abertài , vrb: abetai,
ibertare Definizione
istare o abbarrare cun s’idea chi ccn. o calecuna cosa bèngiat o acontessat, si averet / abetau siast! = ispeta!
Sinonimi e contrari
aisetare,
aispetare*,
arreare,
aspeare,
asseare 1,
firmai,
ispetare,
tratèniri
Frasi
seus abetendidhu, ma no est lómpiu ◊ chi estus abetau sa essida de su soli si fut tocau de cúrriri! ◊ sciadadedha, s'isposa, tenit ora abetendu!…◊ totus abetamus custa dí po arriciri giogus ca assinunca no si ndi comporànt
2.
abetau siast, no ti ndi andis innantis de s'ora! ◊ ah, balla, immó fusta abetara, lah!…
Traduzioni
Francese
attendre
Inglese
to wait for
Spagnolo
esperar
Italiano
aspettare,
attèndere
Tedesco
warten.
abétu , nm: aspetu Definizione
su istare ibertandho o isperandho calecuna cosa / tenni abetu = istare ispetendhe; ànima in corpus, aspetu in Deus = fintzas a candu unu no si morit podit isperai sempri
Sinonimi e contrari
aisetu,
ibertu,
irvetu,
ispera
Frasi
fiat in abetu de un'àteru fillu ◊ chi ti cruxat sa giustítzia: aspetu bellu tengu a furriai a domu, tui! ◊ cussus fuant is annus de s'abetu ◊ seu in s'abetu de una pampara de prexeri ◊ no mi torrit prus cun custus arrepicus, ca no serbit chi aturit cun cust'abetu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
attente
Inglese
waiting
Spagnolo
espera
Italiano
attésa
Tedesco
Warten.
aisetàre , vrb: iscetare 2 Definizione
lassare passare tempus, istare fintzes a candho acontesset calecuna cosa, tènnere ibertu, isperàntzia de lòmpere a calecuna cosa o de intrare in podere de calecuna cosa, lòmpere a un'iscopu
Sinonimi e contrari
abertai,
acociare,
afilusigare,
afrimai,
aispetare,
asseare 1,
ibertare,
ispetare,
istentae,
tricare
| ctr.
andai
Frasi
sos discípulos podiant cumprèndhere chi Cristos fit su Messia chi fint aisetendhe ◊ aiseta aiseta mi ch'est passadu su tempus! ◊ tue aiseta a babbu, ca nois andhamus!
Cognomi e Proverbi
prb:
chie aisetat piatu anzenu lu màndhigat fritu
Traduzioni
Francese
attendre
Inglese
to wait (for)
Spagnolo
esperar
Italiano
aspettare
Tedesco
warten.
aisétu , nm: asetu,
isetu* Definizione
su abbarrare ibertandho o isperandho ccn. cosa
Sinonimi e contrari
abetu,
ibertu,
ispera
Frasi
ch'est cabuladu su tempus e in cuss'aisetu si ch'est imbetzadu
Traduzioni
Francese
attente
Inglese
waiting
Spagnolo
espera
Italiano
attésa
Tedesco
Warten.
iscetàre 2 , vrb: aisetare,
isetare,
issetare Definizione
lassare colare tempus, istare fintzes a candho acontesset calecuna cosa, tènnere ibertu, isperàntzia de lòmpere a calecuna cosa o de intrare in podere de calecuna cosa, a un'iscopu o àteru (ma fintzes chistire)/ a/c.: addaghi a su vrb. depet sighire un'àteru vrb. inf., tra unu e àteru bolet sa prep. a: isetamus a bíere, iseto a ghirare, isetandhe a bos atobiare; Mastru Iseta = unu chi de faina no ndh’atúliat, mastru chi petzi rispondhet Iseta! a chie li dimandhat si at fatu su triballu
Sinonimi e contrari
abertai,
acociare,
afilusigare,
afrimai,
aispetare,
istentae,
tricare
| ctr.
andai
Frasi
no est ora de iscrèdere: isetamus a bíere! ◊ za l'iseto a ghirare su chi zuco in su coro ◊ s'in Orune si bóliant sos bentos t'issetas malas novas! ◊ fipo isetandhe a bos atobiare (S.Spiggia)◊ cuss’addopu fatu a s’ispessada no si lu isetabat ◊ si est torradu a sètzere iscetendhe a tiu Frantziscu
2.
tiu Antoni teniat una cuba de binu bene iscetada in funnagu
Traduzioni
Francese
attendre
Inglese
to wait (for)
Spagnolo
esperar
Italiano
attèndere
Tedesco
warten.
iscétu , nm: aisetu,
isetu Definizione
ibertu, su istare ibertandho, mescamente in su sensu de tènnere aficu o isperu in calecuna cosa; sa cosa chi s'isperat etotu
Sinonimi e contrari
abetu,
ibertu,
irvetu
/
aficu,
ispera
Modi di dire
csn:
èssere s'i. de ccn. = èssiri s'isperàntzia de ccn.; èssere in s’i. de… = abetai chi…; no est malu s'i.!… = no bi at aficu, est in debbadas a isetare; èssere a isetu pérdidu = iscrétidu, chi no isperat prus; s'i. de s'impicau = totu debbadas, isetu pro nudha; i. mortu = isetu in debbadas
Frasi
ite isetu bi podet àere, prus, candho a unu prantone che li secant sa froghedha? ◊ so sempre matanendhe in s'isetu de fàghere sos mezoros ◊ totu sas fadigas, totu sos isetos e isperos… totu debbadas!
2.
no est malu s'isetu si ispetamus chi sa cosa nostra nos la fetat àtere!…◊ sos fizos de bonu sentidu sunt s'isetu de su babbu e de sa mama ◊ s'isetu meu ses tue ◊ già l'apo, s'isetu, cun tegus!…◊ isse teniat isetos mannos ◊ fizu meu mi est faghindhe peleare: ndhe seo a isetu pérdidu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
attente
Inglese
wait (ing)
Spagnolo
espera
Italiano
attésa
Tedesco
Warten.
iscrèdere , vrb: iscrèere,
iscrètere,
iscrèiri,
iscrere,
scrèiri Definizione
prnl., lassare o acabbare de crèdere, no crèdere prus a sa cosa chi unu est ibertandho, no crèdere ca si biet sa cosa comente est / pps. iscréditu, iscréitu, iscrétidu, iscrétiu / iscrei a unu = fai a manera chi no pentzit prus a sa cosa chi fiat abetendi
Sinonimi e contrari
disaprensionai,
discrèiri
Frasi
mi fia iscreindhe candho apo bidu chi fizis istentendhe ◊ bah, dèu mi ndi andu, ca madiru miu si at a èssiri giai iscrétiu! ◊ aspetamus galu, ca mancari siat tardu no est ora de iscrèdere ◊ passeit unu bellu pagu de tempus e incumintzeit a s'iscrètere ◊ su mardiedu si depit portai aillargu de is angionis istitaus po si nd'iscrei
2.
dónnia tantu mannant a calicunu a s'iscrèere, a preguntare, a ischire sas intentziones de cudhos malintrannados
3.
cussa est cosa chi naraus a is piciochedhus po ndi dhus iscrei de bolli benni a Castedhu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ne plus attendre après avoir vainement attendu
Inglese
to give up weating vainly (after a long time)
Spagnolo
descreer
Italiano
sméttere di aspettare dópo aver attéso invano
Tedesco
nach einer langen Wartezeit,
das Warten ablassen.
scrèiri , vrb: iscrèdere*,
screri Definizione
lassare o acabbare de crèdere, no crèdere in su sensu de no ibertare prus sa cosa chi unu fut ibertandho / pps. scrétiu
Sinonimi e contrari
disaprensionai,
discrèiri
/
storrai
Modi di dire
csn:
screi a unu = fàghere a manera chi no pesset prus a sa cosa chi fit ispetendhe, fàghere passare s’idea; screisí de una cosa, de unu = ispònnere, no pessare prus a una cosa, a unu
Frasi
no si screat, ca comenti cuberu su dinai ciai apu a èssi puntuali! ◊ pobidha mia depit èssi giai scrétia candu no mi at biu torrendi
2.
at cunvintu e scrétiu genti meda ◊ benemindi de prexu, ca fiat seguru de nd'ai scrétiu is bandidus! ◊ no mi ndi potzu screi, de tui: ti portu iscritu in su coru! ◊ mi femu apuntau, a salias longas, ananti de is liconerias, ma giaja mi nd'iat scrétiu
Traduzioni
Francese
ne plus attendre
Inglese
to give up after a vain waiting
Spagnolo
resignarse
Italiano
sméttere di aspettare dópo aver attéso invano
Tedesco
vergebliches Warten abrechnen.