazamus sa nughe ◊ sa mariposa est magiandhe sas alas in sos vridos Etimo srd. Traduzioni Francese malmener, gauler, chabler Inglese to beat up (down) Spagnolo pegar, varear Italiano malmenare, bacchiare Tedesco schlagen, prügeln, mit einer Stange abschlagen (Kastanien u. ä.).

truncài , vrb: truncare Definizione segare a límpiu, segare a manera de ndhe istacare s'orrugu (nau meda po cosa tostada, longa), fintzes traessare, passare de una parte a s'àtera de ccn. cosa o logu; nau de sentidos, de unu fàere, de is fortzas, fàere bènnere mancu / fàchere (una faina) a sa trunca e passa = bessiresindhe a sa russa, dare un'aggurgada, una passada lestra Sinonimi e contrari arrogai, immutzurrare, istuturai, ruciare, secare Frasi mi assimizo a su chercu de su monte chi sos ramos su tronu li at truncadu (A.Casula)◊ o truncat o aggànciat, o truncat o faghet gantzu ◊ cherias truncare funes e cadenas ◊ est rutu e si at truncadu s'anca ◊ una biga si est truncada ◊ iat tirau a unu cerbu e dh'iat truncau una pala 2. sa bidha est atraessata dae s'istradone printzipale chi la truncat in duos ◊ at truncau a arrogadura in is ortus po fai debressi 3. mi truncat donzi àschidu su lassare sa Sardinna ◊ seu preghendi pro chi sa vida mia no bengat truncada ◊ no podiat lassai a issu a si truncai s'ischina po is àterus Etimo ltn. truncare Traduzioni Francese couper, casser, fracturer Inglese to cut off, to break, to split Spagnolo truncar, partir Italiano troncare, spezzare, fratturare Tedesco abschlagen, abbrechen.

«« Cerca di nuovo