abbidamènte , avb: abbididamente,
abbididarmente Definitzione
coment’e biendho (craru) su chi s'est faendho o chi si bolet fàere, apostadamente, ischindho e bolendho su chi si faet (ctr. de malascigura)
Sinònimos e contràrios
abbidentemente,
abbiduduidu,
apostadamente
Frases
cussa fit mancàntzia fata abbididamente e la depiat pagare ◊ chi si fetat male in fadhina, pro no ischire, si podet cumprèndhere, ma abbididarmente nono! ◊ cussu est dannu fatu abbididarmente, no est irmarru!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
en connaissance de cause
Ingresu
after due consideration,
deliberately
Ispagnolu
con conocimiento de causa
Italianu
a ragion veduta,
deliberataménte
Tedescu
nach reiflicher Überlegung.
càusa , nf Definitzione
cosa o fatu chi at fatu o chi faet naschire calecunu efetu; denúncia de calecuna chistione a sa giustítzia
Sinònimos e contràrios
insemia
/
crupa,
neche
/
pretu
Frases
sa càusa de custu male est su malu cabu tou etotu ◊ su spitzu de cussu babballotedhu no at a èssi prus càusa de morti ◊ droga, àrculu, incidentes… totu càusa de sa tropu muneda, ca funt erricos e ispendhent
2.
semus andhados in càusa e, ca tenia resone, l'apo bínchida deo
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
cause
Ingresu
cause
Ispagnolu
causa
Italianu
càusa
Tedescu
Grund.
dannàgliu , agt, nm: dannalzu,
dannàrgiu,
dannarju,
dannarzu Definitzione
chi o chie istat sèmpere faendho calecunu dannu, chie dhu tenet de avesu a fàere dannu, a furare
Sinònimos e contràrios
dannaghe,
dannaresu,
dannigale,
dannistu,
dannosu,
malandhanta
/
furone
Frases
in cue bi at solu canes carràglios e imbreacones dannàglios ◊ oh, ses tue su dannarzu chi mi papas sos porcos a furinu! ◊ tue ses peus de cane dannàgliu, male pesau e male chischiu ◊ sa rana in sos ortos si mànigat sos bobbois dannarzos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
celui qui cause du dommage
Ingresu
harmful,
injurer
Ispagnolu
torpe,
dañino
Italianu
danneggiatóre,
uso a comméttere danni,
dannóso
Tedescu
schädlich,
Beschädiger.
movitíva , nf Definitzione
intzimia, cosa chi faet naschire o mòvere unu fatu, una chistione
Sinònimos e contràrios
càusa,
motivu
Frases
ma nois a l'ischimus pro cale movitiva in Sardigna che at àpidu bandhidos meda?
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
cause
Ingresu
reason,
cause
Ispagnolu
causa
Italianu
càusa
Tedescu
Grund.
ocasionàu , pps, agt Definitzione
de ocasionai; chi dh'ant giau ocasione, oféndhiu, istrobbau, chi ndhe ant foedhau male
2.
s'ómini bivit sen'e seguresa, sempri ocasionau de is malis
Tradutziones
Frantzesu
causé,
provoqué
Ingresu
to have designs
Ispagnolu
ocasionado,
insidiar
Italianu
causato,
insidiato
Tedescu
verursacht,
bewirkt,
gefährdet.
pudhérigas , nf pl Definitzione
casus cotus, màncias orrúbias chi essint in is cambas a fortza de dhas aparare nuas a su fogu, cosa chi a logos narant casuéciu
Sinònimos e contràrios
càricas,
chichiridhas,
pudhedras
Tradutziones
Frantzesu
taches rouges de la peau à cause de la chaleur
Ingresu
caloric spot
Ispagnolu
cloasma producido por el calor
Italianu
cloasma calòrico
Tedescu
Leberfleck (wegen der Feuerhitze).
tzemía, tzémia , nf: simia,
tzimia Definitzione
càusa, cosa chi faet naschire unu male (ma fintzes iscusa)
Sinònimos e contràrios
atema,
càusa,
insemia
/
arraghèscia,
iscóticu
Frases
no nc'est mali sentza de tzimia
2.
cussu campàriu ndi boliat sa mesu tzimia po machitziai is pastoris! ◊ sa tzimia ch’ia bogau fut una fràula po mi ndi andai a bidha
Sambenados e Provèrbios
prb:
morti no bengat, tzimia no mancat!
Ètimu
grcb.
zemía
Tradutziones
Frantzesu
cause
Ingresu
cause
Ispagnolu
causa,
motivo
Italianu
cagióne,
orìgine
Tedescu
Ursache.
tzurumbecàre , vrb Definitzione
èssere cun sa conca a tontonadas, lassare orrúere sa conca dormindhosi cicios, tènnere sonnu meda de no poderare sa conca firma
Sinònimos e contràrios
abbiocare,
sconchiai,
sconcoinai,
tzilibbecare,
tzinghirinare,
tzumbecare
Frases
si tzurumbeco subra su piatu diventat sónniu finas su ricatu ◊ bae e corcadiche, chi ses tzurumbechendhe!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
hochement de tête à cause du sommeil
Ingresu
to lose one's head balance for the sleep
Ispagnolu
cabecear
Italianu
tracollare della tèsta per il sónno
Tedescu
Kippen des Kopfes aus Schlaf.