agegherài , vrb: agiagarai,
agiagherai,
auxagarai,
axagarae,
axagarai,
axegherai,
gegherai*,
zacarare Definitzione
fàere mòvere impresse, cúrrere o fuire, pònnere o tènnere tropu presse coment'e ponendho o portandho is canes aifatu
Sinònimos e contràrios
assuidari,
assulurgiare,
ispabuciare,
istrajare,
isvalostiare,
salargiare,
stallai,
ussiare
| ctr.
achedare,
asselenare
Frases
abarradí sétziu, no ti agiàghiris! ◊ is crobus si bidiant bolendi coment'e axegheraus ◊ no mi agabbist de agiagherai su sànguni! ◊ seu triballendi coment'e un'iscrau, agiagarau e fatu!
Tradutziones
Frantzesu
chasser,
déloger violemment
Ingresu
to support escaping
Ispagnolu
ahuyentar
Italianu
far fuggire,
esagitare
Tedescu
fliehen lassen,
aufregen.
apixonài , vrb Definitzione
cassare pigiones
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
chasser les oiseaux
Ingresu
to catch birds
Ispagnolu
pajarear
Italianu
uccellare
Tedescu
auf Vogelfang gehen.
caciàre , vrb: cassae,
catzare Definitzione
bogare, fàere istesiare, fuire, andhare atesu; leare o bogare calecuna cosa chi no serbit; prnl., lograre una cosa disigiada (nau fintzes de bisóngiu, óbbrigu)
Sinònimos e contràrios
irbersulare,
irghelare,
iscabbúllere,
iscastedhare,
ispitzigare,
leai,
mòere,
pristare,
sputzai
| ctr.
auntzare,
inciulai,
batire,
chèrrere,
cramare,
pònnere
Maneras de nàrrere
csn:
catzàresi su capoto = bogaresiche su capoto; catzàresi su sonnu = iscidaisindi; catzàresi unu disizu, sa preítia, su bisonzu, sa muga, unu dépidu, un'óbbrigu, su sidi, su machine; catzàresi o ischíresi catzare sa musca = èssiri bellu a si difèndiri; catzàresi s'impinnu, sa promissa = fai sa cosa impromítia, fai su chi est de doveri; catzare sos canes = fàgherelos asseliare chi no diant a subra a ccn.; catzare fogu = èssiri arrabiaus, fogosus in su fai
Frases
càtzache dai domo cussa zente e tue etotu achipi a su trabàgliu! (A.P.Appeddu)◊ sos malafatores che cherent catzados ◊ catzadichela cuss'erba chi ti est atacada a sa camisa! ◊ catza su cane, no mi móssighet!◊ at iscutu sos cartzones po dhis cassae su pruine
2.
apo fatu custu pro mi caciare su disígiu ◊ sunt pagos sos chi si podent catzare dogni gustu ◊ ch'est pigadu a s'àrbure: za si l'at catzadu su disizu de sa figu!…◊ si no cherides intèndhere peràulas malas, catzàdebbos s'óbbrigu e bos lassant in pasu ◊ andho a santu Bainzu de Portu a mi catzare s'impinnu ◊ cun custu dinari nos catzamus sos dépidos ◊ a fizu meu candho teniat deghessete annos mi l'apo catzadu e mandhadu a imparare un'arte ◊ sont essitos deretos catzanne focu
Ètimu
itl.
cacciare
Tradutziones
Frantzesu
chasser,
enlever
Ingresu
to drive out,
to take out
Ispagnolu
alejar,
echar
Italianu
scacciare,
espèllere,
tògliere,
eliminare
Tedescu
vertreiben,
ausschließen.
cassài , vrb: acassare 1,
cassare,
catzare 2,
catzeare,
catziare Definitzione
andhare a cassa, aciapare is animales arestes, tènnere a pessighidura, a isparadura o àteru deasi; agatare a ccn. in su dannu, faendho male, agatare in farta; pigare, buscare (cropos o àteru)
Sinònimos e contràrios
aciocai,
tènnere
/
segudare
Maneras de nàrrere
csn:
giogai a su cassa cassa = a tènnere; si nci podint cassai is topis a berrita = est una domo chi no bi at nudha, no bi at neune
Frases
as catziadu in donu ca giughes tropu pículu minore ◊ fipo cassandhe, candho dae unu gardarjedhu bi partint duos lèpores ◊ custu chervu totus lu càtziant e nemos lu tenet ◊ catzeandhe no at fortuna: cartutzas medas ma perdigas nudha!◊ mi apu cassau una pariga de pillonedhus
2.
sa corsària de sos coros miràdela chi est igue: si sos Moros sunt che tue, ancu mi cassent sos Moros!
3.
gei circat ma gei cassat puru: su cumpàngiu dhi at donau una bussinada a faci
Ètimu
ctl.
cassar
Tradutziones
Frantzesu
chasser,
attraper
Ingresu
to hunt,
to catch
Ispagnolu
cazar,
coger,
atrapar,
pillar
Italianu
cacciare,
acchiappare,
cògliere in fallo
Tedescu
jagen,
fangen,
ertappen.
innidigàre , vrb Definitzione
fàere essire o bogare de su niu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
chasser,
prendre du nid
Ingresu
to drive out
Ispagnolu
expulsar,
desanidar
Italianu
scacciare,
tògliere dal nido
Tedescu
aus dem Nest heraustreiben.
isciuliài , vrb: isciuriai,
issuliare,
isuliare,
sciuliai Definitzione
fàere fuire sa musca, is pigiones, is pudhas giagarandhodhos; pesare a bolare / isuliàresi de una cosa = fàgherendhe a mancu, istaresindhe
Sinònimos e contràrios
agegherai,
assuidae,
insaltiare,
isciugare,
isfraitzare,
ispabuciare,
ispajare,
isvalostiare,
salargiare,
sciumiai
Frases
sos puzones in binza, candho intendhent su mere issuliendhe sunt cunvintos chi est a los cramare! ◊ corvos no che ndhe poto isuliare dae sa figu mia…
2.
a s'achicada de sos asprones, sos cadhos sunt tucados a bolu isuliendhe prúere ◊ sa palla nci dh'at isciuliada su bentu
3.
lu cherzo ischire: no mi ndhe poto isuliare!
Tradutziones
Frantzesu
chasser le volatiles
Ingresu
to drive away the birds
Ispagnolu
espantar
Italianu
scacciare via
Tedescu
verscheuchen.
istratallài, istratallàre , vrb: stratagliai Definitzione
pigare a foedhos malos, foedhare male a unu; bogare a fora, fàere fuire
Sinònimos e contràrios
agegherai,
bocare,
caciare,
inchirriai,
isciuliai,
isfraitzare,
istrulliare,
salargiare
Frases
istratallat óminis e féminas a itzérrius e a frastimus po torrai a su trabballu
2.
mi at arrifudau sa filla… e istratallau! ◊ custas féminas las istratallamus, no las lassamus in cue bivendhe a poderiu! ◊ chi dhus intendit ajaju nci dhus istratallat!◊ is pavonis ant pigau sa carroga a abbíchidus e nci dh'ant istratallada de mesu intzoru
3.
a dónnia contonada cudhu isparàt unu guetu e is pillonis torrànt a fuiri istratallaus
Ètimu
itl.
stratagliare
Tradutziones
Frantzesu
chasser
Ingresu
to drive away
Ispagnolu
echar
Italianu
scacciare
Tedescu
vertreiben.